آزادسازی خرمشهر از زبان فرماندهان شکست خورده عراقی
در طول هشت سال دفاع مقدس، مسئله بازپس‌گیری خرمشهر توسط نیروهای رزمنده ایرانی از اشغال نیروهای بعثی عراق، از جمله رویدادهای بزرگ این دوران بود که برگ زرینی را در دفتر حماسه‌های هشت سال دفاع مقدس ملت مسلمان ایران ثبت کرد.
درباره این رویداد بزرگ و حماسی، حرف‌ها و آثار متعددی تا به حال گفته و نوشته شده که بسیاری از آن‌ها از زبان و‌گاه به قلم رزمندگان شرکت کننده در این نبرد سرنوشت‌ساز بوده است، اما بیان این واقعه تاریخی از زبان سربازان و فرماندهان شکست خورده بعثی در این نبرد هم بخش دیگری از واقعیت‌های این حماسه بزرگ را نمایان می‌سازد.
عبور از خاکریز
«عبور از آخرین خاکریز» عنوان کتابی است از اسیر عراقی دکتر احمد عبدالرحمن که در آخرین ساعات آزادی خرمشهر خود و دوست مجروحش را تسلیم رزمندگان ایرانی می‌کند. کتاب «عبور از آخرین خاکریز» که توسط محمد حسین زوارکعبه ترجمه شده ٬در پانزده فصل مجزا به رشته تحریر درآمده و از سوی انتشارات سوره مهر روانه بازار نشر شده است.
طبل‌های جنگ به صدا درمی‌آید٬ سپتامبر سیاهی دیگر ٬سقوط در جهنم٬ به سمت خرمشهر و آبادان ٬نزدیکی به خط آتش٬ سال ۱۹۸۲سال تحولات عظیم٬ دنکرک عراق و... از جمله فصول تشکیل دهنده کتاب به شمار می‌آیند.
دکتر احمد عبدالرحمن که در اکتبر ۱۹۷۹وارد ارتش عراق شده بود سرانجام پس از اعزام از سوی لشگر عراق به خرمشهر٬ در لحظات آغازین فتح خرمشهر توسط نیروهای ایرانی با اسارت در می‌آید.
احمد عبدالرحمن که در ماه می۱۹۸۲ به عنوان پزشک به اسارت نیروهای ایرانی در می‌آید طی سالهای حضور خود در جبهه‌های جنگ به ذکر نکات و وقایعی از جنگ ۸ ساله می‌پردازد که در نوع خود برای خواننده تازگی دارد.
در قمستی از کتاب اینچنین آمده است:
تن‌ها هفت کیلومتر از وقوع حوادث تکان دهنده در کشوری که تا آن روز برایم معمای عجیبی به شمار می‌رفت٬فاصله داشتم. طی پیمودن مسافت ۱۷۰کیلومتری بغداد تا خانقین که با ماشین دو ساعت به طول انجامید٬ چیزهای زیادی به ذهنم خطور کرد. اتفاقاتی که آن روز در ایران رخ می‌داد چندان برایم روشن نبود....
حمله بزرگ
حمله بزرگ، خاطرات سرهنگ دوم عراقی؛ موفق اسعد الدجیلی از جنگ هشت ساله ایران و عراق است. او در بیان این خاطرات سعی کرده، لحظه لحظه اتفاقاتی را که در طول جنگ رخ داده به تصویر بکشد و وقایع را مو به مو تشریح کند تا از این طریق در خلق مفاهیم تازه‌ای در ارتباط با ایرانی‌ها، سهمی داشته باشد.
وی در فصل آغازین کتاب از اکراه خود از تحصیل در دانشکده افسری و اجبار پدر در این کار سخن می‌گوید. فصل‌های بعدی به تشریح چگونگی ورود وی به دانشکده افسری و زندگی در این دانشکده، حضور در نیروی هوایی، برپایی انقلاب اسلامی در ایران، آغاز حمله هوایی عراق به ایران، اوضاع کلی پس از فتح خرمشهر، اتفاقات مهران و... می‌پردازد.
فصل پایانی کتاب «چگونه به ایران آمدم» نامگذاری شده است. در این فصل، موفق از سفربه لندن پس نبردهای فاو و سپس سفر به ایران وگذراندن تحصیلات عالیه در حوزه علمیه سخن می‌گوید.
حمله بزرگ، در ۱۴۰ صفحه نوشته شده که کار ترجمه آن را محمد حسین زوار کعبه برعهده داشته واز سوی انتشارات سوره مهر روانه بازار نشر شده است.
کتاب «آخرین شب در خرمشهر»؛ خاطرات سرهنگ عراقی کامل جابر با ترجمه فاتن سبزپوش است که به آخرین نبردهای منجر به بازپس‌گیری خرمشهر توسط نیروهای رزمنده ایرانی از اشغال نیروهای بعثی عراق می‌پردازد.
کتاب در ۱۷ بخش تنظیم شده و بخش پایانی آن هم به اسناد مرتبط با موضوع اختصاص یافته و در آن ۳ سند ارائه شده است. راوی اثر، سرهنگ عراقی کامل جابر در ابتدای کتاب می‌گوید: «من، شب آخر آزادی خرمشهر توسط نیروهای اسلامی، به این شهر اعزام شدم. ما با تمام امکانات آماده بودیم تا از تصرف این شهر توسط نیروهای اسلامی جلوگیری کنیم. تیپ ما- تیپ «۲۸» - در روز ۱۹۸۲. ۰۵. ۱۱ همراه نیروهای ذخیره برای دفاع از خرمشهر اعزام شد. فرمانده تیپ، ساعت هفت صبح روز ۸. ۵. ۱۹۸۲، طی جلسه‌ای توضیح داد که نیروهای ایرانی قصد بازپس‌گیری خرمشهر را دارند. این جلسه در منطقه «الدیر» برگزار شد. فرمانده تیپ گفت که ما و لشکر هفت شلمچه، در منطقه بصره به عنوان نیروی ذخیره خواهیم بود...».
کتاب «آخرین شب در خرمشهر» سندی بر حقانیت و جانفشانی رزمندگان ایرانی به قلم کسی است که در جبهه مقابل با تمام امکانات نظامی جنگیده و در نهایت شکست خورده است.
