"پژوهشگاه فضایی ایران" در آستانه "هوا" شدن/سرنوشت نامعلوم صنعت فضایی کشور

گروه سیاسی«تیتریک»؛  پژوهشگاه  فضایی کشور تا کنون افتخارات زیادی برای کشور به همراه آورده است؛ در حالی که بسیاری از این توانمندی ها تنها در انحصار چند کشور محدود در دنیا بود.

توانایی پژوهشگاه فضایی کشور در بهمن ماه سال 91 به  حدی رسید که توانست میمونی را به فضا ارسال کند و پس از قرار گرفتن وی در مدار دوباره این میمون به زمین باز گردد.

این توانایی ایران تا حدی تعجب کشورهای بیگانه را برانگیخت که آمریکا در ادعایی عجیب اظهار داشت که میمون فرستاده شده با میمونی که از فضا بازگشت یکی نبوده و این دلیل دروغ ایران در راستای ارسال میمون به فضا است.

هرچند این ادعاهای واهی نتوانست بر روی توانایی های ایران در امر هوا و فضا صحه بگذارد؛ اما باز هم ایران برای اثبات توانمندی های خود سال گذشته دومین میمون فضانورد را نیز برای تکمیل تحقیقات خود به فضا فرستاد.

در طول این ماموریت دانشمندان فضایی کشور توانستند علایم محیطی داخل محموله زیستی از جمله صوت، تصویر، ترکیب گازی و علائم حیاتی موجود زنده نظیر نوار قلب و شاخصهای تعیین کننده وضعیت عمومی در طول پرواز زیر مداری را ثبت و کنترل نموده و در ایستگاه های زمینی آنها را لحظه به لحظه رویت نمایند.

این اطلاعات ارزشمند دریافتی به متخصصین کشورمان این فرصت را می دهد تا در زمینه های گوناگون از جمله زیست فضایی، فیزیولوژی، هوافضا و مهندسی پزشکی تحقیقات در حوزه فناوری فضایی تامین کنند.

این افتخارات درکنار ساخت موشک های فضایی و هزاران پروژه تحقیقاتی روز به روز قدرت ما را در دنیا بیشتر کرده و از طرف دیگر مبنای تحقیقات گسترده تری برای پژوهشگران ایران یشده است.

برخی از رسانه‌ها که معمولا هم صدا با رسانه‌های معاند بودند از مدت‌ها پیش اعتراض های خود نسبت به اینگونه اقدامات پژوهشگاه فضایی کشور اعلام کرده بودند و خواستار توقف این اقدامات شده اند.

در این راستا خبرآنلاین نوشته بود: پرتاب موجود زنده به فضا و تمام تلاش‌هایی که در راستای آن انجام می‌شود، از طرف سازمان فضایی ایران به عنوان نخستین گام‌ها ‏برای تحقق بخشیدن به پرتاب نخستین فضانورد ایرانی توسط فناوری ایرانی به فضا در سال‌های نه چندان دور آتی اعلام شده است. ‏در این صورت اصل ماجرا این نیست که میمون به فضا پرتاب شد یا نه؟ سالم برگشت یا نه؟ با سوخت جامد پرتاب شد یا با سوخت ‏مایع؟

بعد از میمون خرگوش پرتاب می‌شود یا گربه؟؛ اصل ماجرا این است که آیا انجام پروژه‌های فضایی سرنشین‌دار و صرف ‏بودجه‌های کلان در این زمینه به صلاح کشور و مردم است یا نه؟ کارشناسان و منتقدان بسیاری وجود دارند که این برنامه سازمان ‏فضایی را مورد انتقاد قرار داده و اعتقاد دارند چنین پروژه‌هایی به جز صرف هزینه‌های کلان در این شرایط نامساعد اقتصادی، ‏سودی برای مردم و کشور ندارد.

در حالی این رسانه‌ها با طرح موضوع به صرفه نبودن خواستار اتمام کار پژوهشگاه فضایی کشور شده‌اند که پیش از این نیز عده ای معتقد بودند دستیابی به فناوری هسته ای هم مقرون به صرفه نبوده و نباید پیگیر برنامه های هسته ای در کشور بود.

طی هفته گذشته خبر انحلال پژوهشگاه فضایی کشور در فضای مجازی منتشر شد؛ خبری درباره انحلال پژوهشگاه فضایی ایران که محلی برای جمع شدن دانشمندان جوان کشور است و تمامی دستاوردهای تاریخی ایران در حوزه فعالیت‌های فضایی در این پژوهشگاه طرح‌ریزی شده است. 

راساس تصمیمات جدید که از سوی دولت یازدهم اتخاذ شده و قرار است در شورایعالی اداری مصوب شود، سازمان فضایی ایران به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برمی گردد؛ این درحالی است که این سازمان در دولت قبل به ریاست جمهوری منتقل شده بود. 

حسن روحانی در حکمی مسئولیت اداره جلسات شورایعالی فضایی کشور را نیز به «سورنا ستاری»، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور محول کرده است. در این حکم با استناد به اصل ۱۲۴ قانون اساسی، مسئولیت اداره جلسات شورایعالی فضایی کشور موضوع بند ۳ قانون تعیین وضعیت شوراهای عالی و تایید مصوبات آن به سورنا ستاری تفویض شده و براین اساس دبیرخانه شورایعالی فضایی نیز زیرنظر معاون علمی فناوری رئیس جمهور فعالیت خواهد کرد. 

رئیس جمهور در این حکم با توجه به اصل ۱۲۶ قانون اساسی، ایجاد مرکز ملی فضایی را با هدف هماهنگی، سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت و با استفاده از ظرفیت‌های قانونی مربوطه به مراکز عالی تحقیقاتی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به سورنا ستاری محول کرده است. 

هم اکنون و براساس تصمیمات جدید، قرار است سازمان فضایی ایران و پژوهشکده تحقیقات فضایی ایران را بار دیگر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدیریت کند. در همین حال و طبق این تصمیم گیری، پژوهشگاه فضایی ایران نیز منحل خواهد شد و اجزای آن شامل پژوهشگاه هوافضا به وزارت علوم تحقیقات و پژوهشکده مهندسی به جهاد دانشگاهی سپرده می‌شود. 

همچنین قرار است مرکز ملی فضایی در ذیل شورایعالی فضایی کشور به عنوان نهاد بالادستی و حاکمیتی ایجاد شود که مسئولیت آن را معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری عهده دار خواهد بود. 

با توجه به جایگاهی که پژوهشگاه فضایی ایران از سال 87 تا کنون پیدا کرده است، انحلال و تقلیل آن تا حد زیادی جلوی پیشرفت‌های علمی کشور را می‌گیرد.

این در حالی است که یکی از قدرت هایی که طرف های غربی را پای میز مذاکره کشانده است همان قدرت علمی و موشکی ایران است؛ در واقع سیاستمداران امروز به پشتوانه قدرت موشکی، هسته‌ای و موشکی ایران با غرب مذاکره می‌کنند.

با توجه به این مسائل شاید یکی از بزرگترین آسیب‌هایی که دولت یازدهم به مباحث علمی کشور زده است انحلال پژوهشگاه فضایی کشور بوده که تبعات سنگینی را در صنعت فضایی کشور به دنبال خواهد آورد.