کلکهای پمپ بنزینی؟

گروه اقتصاد « تیتریک »؛ «می‌گویند بنزین زدیم اما آمپر بنزین خودرو تکان نخورده است، برخی هم می‌گویند: در تعدادی از جایگاه‌های سوخت با ترفند‌های مختلف اقدام به فروش مکمل یا اکتان افزای بنزین می‌کنند و در مواردی هم کارگران شاغل در جایگاه‌ها به‌ویژه در هنگام سوخت‌گیری برای خودروهایی که راننده حاضر نیست خودش بنزین بزند، اقدام به کم‌فروشی می‌کنند.»

اينها بخشي از انتقادها و شايعات مردم درباره ترفندها و كلك‌ها و دردسرهاي بنزين زدن در برخي جايگاه‌هاي سوخت‌گيري است. شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي اما در واكنش به اين انتقادها و شايعه‌ها اعلام كرده كه شماره تلفن ۰۹۶۲۷در سراسر كشور براي دريافت انتقادها فعال است و مردم مي‌توانند درصورت شائبه كم‌فروشي بنزين، نام و نشاني جايگاه مربوطه و ساعت سوخت‌گيري را اطلاع دهند.

در سامانه نظارتي شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران اين امكان وجود دارد كه موجودي بنزين مخازن جايگاه‌ها كنترل شود و حتي از طريق دوربين‌هاي مداربسته نصب شده در جايگاه‌هاي سوخت، مي‌توان خطاهاي احتمالي را كنترل كرد. پيش از اين هم بارها شايعه فروش هوا به جاي بنزين در برخي جايگاه‌هاي سوخت مطرح بوده و پاسخ شركت فرآورده‌هاي نفتي كشور اين است كه با توجه به كنترل دوره‌اي جايگاه‌ها از سوي مؤسسه استاندارد و شركت يادشده، امكان كم‌فروشي و فروش هوا به جاي بنزين منتفي است.

مشاهدات خبرنگار همشهري از وضعيت عرضه بنزين در جايگاه‌هاي سوخت و گزارش‌هاي مردمي نشان مي‌دهد كه نارضايتي از عملكرد نيروهاي شاغل در جايگاه‌ها كم و بيش وجود دارد. به‌ويژه اينكه برخي شهروندان ازجمله خانم‌ها گلايه دارند كه كارگران جايگاه‌ها كلاه سرشان مي‌گذارند و از اعتماد آنها سوءاستفاده مي‌كنند. يك راه‌حل اين است كه اين افراد براي جلوگيري از سوءاستفاده‌هاي احتمالي، قبل از سوخت‌گيري دقت كنند كه مانيتور نمايش وضعيت سوخت‌گيري صفر باشد و بعد اقدام به سوخت‌گيري كنند.

ناصر رئيسي‌فر، رئيس انجمن پمپ‌بنزين‌داران كشور در گفت‌وگو با همشهري درباره فروش مواد اكتان‌افزا و مكمل بنزين در جايگاه‌هاي سوخت مي‌گويد: در تمام دنيا، جايگاه‌داران حق دارند خدماتي به مردم ارائه كنند كه اين خدمات شامل فروش برخي فرآورده‌هاي نفتي ازجمله مكمل بنزين يا اكتان‌افزاست و همين مكمل‌ها در برخي فروشگاه‌هاي عرضه‌كننده اقلام مرتبط با خودرو هم عرضه مي‌شود، هرچند استاندارد مشخصي درباره كارايي اين مكمل‌ها وجود ندارد و اين حق انتخاب براي مشتري است كه تصميم بگيرد از مكمل‌ها استفاده كند يا نه. او تأكيد مي‌كند: هيچ جايگاه‌دار و كارگر شاغل حق فروش اجباري و يا تبليغ اين مكمل‌ها را ندارد و تنها مي‌تواند نسبت به عرضه آن نظير عرضه ضد‌يخ و روغن و... اقدام كند.

رئيس انجمن پمپ‌بنزين‌داران كشور هرگونه شايعه فروش هوا به جاي بنزين را رد مي‌كند و مي‌گويد: سيستم سوخت‌گيري حاكم بر پمپ‌بنزين‌هاي كشور به‌گونه‌اي است كه حتما بايد شناور بنزين در مخزن غرق شده باشد تا امكان سوخت‌گيري فراهم شود در غيراين صورت، سوخت‌گيري غيرممكن خواهد بود. وي مي‌افزايد: البته در بيش از ۹۹درصد شكايت‌هاي مرتبط با فروش هوا، به اين نتيجه رسيده‌ايم كه يا آمپر بنزين خودروهاي شاكي خراب است يا اينكه به واسطه گاز زياد در بنزين‌هاي تحويلي به پمپ‌بنزين‌ها، سنسور موجود در باك‌هاي خودرو، تا دقايقي پس از سوخت‌گيري فعال نمي‌شود و با گذشت دقايقي و طي مسافت كوتاه، آمپر بنزين به حالت عادي برمي‌گردد.

