خاطره رفسنجانی از شکل‌گیری مجمع

گروه داخلی « تیتریک »؛ آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام صبح امروز سه‌شنبه و در همایش تبیین سیاست‌های کلی نظام و نظارت بر حسن اجرای آن در ابتدای سخنان خود بر ضرورت برگزاری این جلسات تاکید کرد و با اشاره به ضرورت‌های شکل‌گیری مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: وقتی قانون اساسی را آماده می‌کردیم اسمی از مجمع و نظارت آن وجود نداشت اما واقعیات کشور و حضرت امام (ره) ما را به این نتیجه رساندند که با توجه به تغییر ساختار کشور یک خلا وجود دارد.

وی ادامه داد: در جایی نمی‌بینیم که نظام‌ها ملزم شده باشند در چارچوب اسلام و قوانین اسلامی کشور خودشان را اداره کنند، در زمانی که پیش‌نویس قانون اساسی آماده می‌شد افراد آگاه در آن نقش داشتند و بعدا هم که قانون اساسی به شورای عالی انقلاب ارجاع داده شد افراد آگاه و متخصص حضور داشتند و بعدا که قانون اساسی را خدمت امام (ره) و مراجع فرستادیم بحثی از مجمع تشخیص مصلحت و ولایت فقیه نبود.

هاشمی رفسنجانی بر همین اساس افزود: در مجلس خبرگان که برای قانون اساسی بحث می‌کردند ولایت فقیه در این قانون آمد و نقش ولایت و نظارت آن مشخص شد اما باز هم در 10 سالی که انقلاب گذشت مجمع تشخیص وجود نداشت اما در عین حال بن‌بست‌هایی به وجود آمد که خطرناک بودند.

رئیس مجمع تشخیص نظام با اشاره به شکل‌گیری مجلس اول و مشکلات آن گفت: در مجلس اول بعضی قوانین و تصویب آن دچار مشکل می‌شد و امام تذکر می‌دادند و در نهایت امام به این نتیجه رسید که باید جایی داشته باشیم که توسط آن بن‌بست‌ها را بشکنیم.

هاشمی‌رفسنجانی تصریح کرد: به اطلاع ما رسید که امام نیز این نظر را دارد و بر همین اساس سران قوا نامه‌ای به امام دادند و ایشان افرادی را به عنوان اعضای مجمع تشخیص معین کردند.

وی بر همین اساس اضافه کرد: امام اعضا و آئین‌نامه مجمع را با مشورت انتخاب کردند و بن‌بست‌ها شکست و فرمودند مجلس در هر حالتی که ببیند باید مسئله‌ای را بررسی کند می‌تواند ورود داشته باشد.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه تا زمانی که امام بودند ما چیزی به نام سیاست‌های کلی به این صورت نداشتیم و در قانون اساسی هم نبود، خاطرنشان کرد: اشکالی که وجود داشت این بود که جهت‌دهی برای بخش‌های مختلف کشور وجود ندارد و دچار مشکل می‌شویم و ایراد وجود دارد.

هاشمی‌رفنسجانی اضافه کرد: سیاست‌های کلی در نظام سابقه و فرهنگ ندارد و خیلی از مدیران اطلاعی از آن ندارند و در اجرا می‌بینیم قطعا باید راه عملیاتی داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه مسئله نظارت به خود رهبری انقلاب داده شده است، بیان داشت: اولین نکته این است که رهبری ضمن مشورت با مجمع تشخیص باید نظارت کند و در مرحله بعد خود رهبری باید در امور نظارت کند و مقام معظم رهبری فرمودند برای نظارت روی اجرای سیاست‌های کلی نظام نیاز به دستگاه عریض و طویل نیست.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه اولین میدان ما در مجلس بود که قوانین نباید با سیاست‌های کلی اختلاف داشته باشد، خاطرنشان کرد:‌ ما قبلاً در حد مغایرت مسئله را بررسی می‌کردیم اما موضوع انطباق موارد را هم رهبری فرموده‌اند در نظر بگیریم.

هاشمی رفسنجانی در ادامه گفت: به طور مثال برنامه و بودجه از مجلس به شورای نگهبان می‌آید و شورا تائید می‌کند و وقتی که ما بررسی می‌کنیم می‌بینیم تخلف از سیاست‌های کلی بالغ بر 70 تا 80 مورد دیده می‌شود و زمان هم محدود است و باید به شورای نگهبان اطلاع بدهیم و همین فرایند زمان می‌برد و زمانی هم که شورای نگهبان به مجلس موارد اصلاحی را ابلاغ می‌کند مجلس می‌تواند نظر شورای نگهبان را نپذیرد و این یک ایراد است.

وی تصریح کرد: وقتی که ما نظرمان را در مجمع و در مغایرت به شورای نگهبان اعلام کردیم مجلس باید قوانین را اصلاح کند.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به آئین‌نامه نظارت بر سیاست‌های کلی نظام گفت: مشکل ما در ابتدا با قوای سه‌گانه بود که سعی داشتند ما را محدود کنند و در دوره آقای خاتمی هم این مشکل وجود داشت و جلسات طولانی با کسانی که می‌فرستادند برگزار می‌شد.

هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به تعامل مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت نهم و دهم تصریح کرد: آقای احمدی‌نژاد خیلی صریح می‌گفت مجمع را قبول ندارد؛ سند چشم‌انداز که سند مادر است وقتی منتشر شد اصلا مورد قبول نبود و هر چه دولت قبول داشت عمل می‌کرد.

