تدابیر جدید برای نجات دریاچه ارومیه

گروه محیط زیست  «تیتریک» ؛ ستار محمودی درباره آخرین اقدامات صورت گرفته از سوی وزارت نیرو برای نجات دریاچه ارومیه و اینکه آیا شرایط فعلی این دریاچه قابل جبران است؟ گفت: برای دریاچه ارومیه مجموعه ای از برنامه ریزی ها صورت گرفته و برای آن نیز متولیانی در نظر گرفته شده است.

قائم مقام وزیر نیرو اظهارداشت: شرایط فعلی دریاچه ارومیه حاصل کار طبیعت و ما انسان ها است و ما به عنوان بهره بردار از منابع آب استفاده درستی نکرده ایم. با این حال، برای نجات دریاچه ارومیه قرار است نسخه هایی تهیه شود.

محمودی خاطرنشان کرد: اگر بتوان نسخه های پیش بینی شده را عملیاتی کرد، ممکن است دریاچه به شرایط اول خود برنگردد، اما می توان به میزان بسیار زیادی آن را احیاء کرد.

وی با تاکید بر آسیب شناسی درباره وضعیت دریاچه ارومیه بیان داشت: از سوی کارگروه نجات دریاچه ارومیه گزارش های مستقیمی به آقای رئیس جمهور ارائه می شود. گزارشات به صورت دوره ای تهیه و به رئیس جمهور ارائه می شود.

همچنین مرتضی موسوی نیز درباره آخرین اقدامات صورت گرفته برای نجات دریاچه ارومیه گفت: میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا سال 74 به‌ طور متوسط سالانه 385 میلیمتر بوده که این مقدار بارش 8.8 میلیارد مترمکعب روان‌آب ایجاد می‌کرده است.

مدیرکل دفتر مدیریت بهم‌پیوسته حوضه آبریز دریاچه ارومیه افزود: با توجه به زمان‌بر بودن اجرای برخی طرح‌ها برای احیای دریاچه ارومیه، حدود 3 سال با کاهش مصرف آب کشاورزی، بازگشایی مسیرهای ورودی به دریاچه و همچنین رهاسازی آب از سدها به دریاچه تراز آب تثبیت و با بهره‌برداری از طرح‌های تصویب‌ شده؛ روند احیا آغاز می‌شود.

وی افزود: از سال آبی 76-75 به بعد شاهد کاهش حجم بارش و روان‌آب‌ها در این حوضه بوده‌ایم به‌ طوری که میزان بارش‌ها در حوضه 68 میلیمتر و روان‌آب‌ها با کاهش 20 درصدی به 7 میلیارد مترمکعب رسید که این موضوع موجب شد میزان آب‌های منتهی به دریاچه ارومیه کاهش یابد.

موسوی با اشاره به تاثیر توسعه کشاورزی سنتی در تشدید وضعیت کنونی دریاچه ارومیه گفت: میزان سطح زیرکشت منطقه در اوایل انقلاب 300 هزار هکتار بود که اکنون این رقم به 500 هزار هکتار رسیده است، ضمن اینکه سطح کشت دیم نیز افزایش قابل‌ توجهی یافته و افزون‌ بر آن میزان جمعیت و مصارف شرب، بهداشت و صنعت در منطقه افزایش یافته است.

وی از مصرف 70 درصد آب تجدیدشونده در حوضه آبریز دریاچه ارومیه معادل حدود 4 میلیارد و 800 میلیون مترمکعب خبر داد و تاکید کرد: این درحالی است که حجم آب تجدیدشونده نیز یک میلیارد و 800 میلیون مترمکعب کاهش یافته است.

مدیرکل دفتر مدیریت بهم‌پیوسته حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار داشت: تراز اکولوژیکی دریاچه ارومیه 1274 متر است که این میزان هم‌اکنون با 3.75 متر کاهش به 1270.25 متر رسیده است.

موسوی با بیان اینکه دولت فعالیت‌های خود را برای نجات دریاچه ارومیه با همکاری دانشگاه‌های سراسر کشور و با محوریت دانشگاه شریف آغاز کرده است گفت: تاکنون 26 مصوبه و 98 پروژه در این زمینه به‌طور رسمی اعلام شده است.

وی ساماندهی چاه‌های آب و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز و همچنین انتقال آب از حوضه‌های مجاور را از برنامه‌های در دست اجرا عنوان کرد و تصریح کرد: طرح‌های توسعه‌ای منابع آبی همچون طرح‌های سدسازی در حوضه دریاچه ارومیه متوقف شده، تا بتوان از این طریق میزان آب ورودی به دریاچه را افزایش داد.

مدیرکل دفتر مدیریت بهم‌پیوسته حوضه آبریز دریاچه ارومیه تصریح کرد: ساخت سدهای باران‌ دوز، سیمینه‌ رود، لیلان‌ چای و نازلو به همراه شبکه‌های پایین‌ دست آبیاری و زهکشی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه متوقف شده است.

موسوی درباره کاهش استفاده از منابع آب در بخش کشاورزی گفت: کارگروه ملی دریاچه ارومیه مصوبه‌هایی را برای وزارت جهادکشاورزی جهت کاهش 40 درصدی استفاده از منابع آبی داشته است که براساس آن، بدون کاهش تولید محصول کشاورزی و درآمد کشاورزان، آب کمتری مصرف شود.

وی از کاهش 11 درصدی روان‌آب‌ها در حوضه دریاچه ارومیه در مقایسه با سال گذشته و کاهش 56 درصدی درمقایسه با متوسط بلندمدت خبر داد و گفت: طبق برنامه‌ ریزی‌ های صورت‌ گرفته تا 10 سال آینده با صرف هزینه‌ ای افزو‌ن‌بر 15 هزار میلیارد تومان به تراز اکولوژیکی می‌رسیم که از امسال به‌ مدت 3 سال دوره تثبیت تراز دریاچه و از سال 96 روند احیای دریاچه ارومیه آغاز می‌شود.

مدیرکل دفتر مدیریت بهم‌پیوسته حوضه آبریز دریاچه ارومیه یادآور شد: وضعیت دیگر حوضه‌های آبریز و دشت‌ها، همچون دریاچه ارومیه است که باید با توجه به تغییر اقلیم صورت‌ گرفته، مصارف خود را با شرایط و میزان آب تجدیدشونده تطبیق دهیم چرا که میزان مصرف آب تجدیدشونده در ایران دو برابر استاندارد جهانی است.