چرا تفکیک جنسیتی جنجال‌آفرین است؟/ خشونت‌های کلامی علیه زنان در محیط کار
گروه جامعه «تیتریک» ؛تحولات اجتماعی این سال‌ها و پیشرفته‌تر شدن جوامع موجب شده تا زنان دوشادوش مردان به کار و فعالیت‌های اجتماعی بپردازند؛ به مشاغل مردانه روی بیاورند و پا به پای آن‌ها کار کنند. این امر علاوه بر مزایای قابل اعتنا، معایبی نیز به دنبال داشته و دارد که ریشهٔ آن را می‌توان در مناسب نبودن محیط‌های کار برای بانوان جستجو کرد.
در سال‌های اخیر که شاهد ورود زنان به مشاغلی که تا پیش از این مردانه به
نظر می‌رسیدند بودیم، این آسیب‌ها بیشتر و بیشتر شده و جامعه را با چالش‌ها
و مشکلات جدی روبرو کرده. و این مشکلات‌گاه به خانواده‌ها کشیده شده و
همین، زنگ خطری جدی را برای برنامه ریزان این امر به صدا در می‌اورد.
بحث تفکیک جنسیتی همواره یکی از بحث‌های جنجالی در هر دوره‌ای از تاریخ بوده است! جداسازی زن از مرد چه در محیط‌های عمومی، چه محل کار و چه دانشگاه، همیشه مخالفین و موافقین سرسختی داشته که هر کدام از طیف‌ها برای مدعایشان دلایلی نیز دارند.
جالب اینکه همیشه از این مباحث استفاده‌های سیاسی می‌شود و از آنجالب‌تر،
مباحث مربوط به حقوق شهروندی و حق انتخاب و غیره رو می‌آید!
اما فارغ از مسائل این چنینی، جالی خالی بحث کار‌شناسی درباره چرایی و
لزوم این تفکیک همیشه حس می‌شده است. اینکه چه عواملی سبب می‌شود تا چنین
تفکیکی ضروری به نظر برسد و اینکه این تفکیک، از منافع چه کسانی دفاع
می‌کند.
آبی که برای فمینیست‌ها گل آلود شد
جنجال تفکیک جنسیتی با اینکه مسئله جدیدی نیست اما این بار با تصمیمی که
شهرداری اتخاذ کرد دوباره بالا گرفت. قالیباف در دفاع از این طرح گفت که
مثلا اگر در یک اتاق، یک مجموعه کاری که با هم همکاری می‌کنند و سه یا چهار
نفر آن‌ها آقا و سه چهار نفر دیگر خانم هستند و همه در یک رابطه مثلا در
رابطه با بودجه فعالیت می‌کنند، می‌توان کاری کرد که آنچهار خانم در یک
اتاق و چهار آقا در اتاق دیگری کار کنند.
وی همچنین اذعان داشت «ما غیرت دینی داریم. نباید اجازه بدهیم یک خانم در طول وقت اداری و طی روز‌ها و ماه‌ها ساعت‌های تماس و معاشرت‌اش با نامحرمان بیشتر از محرم و شوهر و فرزندش باشد. غیرت ما کجا رفته؟»
این حرف اما به مذاق خیلی‌ها علی الخصوص فمینیست‌هایی که منتظرند تا از هر
اتفاقی به نفع خودشان بهره برداری کنند، خوش نیامد. بحث تفکیک را با تبعیض
مخلوط کردند و آب به آسیاب رسانه‌های خارجی ریختند. تا جایی که خیلی از
کارشناسان موافق هم حتی به خود اجازه اظهارنظر در این مورد هم ندادند!
چرا می‌گوییم تفکیک؟
بعید است کسانی که با تفکیک جنسیتی مخالفند این را ندانند که تفکیک با
حضور زن در اجتماع تداخلی ندارد! اینکه نقش سنتی زن در جامعه فراموش شده و
آسیب‌های این فراموشی، در حال حاضر مورد بحث نیست. بحث فعلی در مورد سالم
سازی فضای کار برای بانوان است. چیزی که معاون رییس جمهور در امور زنان و
خانواده هم بر آن تاکید کرده و گفته که معتقدیم که زنان و بانوان ما از
چنان کرامت و شرافتی برخوردار هستند که به راحتی می‌توانند توانایی خود را
در همه عرصه‌ها نشان دهند و سالم‌سازی فضای کار برای کار کردن زنان از همه
جهت مورد قبول است.
چیزی که بسیاری از کارشناسان هم به آن معترفند و زوایای مختلفش را بررسی کرده اند. حتما همه کسانی که در محیط‌های کاری مختلط حضور دارند معترف به این امر هستند که اختلاط، مشکلات و آسیب‌های جدی را به دنبال دارد. اما این آسیب‌ها چه می‌توانند باشند؟
خشونت کلامی، اولین مشکل اختلاط در محیط کار
خشونت کلامی، تعریف‌های بسیار دارد. این خشونت‌ها به چند بخش تقسیم می‌شوند و در فضاهای عمومی و خیابان‌ها، محیط کار و حتی فضاهای مجازی به چشم می‌خورند.
در محیط کار، وقتی هفت هشت ساعت از روز دو نفر در کنار هم کار می‌کنند،
احتمال شکستن حریم‌ها بالا می‌رود و چه بسا یک همکار مرد به خودش اجازه دهد
با تعریف کردن جک‌های جنسیتی، بیان کردن شوخی‌های جنسی و یا حتی به تمسخر
گرفتن توانایی‌های زنان، این خشونت را ایجاد کند؛ چیزی که آن را اغلب با
نام «متلک» می‌شناسیم!
به کار بردن این الفاظ می‌تواند برای زنان ناراحت کننده و در درازمدت آسیب زا باشد.
اختلاط و سست شدن بنیان خانواده
هر چقدر هم که منورالفکر (!) باشیم نمی‌توانیم منکر این شویم که وقتی زن و
مردی ساعت‌ها کنار هم نشسته‌اند و با هم تعامل هر چند کاری دارند، بینشان
صمیمیت ایجاد می‌شود. صمیمیتی که در درازمدت عادی شده و می‌تواند تهدیدی
برای خانواده باشد.
این امر از دو جهت قابل بررسی است. یکی برای زنان و مردان متاهل و دیگری
برای ازدواج نکرده‌ها. صمیمیت و معاشرت با همکار آن هم در طول روز و در
ساعت‌های متمادی، می‌تواند اشتیاق حضور در منزل و در کنار خانواده بودن را
از فرد بگیرد و زمینه ساز مشکلات بعدی شود.
آمار‌ها نشان می‌دهند که حضور مداوم زنان در محیط‌های کاری که در آن
اختلاط محرم و نامحرم جدی گرفته نمی‌شود، سست شدن بنیان خانواده را در پی
دارد.
از طرف دیگر روابط آزاد و اختلاط، نیازهای سطحی به جنس مخالف را مرتفع
کرده و زن و مرد در سن ازدواج، دیگر نیازی به تشکیل خانواده حس نمی‌کنند و
چه بسا این اختلاط، موجب سخت شدن انتخابشان برای ازدواج هم بشود.
با توجه به تمامی این موارد، به نظر می‌رسد اولین و آخرین متضرر این
اختلاط خود کارمندان هستند و اگر در بین آن‌ها نارضایتی از تفکیک جنسیتی
محل کار وجود دارد برای این است که آسیب‌های دراز مدت این اختلاط برایشان
به خوبی تبیین نشده است.