وی افزود: برنامه چهارم که بر اساس سند چشم‌انداز بود زمانی که در مجلس مورد ارزیابی قرار گرفت مشخص شد که فقط 23 درصد آن اجرا شده و اگر پلیس و زندان و جریمه هم نبود خود به خود این مقدار کار انجام می‌شد و کشاورزان و صنعتگران کار خود را می‌کردند و حتی اراده منفی در این خصوص در دولت قبلی وجود داشت.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ما آئین‌نامه را برای اصلاح خدمت رهبری انقلاب فرستادیم و 4 سال آئین‌نامه خدمت ایشان باقی ماند، گفت: اخیرا یک آئین‌نامه بسیار جدی از سوی معظم‌له ابلاغ شده است که می‌خواستند همه موارد در آن باشد و با ما هم مشورت نشد چون ایشان می‌دانستند ما مراعات دستگاه اجرایی را می‌کردیم و رهبری می‌خواستند قاطع عمل کنند.

هاشمی‌رفسنجانی با بیان اینکه در این آئین‌نامه فشاری به دستگاه‌ها نیاوردیم و تنها گزارش می‌خواهیم، خاطرنشان کرد: اگر موارد مدنظر را دستگاه‌های اجرایی اصلاح نکردند به رهبری ارجاع می‌دهیم و اصولا هیچ کیفری در کار نظارت مجمع نیست و کار ما پیشگیری است، وارد فاز مجازات و عزل و نصب نمی‌شویم و در آئین‌نامه هم چنین موضوعی نیامده است حتی در داخل مجلس هم کیفری نداریم و جلوگیری می‌کنیم.

به گزارش فارس در ادامه این نشست هاشمی رفسنجانی تصریح کرد: تفسیر شورای نگهبان از سیاست‌های کلی نظام این است که چون این سیاست‌ها مصوبه رهبری است همانند قانون اساسی حکم شرعی محسوب می‌شود.

 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید براینکه ما تابع مصلحت هستیم و این مسئله مهمی است که هنوز وارد این بخش نشده‌ایم افزود: در آیین‌نامه مربوط به آن رهبری به موضوع مقررات اشاره کرده است که این مقررات شامل همه از جمله دولت و قوه قضاییه، صدا و سیما و نیروهای مسلح و تمام دستگاه‌هایی که مقررات رسمی ابلاغ می‌کنند، می‌شود.

 

وی با بیان اینکه در این چارچوب اجرای سیاست‌های کلی کار دشواری است خاطرنشان کرد: هنوز اعتباری هم برای این نظارت نداریم و باید با اعتبار محدود مجمع و تشکیلات کوچک خود کار را انجام دهیم.

 

هاشمی رفسنجانی با اشاره به تشکیلات مجمع گفت: ما با دبیرخانه و نیروهای حفاظتی که باید حقوق آنها راب دهیم و هزینه‌های بسیاری که داریم، در ساختمان میراث فرهنگی هستیم و در واقع حافظ آن هستیم و وضع ما این گونه است البته بیشتر نمی‌خواهیم و معتقدیم همه باید دلسوز نظام باشند و هزینه‌های بی‌خودی بر نظام تحمیل نکنند.

 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید براینکه ما باید در زمینه سیاست‌های کلی دقت کنیم یادآور شد: خانم امین‌زاده اشکالات سیاست‌های کلی را مطرح کردند و ما نیز خیلی از شاخص‌ها را تثبیت کرده‌ایم اما بازهم باید به این مسئله رسیدگی شود.

 

وی ادامه داد: ما کمیته‌ای داریم که مغایرت‌ها با سیاست‌های کلی را اعلام می‌کند و در این چند روز بسیاری از این موارد را برای ما فرستاده‌اند که اگر بخواهیم خودمان در مجمع به آن رسیدگی کنیم، همه وقت مجمع صرف آن خواهد شد.

 

هاشمی رفسنجانی با ذکر مثالی به برداشت‌ها از صندوق توسعه ملی اشاره کرد و گفت: برداشت و مصارف این صندوق مشخص شده است اما در وضع جدیدی که داریم نیاز داریم که مدیران مصوبات مجمع را ببینند.

 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام خطاب به محسن رضایی گفت: این مصوبات شامل هزار بند و ماده است باید به صورت کتاب دربیاید تا قابل استفاده باشد. که محسن رضایی نیز در پاسخ به هاشمی گفت این کار را انجام دادیم.

 

وی تصریح کرد: اگر بخواهیم قوانین گذشته را مطابق با این سیاست‌ها دنبال کنیم اشکالاتی خواهد داشت که باید برای آن فکری کنیم.

 

هاشمی رفسنجانی در عین حال خاطرنشان کرد: علت اینکه الان وضعیت خوب شده است این است که آقای روحانی خودش به این مسئله اعتقاد دارد و سران سه قوه نیز در این جلسات هستند لذا امیدواریم این مسئله را طوری پیش ببریم که قابل قبول همه باشد چراکه این به نفع همه کشور است.

 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان تاکید کرد: ما ساعت‌ها در مجمع روی یک متن طبق آیین‌نامه بحث می‌کنیم و همه شخصیت‌ها در این زمینه آزاد هستند لذا در بحث سیاست‌های کلی نظام نیز به همکاری سراسری در کشور نیاز داریم.