کانی هایی که به افتخار دانشمندان ایرانی نامگذاری شدند

۱- نام عده زیادی از کانی ها در واقع اسم محلی است که اولین بار در آنجا پیدا شده اند و به انتهای آن پسوند "ایت” اضافه شده است مثلا ایلمنیت از نام کوه های ایلمن واقع در اورال، تیرولیت از تیرول که محلی در کشور اتریش است، تالمنیت از معدن تالمن واقع در انارک ایران گرفته شده است.

۲- نام بعضی از کانی ها از اصطلاحات خاص بعضی کشورها گرفته شده است کثلا سافیر از اصطلاحات محلی هندوستان می باشد.

۳- نام عده ای دیگر از کانی ها از رنگ آنها  در زبان یونانی گرفته شده است مثلا هماتیت به معنی قرمز خونی، آزوریت به معنی آبی رنگ است.

۴- بعضی از کانیها نام خود را از خواص ویژه ای که دارند گرفته اند مثلا دیستن در زبان یونانی به معنی دارای دو سختی است که این کانی نیز چنین خاصیتی دارد.

۵- نام بعضی از کانیها مربوط به عناصر موجود در آنهاست مثلا نیکلین دارای نیکل و کوپریت دارای مس است.

و اما جالب است بدانید بعضی از کانیها از اسم محققینی که انها را برای اولین بار یافته اند مشتق شده است.

مثلا براگیت به نام کاشف ان ” براگ ” و بیرونیت به نام یابنده آن (ابوریحان بیرونی) نامگذاری شده اند.

کانیهایی که نخستین بار در ایران کشف شده و یا به افتخار دانشمندان ایرانی نامگذاری شده اند:

• کانی بیرونیت:

این کانی در سال ۱۹۵۷ میلادی توسط بادالوف و گولوانف کشف و به افتخار اندیشمند بزرگ ایرانی ابوریحان بیرونی ( ۹۷۳ – ۱۰۴۸ میلادی ) نامگذاری شد.

بیرونی چگالی سنج را اختراع و چگالی ۱۸ سنگ و فلز قیمتی را با دقت چشمگیری تعیین کرد کتابی به نام مجموعه دانستنیها درباره کانی های قیمتی به زبان عربی نگاشت ” الجماهر فی معرفه الجواهر ” بیرونی در این کتاب درباره ۳۰۰ نوع کانی و مواد دیگر شرح مفصلی داده است. وی نخستین کسی بود که به خاصیت چند رنگی تورمالین پی برد.

• کانی آویسینیت:

این کانی در سال ۱۹۵۸ توسط کارپووا، کونکووا، لارکن، سالیو کشف و به افتخار دانشمند بزرگ ایرانی ابن سینا ( ۹۸۰ – ۱۰۳۷ میلادی ) نامگذاری شد. ابن سینا اولین طبقه بندی کانی ها را در کتاب شفا انجام داد .

• کانی تالمسیت:

این کانی توسط باریان و هرین در معدن قدیمی ” تالمسی ” در مجاورت دهی همین نام در بخش انارک کشف شد و به نام این معدن نامگذاری شد. این کانی خاصیت فلوئورسنت دارد.

• کانی خونیت:

این کانی در سال ۱۹۷۰ توسط ادیب و اوتمان در معدن قدیمی خونی واقع در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی بخش انارک کشف شد و به نام این معدن نامگذاری شد.

• کانی ایرانیت:

این کانی در سال ۱۹۶۳ توسط باریان و هرین در یکی از معادن قدیمی سبرز واقع در ۱۲ کیلومتری شمال غربی انارک کشف شد و آن راب ه پاس مهمان نوازی ایرانیان به این نام نامیدند.

• کانی انارکیت:

این کانی در سال ۱۹۷۲ توسط ادیب و اوتمان در بخش انارک واقع در ۲۰۰ کیلومتری شمال شرقی اصفهان کشف شد و به نام این محل نامگذاری شد.

• کانی خادمیت:

این کانی در سال ۱۹۷۳ توسط باریان و برتلون و سبران و صدرزاده در سافند واقع در شمال یزد کشف شد و به افتخار مهندس نصراله خادم رئیس وقت سازمان زمین شناسی کشور از بدو تاسیس یعنی از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۳ نامگذاری شد.