حسرت 22 ساله فوتبال ایران در آسیا!!

از سال ۲۰۱۱ هم فوتبال باشگاهی آسیا با عنوان "لیگ حرفه‌ای فوتبال آسیا" پیگیری شد که باشگاه‌های هر کشور در صورت رعایت قوانین مدنظر AFC، تعداد سهمیه‌های خود را در این رقابتهای افزایش می‌دهند که خوشبختانه امسال فوتبال ایران توانست ۴ سهمیه کامل را برای حضور در مرحله گروهی این جام بدست آورد.

در مطلب زیر به تاریخچه فوتبال باشگاهی در قاره آسیا بصورت مختصر اشاره شده است:
تاریخچه مسابقات فوتبال باشگاهی در آسیا:
فوتبال باشگاهی در آسیا از سال ۱۹۶۷ در قالب مسابقاتی با عنوان جام باشگاه‌های آسیا آغاز شد، که هاپوئل رژیم اشغالگر قدس فاتح دو دوره نخست این رقابت‌ها شد. تاج (استقلال فعلی) در سومین دوره این جام در دیدار نهایی ۲ بر یک هاپوئل را شکست داد و نخستین تیم ایرانی لقب گرفت که این جام را بالای سر برده است. چهارمین دوره هم با قهرمان مکابی رژیم اشغالگر قدس به پایان رسید.

در حالیکه جام پنجم قرار بود با حضور تیم‌های رنجرز هنگ کنگ، تاج (استقلال) ایران، مکابی رژیم اشغالگر قدس، القادسیه کویت و هومنت من لبنان برگزار شود، با انصراف تیم‌های رنجرز، القادسیه و هومنت من به دلیل حضور نماینده رژیم اشغالگر قدس، مسابقات کنسل شد.

البته پس از لغو این دوره از مسابقات تا سال ۱۹۸۵ رقابت‌های فوتبال باشگاهی در قاره کهن برگزار نشد اما از سال ۱۹۸۵ این مسابقات در قاره آسیا مجددا آغاز شد که تیم "دوو رویالز" کره‌جنوبی با برتری ۳ بر یک برابر الاهلی عربستان در دیدار نهایی این جام، نخستین قهرمان رقابت‌ها لقب گرفت.

طی ۱۷ سال برگزاری این جام، کره‌جنوبی با ۶ عنوان قهرمانی (سوون بلووینگز و پوهانگ استیلرز هر کدام ۲ بار و دوو رویالز و ایلهواچونما هر کدام یک بار) عنوان پرافتخارترین کشور در این مسابقات را از آن خود کرد که سوون سامسونگ این کشور هم آخرین قهرمان جام باشگاه‌های آسیا لقب گرفت.

تیم‌های باشگاهی ایران با سه قهرمانی (استقلال دو بار و پاس یک بار)، ژاپن (یومیوری، فروکاوا و جوبیلوایواتا هرکدام یک بار)، رژیم اشغالگر قدس (هاپوئل ۲ بار و مکابی یک بار) در رده‌های بعدی قرار دارند. تیم‌های باشگاهی عربستان (الهلال ۲ بار) و تایلند (تای فارمرز بانک ۲ بار) این جام را فتح کردند و تیم‌های باشگاهی لیائوبنگ چین و السد قطر نیز هرکدام یک مرتبه به قهرمانی این مسابقات دست یافته‌اند.

فارمرز بانک تایلند نخستین تیمی بود که دو مرتبه بصورت متوالی قهرمان این جام شد. تیم‌های پوهانگ استیلرز و سوون سامسونگ هم در دو سال پشت سر هم جام قهرمانی این مسابقات را بالای سر بردند.

اسامی قهرمانان مسابقات جام باشگاه‌های آسیا:
۱۹۶۷: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس ۲ - سالانگور مالزی یک
۱۹۶۹: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس یک - یانگزه کره‌جنوبی صفر
۱۹۷۰: تاج (استقلال) تهران ۲ - هاپوئل رژیم اشغالگر قدس یک
۱۹۷۱: هاپوئل رژیم اشغالگر قدس - الشورطه عراق (نماینده عراق حاضر به رویارویی با حریف رژیم اشغالگر قدس نشد تا مکابی به عنوان قهرمان معرفی شود)
۱۹۸۶: دوو رویالز کره‌جنوبی ۳ - الاهلی عربستان یک
۱۹۸۷: فروکاوای ژاپن (دیدارهای نهایی در قالب یک گروه چهار تیمی برگزار شد)
۱۹۸۸: یومیوری ژاپن ۳ - الهلال عربستان صفر (الهلال به دلیل اعتراض به برنامه‌ریزی جام ‌در بازی فینال شرکت نکرد)
۱۹۸۹: السد قطر ۳ - الراشد عراق ۳ (السد به دلیل گل‌های بیشتر در خانه حریف قهرمان شد)
۱۹۹۰: لیائونینگ چین ۲ - نیسان ژاپن یک
۱۹۹۱: استقلال ایران ۲ - لیائونینگ چین یک
۱۹۹۲: الهلال عربستان یک (۴) - استقلال ایران یک (۳)
۱۹۹۳: پاس ایران یک - الشباب عربستان صفر
۱۹۹۴: فارمرزبانک تایلند ۲ - عمان کلوپ یک
۱۹۹۵: فارمرزبانک تایلند یک - العربی قطر صفر
۱۹۹۶: ایلهواچونما کره جنوبی یک - النصر عربستان صفر
۱۹۹۷: پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی ۲ - ایلهواچونما کره‌جنوبی یک
۱۹۹۸: پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی صفر (۶) - دالیان چین صفر (۵)
۱۹۹۹: جوبیلوایواتا کره جنوبی ۲ - استقلال ایران یک
۲۰۰۰: الهلال عربستان ۳ - جوبیلوایواتا کره جنوبی ۲
۲۰۰۱: سوون سامسونگ کره‌جنوبی یک - جوبیلو ایواتا کره‌جنوبی صفر
۲۰۰۲: سوون سامسونگ کره‌جنوبی صفر (۴) - آنیانگ کره‌جنوبی صفر (۲)

