یافته‌های دانشمندان درباره پیش‌بینی خطرات آینده سکته خفیف با همکاری محقق ایرانی

گروه علمی  «تیتریک»؛«حمله ایسکمی گذرا» (TIA) حالت و شرایطی گذرا و ناپایدار از عملکرد ناقص و ناکامل مغز است و مانند سکته مغزی، این وضعیت ناشی از رسیدن خون محدود به مغز بوده و علائم آن ممکن است فقط اندک دقایقی به طول بینجامد.

به گفته «جفری جی.پری»، یکی از نویسندگان ارشد این تحقیق و دانشیار پزشکی اورژانس دانشگاه اوتاوای کانادا، تمامی بیماران باید پس از تجربه‌کردن TIA، از مغزشان سی‌تی‌اسکن گرفته شود.

این تصاویر به افراد حرفه‌ای در حوزه بهداشت و درمان، الگوهای آسیب مرتبط با سطوح مختلف خطر سکته بعدی یا پیش‌بینی زمان بدترشدن علائم آسیب مغزی را ارائه می‌دهد. در پژوهش دولتشاهی و همکارانش مشخص شد از 2028 بیمار آمریکایی و کانادایی که ظرف 24 ساعت پس از تجربه حمله دیسکی گذرا تحت سی‌تی‌اسکن قرار گرفته بودند، 814 نفر (40.1 درصد) به دلیل اختلال گردش خون (ایسکمی) آسیب مغزی را تجربه کرده بودند.

در مقایسه با بیماران فاقد ایسکمی، هنگامی که تصاویر سی‌تی‌اسکن، بافت جدیدا آسیب‌دیده مغز را که ناشی از گردش خون ناقص (ایسکمی حاد) است، نمایش داده بودند، احتمال رخداد سکته بعدی ظرف 90 روز پس از سکته اول، 2.6 برابر بیشتر بود.

همچنین این احتمال هنگامی که بافت مغزی علاوه بر داشتن ایسکمی حاد قبلا نیز آسیب دیده بود (ایسکمی مزمن)، 5.35 برابر بیشتر بود. این موضوع زمانی که علاوه بر تجربه ایسکمی حاد، هر نوع آسیب کوچک به عروق مغزی مانند باریک‌شدن عروق کوچک نیز رخ داده بود، 4.9 برابر بیشتر بود. افزون بر این، این احتمال چنانچه علاوه بر ایسکمی حاد و مزمن، microangiopathy (بیماری مربوط به اختلال رگ‌های کوچک) نیز در مغز رخ داده بود، 8.04 برابر بود.

در حالی که 3.4 درصد از افراد بررسی‌شده در پژوهش داریوش دولتشاهی و همکارانش ظرف 90 روز سکته بعدی را تجربه کردند، 25 درصد از بیمارانی که در تصاویر سی‌تی‌اسکن تمامی سه نوع آسیب‌دیدگی مزبور در مغزشان را نشان داده بودند، سکته بعدی را تجربه کردند.

در طول این بازه زمانی 90 روزه و همچنین ظرف دو روز نخست پس از تجربه حمله اول، بیماران چنانچه علاوه بر ایسکمی حاد، نواحی بیشتری از مغزشان آسیب ‌دیده بود، در سکته بعدی وضعیت بدتری داشتند.

این یافته‌ها باید پزشکان را تشویق کند در مدیریت بیماران دارای TIA که ایسکمی حاد نیز دارند، جدی‌تر باشند؛ این موضوع به ویژه زمانی که ایسکمی مزمن و microangiopathy نیز وجود دارند، صادق است.

اقداماتی که برای جلوگیری از سکته جدید باید انجام شود، شامل نظارت بر قلب و عروق یا کاهش‌دادن فشار خون، درمان کلسترول بالا یا پیشگیری از بروز لخته‌های خونی باشد.

دولتشاهی و همکارانش در حال ارزیابی چگونگی واردکردن یافته‌های جدید در شاخص‌های سکته مغزی هستند که به مولفه‌هایی مانند سن، فشار خون بالا یا دیابت متکی‌اند.

جزئیات این تحقیق در مجله Stroke قابل‌مشاهده است.