رئيسي‌فر وجود گاز زياد در بنزين‌ را موجب زيان مالي جايگاه‌داران مي‌داند و درباره كم‌فروشي و شيطنت برخي كارگران جايگاه‌ها به‌ويژه در ارتباط با فروش بنزين سهميه‌اي با نرخ آزاد توضيح مي‌دهد: متأسفانه چندنرخي بودن بنزين در كشور باعث بروز برخي ناهنجاري‌ها و مفسده‌هاي خرد شده كه البته براي جايگاه‌داران هم دردسرساز است. هرچند فروش بنزين سهميه‌اي به نرخ آزاد به‌عنوان يك علقه مالكيتي براي دارندگان بنزين مازاد سهميه‌اي اين حق را براي آنها ايجاد كرده كه اقدام به فروش بنزين مازاد خود با همكاري برخي كارگران جايگاه‌ها كنند. وي بروز اين رفتار را به فروش اقلام كوپني در سال‌هاي اخير تشبيه مي‌كند و مي‌گويد: به هر حال مشكلات معيشتي كارگران انگيزه همكاري با دارندگان بنزين مازاد را تقويت مي‌كند و دردسر آن به هنگام اختلاف نظر براي جايگاه‌دار خواهد بود.

اين مقام مسئول در پاسخ به اين سؤال كه براي جلوگيري از كم‌فروشي بنزين به برخي افراد ازجمله خانم‌هايي كه خودشان اقدام به سوخت‌گيري نمي‌كنند، چه بايد كرد؟ مي‌گويد: تنها اقدام ممكن اين است كه به اين افراد توصيه مي‌كنيم حتما به هنگام سوخت‌گيري، مانيتور نشان‌دهنده را نگاه كنند كه صفر شده باشد و بعد دستور سوخت‌گيري را صادر كنند.

وي مي‌افزايد: راهكار ديگر استفاده از سازوكار پرداخت الكترونيكي و عدم‌پرداخت نقدي هزينه سوخت‌گيري است. رئيسي‌فر درباره علت غيرفعال شدن پرداخت الكترونيكي در برخي جايگاه‌هاي سوخت مي‌گويد: واقعيت اين است كه در مواقعي شبكه شاپرك به‌ويژه در ترافيك بالاي تراكنش‌هاي بانكي، نظير برداشت يارانه نقدي، كند شده و عملا پرداخت الكترونيكي هزينه سوخت‌گيري غيرفعال مي‌شود كه البته ضرر آن باز هم متوجه جايگاه‌داران خواهد بود.

او با اشاره به تجهيز حدود ۱۶جايگاه بنزين در تهران به امكان پرداخت الكترونيكي از طريق پايانه‌هاي فروش نصب شده روي سكوهاي پمپ‌بنزين‌ها مي‌گويد: با اين سازوكار، هرگونه سوءاستفاده و كم‌فروشي بنزين از بين خواهد رفت، هرچند كتمان نمي‌توان كرد كه به‌دليل چند نرخي بودن بنزين و پرداخت نقدي ممكن است برخي كارگران جايگاه‌ها، با هدف كسب درآمد بيشتر، شيطنت‌هاي خاصي از خود بروز دهند.

فروش مكمل بنزين:
دقت كنيد براي بنزين زدن ممكن است كارگران جايگاه‌هاي سوخت با اين عنوان كه بنزين كيفيت ندارد، به شما پيشنهاد كنند كه از مكمل بنزين يا اكتان‌افزا استفاده كنيد. اولا اين مكمل‌ها و اكتان‌افزاها مورد تأييد استاندارد نبوده و دوم اينكه در برخي موارد، به‌جاي مكمل، بنزين معمولي در داخل باك‌ها ريخته مي‌شود!

اعتماد بيجا موجب كم‌فروشي است:
شما مي‌خواهيد بنزين بزنيد و نمي‌خواهيد از خودروي خود پياده شويد. در اين صورت كارگر جايگاه مي‌گويد ماشين را كمي جلوتر ببريد. وقتي به حرف او گوش داديد و ديديد كه نمي‌توانيد از داخل خودرو، نمايشگر پمپ مربوطه را ببينيد راه براي كم‌فروشي بنزين فراهم مي‌شود. پس حتما قبل از سوخت‌گيري به نمايشگر نگاه كنيد كه عدد صفر را نشان دهد.

احتمال هوا فروشي ضعيف است:
اگر احساس كرديد پس از بنزين‌زدن، آمپر خودروي شما هنوز پايين‌تر از حد انتظار است، چند كار را انجام دهيد؛ اول مطمئن باشيد آمپر بنزين شما درست كار مي‌كند، دوم پس از طي مسافتي آمپر شما به حالت عادي برمي‌گردد يا نه و سوم درصورت برطرف نشدن مشكل، با مراجعه به مسئول جايگاه و يا تلفن زدن به شماره ۰۹۶۲۷، مشكل را پيگيري كنيد.

دقت هنگام درخواست بنزين آزاد از متصدي جايگاه:
دقت كنيد كه حتما كارت آزاد مخصوص جايگاه استفاده شود و به جاي آن از كارت بنزين مازاد خودروهاي ديگران استفاده نشود، به‌ويژه اينكه ممكن است قبل از شما فرد ديگري از كارت بنزين متفرقه استفاده كرده باشد، اما شماره نمايشگر صفر نشده باشد، در اين صورت بنزين فروخته شده به‌خودروي قبلي بارديگر با شما حساب خواهد شد.

پرداخت الكترونيكي به جاي نقدي:
درصورت مجهز بودن جايگاه به سيستم پرداخت الكترونيكي حتما سعي كنيد از پرداخت پول نقد خودداري كنيد، البته با اين احتمال كه ممكن است سيستم پرداخت الكترونيكي در برخي مواقع، مختل باشد، حتما پول نقد به همراه داشته باشيد ولي با اين تأكيد كه قرار است سيستم جديد پرداخت الكترونيكي در جايگاه‌هاي سوخت فعال شود.