آیا امام عصر(ع) از زمان ظهور خودآگاه هستند؟

گروه فرهنگی «تیتریک»؛    احادیث ما و آنچه از مجموع آراء در این زمینه به دست می‌آید، سخت متناظر و گوناگون است، از این روست که شماری از بزرگان بر آن بوده‌اند که آن حضرت نیز نسبت به زمان ظهور آگاهی خاصی ندارند و تنها پس از صدور امر حضرت حق برای قیام است که از زمان وقوع آن اطلاع می‌یابند.

با این همه اما، ما بر آنیم که ولی عصر(عج) از زمان خروج و انقلاب جهانی خود آگاه هستند و به روشنی می‌دانند که در چه زمانی این امر صادر می‌شود. این نظر ما مبتنی بر روایاتی است که درباره حیطه علم و نیز چگونگی شخصیت آن حضرت صادر شده است.

حجت الاسلام جواد جعفری، استاد مرکز تخصصی مهدویت در این باره پاسخ می دهد:

امام عصر(ع) از زمان ظهور خود اطلاع دارند؟ اگر اطلاع دارند، چرا می فرمایند برای تعجیل در فرج دعا کنید؟

در رابطه با اینکه حضرت از زمان ظهورشان خبر دارند یا نه دو نظر از علما وجود دارد. برخی از علمای شیعه به خاطر تشبیهی که زمان ظهور با زمان قیامت شده آن را خارج از علم امام می دانند. در روایتی که در کتاب کمال الدین شیخ صدوق آمده در جریان شعر دعبل که برای امام رضا(ع) می خواند، دعبل از امام رضا(ع) می پرسد؟ آن قائمی که از فرزندان شماست کی می آید؟، امام در پاسخ دعبل می فرمایند: مثل ظهور امام زمان(ع) همانند زمان قیامت است، بعد اشاره می کنند به آیه 187 سوره اعراف که مساله قیامت وقتش برای هیچکس معلوم نیست جز خدا، این اتفاق امر سنگینی است و ناگهانی رح می دهد.

با توجه به تصریح امام به ناگهانی بودن قیامت، برخی گفته اند که وقتی زمان ظهور مثل زمان قیامت است و خدا می فرماید: من زمان قیامت را به هیچ کس نمی گویم. پس ظهور را هیچکس نمی داند ولی برخی می گویند، پس امام زمان(ع) هم زمان ظهور خود را نمی دانند.

در مقابل برخی از اندیشمندان شیعه به آیه دیگری استناد می کنند که آیه 25 و 26 و 27 سوره جن است که وقتی سخن از قیامت است، خدا می فرماید: ای پیامبر(ص) به مردم بگو که من نمی دانم این قیامت کی فرا می رسد. خدا از زمان قیامت آگاهی دارد و هیچکس را بر این غیب مطلع نمی کند. مگر فرستادگانی که خداوند آنها را برگزیده است.

استثنایی در این آیات آمده که خدا می فرماید: من زمان قیامت را به عده ای اطلاع می دهم. پس اگر زمان ظهور مانند زمان قیامت است، اگر زمان قیامت را وقتی عده ای از بندگان می دانند. پس زمان ظهور را می دانند، طبق این استدلال برخی می گویند: زمان ظهور را امام زمان(ع) می دانند.

پس در رابطه با دعا برای تعجیل در فرج باید گفت که در عین حال که امام عصر(ع) می دانند. وقت ظهور چه زمانی است. اما این را هم می دانند که دعا تاثیر دارد و اگر مردم دعا کنند. همان سال ظهور می تواند تغییر پیدا کند. در روایات آمده که امام صادق(ع) می فرمایند: بنی اسرائیل 40 صبح از خدا خواستند که منجی را برساند و در اثر این دعا خداوند 170 سال ظهور را جلو انداخت و این قانون در مورد شما شیعیان هم جاری است. که اگر ضجه بزنید، خدا باقی مانده دروان غیبت را می بخشد و ظهور را تسریع می بخشد.


مرگ ملک عبدالله از نشانه های ظهور است؟

ما حدیثی داریم در کتاب غیبت شیخ طوسی که از کتاب های معتبر شیعه است. در آن روایتی آمده که سند آن صحیح است، امام صادق(ع) فرمودند: هر کس برای من مرگ عبدالله را ضمانت کند، من برای او قائم را ضمانت می کنم، وقتی عبدالله از دنیا برود دیگر مردم بر کسی اجتماع نمی کنند و این امر حکومت به جایی منتهی نمی شود، مگر به صاحب شما، بعد از دنیا رفتن عبدالله کسی نمی تواند سال ها حکومت کند، عده ای حاکم می شوند ولی چند ماه بیشتر طول نمی کشد. راوی می گوید، پرسیدم: تغییر حاکم ها چقدر طول می کشد؟ که امام فرمودند: خیلی این طول نمی کشد.

از این روایت این مقدار می توان فهمید که عبداللهی که حاکم است. از دنیا می رود اما در این روایت اشاره نشده که این عبدالله حاکم کجاست اما این روایت به همین کلیت بیان شده که یکی از اتفاقات نزدیک ظهور از دنیا رفتن عبدالله است. اما این عبدالله کدام عبدالله است را نگفته چون قبلا حاکمانی در عربستان عبدالله بوده اند. ولی نمی شود که همین عبداللهی باشد که در روایت آمده، مهم شرایط ظهور است که باید زمینه را فراهم کرد.

اسامی یاران امام زمان(ع) و مکان هایی که شهر این یاران است، درست است یا خیر؟

در نهج البلاعه امام علی(ع) اشاره ای به نام یاران یا شهر یاران امام زمان(ع) ندارد. البته برخی از اوصاف یاران آمده که بحث های کلی است. آنچه که در رابطه با یاران امام داریم، در کتاب دلائل الامامه بیان شده است.

در پایان این کتاب یک سرفصل تحت عنوان شناخت یاران امام زمان(ع) است. در آنجا سه حدیث را نقل می کند که هر سه یک سند دارند. در حدیث اول امام صادق(ع) فرمودند: بله امام علی(ع) 313 نفر یار اصلی امام زمان(ع) را می شناسد و هر آنچه که می دانست را به امامان دیگر منتقل کرده  و من هم می دانم.

راوی می گوید: از امام پرسیدم، می شود اسامی را به من هم بگویی. که حضرت فرمودند: برو فردا بیا، که وقتی فردا می رود. امام صادق(ع) نام شهرها و تعداد یاران از این شهرها را بیان می کنند. در روایت دوم نیز توضیحاتی در مورد حدیث دوم بیان می کنند و در حدیث سوم اسم یاران را هم بیان می کنند.

ولی چون خود کتاب دلایل الامامه دارای اعتبار کمی است و این روایات سندهای ضعیفی دارد. با توجه به این نکته ها ما نمی توانیم به اسامی این روایات اهتمام کنیم و اعتبار برایش قائل باشیم.

منبع:موعود