از سال ۱۹۹۰ رقابتی تحت عنوان جام در جام باشگاه‌های آسیا که تیم‌های قهرمان جام حذفی کشورهای این قاره اجازه حضور در این بازی‌ها را داشتند، آغاز شد. پرسپولیس تهران با برتری برابر المحرق بحرین فاتح نخستین دوره این مسابقات نام گرفت و الهلال عربستان در سال ۲-۲۰۰۱ با شکست چونبوک موتورز آخرین عنوان قهرمانی این رقابت‌ها را از آن خود کرد.

در این جام که عمری ۱۲ ساله داشت، عربستان با ۶ قهرمان (الهلال (۲ مرتبه)، القادسیه، النصر، الاتحاد و الشباب) سرآمد دیگر کشورهای آسیایی است، ژاپن با پنج قهرمانی (نیسان (۲ مرتبه)، یوکوهاما، هیراتسوکا و شیمیزو) در رده دوم قرار دارد و پرسپولیس هم تنها عنوان قهرمانی فوتبال ایران در جام در جام آسیا را کسب کرده است.

نیسان ژاپن با دو بار قهرمانی متوالی در این جام رکوردار است و تیم الهلال عربستان هم در طی پنج سال دو بار قهرمان این جام شد که آخرین جام قهرمانی هم به این تیم عربستانی رسید.

تیم فوتبال پاس ایران که با هدایت فیروز کریمی در سال ۹۳ قهرمان جام در جام باشگاه‌های آسیا شد، آخرین افتحار فوتبال باشگاهی کشورمان در مسابقات باشگاهی قاره کهن را بدست آورد و پس از آن دو تیم اصفهانی سپاهان و ذوب‌آهن به عنوان نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا دست یافتند و به نظر می‌رسد بعد از قهرمانی پاس، فوتبال ایران در رسیدن به جام قهرمانی باشگاه‌های این قاره دچار یک طلسم شده است.

اسامی قهرمانان مسابقات جام در جام آسیا:
۱۹۹۰-۹۱: پرسپولیس ایران یک - المحرق بحرین صفر
۱۹۹۱-۹۲: نیسان ژاپن ۶ - النصر عربستان یک
۱۹۹۲-۹۳: نیسان ژاپن ۲ - پرسپولیس ایران یک
۱۹۹۳-۹۴: القادسیه عربستان ۶ - ساوث چینا ۲
۱۹۹۴-۹۵: یوکوهاما مارینوس ژاپن ۲ - الشعب امارات یک
۱۹۹۵-۹۶: بلمار هیراتسوکا ژاپن ۲ - الطلبه عراق یک
۱۹۹۶-۹۷: الهلال عربستان ۳ - ناگویا گرامپوس ژاپن یک
۱۹۹۷-۹۸: النصرعربستان یک - سوون سامسونگ کره‌جنوبی صفر
۱۹۹۸-۹۹: الاتحاد عربستان ۳ - چونام دراگونز کره‌جنوبی ۲
۱۹۹۹-۲۰۰۰: شیمیزو ژاپن یک - الزورا عراق صفر
۲۰۰۰-۱: الشباب عربستان ۴ - دالیان چین ۲
۲۰۰۱-۲: الهلال عربستان ۲ - جئونبوک هیوندای کره‌جنوبی یک

مسئولان برگزاری مسابقات فوتبال باشگاهی در قاره آسیا از سال ۱۹۹۵ طرح رقابتی تحت عنوان "سوپر جام باشگاه‌های آسیا" را اجرایی کردند و طی آن تیم‌های قهرمان جام باشگاه‌ها و جام در جام آسیا برابر هم به میدان می‌رفتند که یوکوهاما مارینوس ژاپن با پیروزی ۴ بر ۳ برابر فارمرزبانک تایلند نخستین قهرمان این جام لقب گرفت.

اسامی قهرمانان سوپر جام آسیا:
۱۹۹۵: یوکوهاما مارینوس ژاپن ۴ - فارمرز بانک تایلند ۳
۱۹۹۶: ایلهواچونما کره‌جنوبی ۶ - بلمار هیراتسوکا ژاپن ۳
۱۹۹۷: الهلال عربستان ۲ - پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی یک
۱۹۹۸: النصر عربستان یک - پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی یک (النصر به دلیل گل زده در خانه حریف قهرمان شد)
۱۹۹۹: جوبیلو ایواتا ژاپن ۲ - الاتحاد عربستان ۲ (جوبیلو ایواتا به دلیل گلزنی در خانه حریف قهرمان شد)
۲۰۰۰: الهلال عربستان ۳ - شیمیزو اسپالس ژاپن یک
۲۰۰۱: سوون سامسونگ کره‌جنوبی ۴ - الشباب عربستان ۳
۲۰۰۲: سوون سامسونگ کره‌جنوبی یک - الهلال عربستان یک (سوون سامسونگ به دلیل گلزنی در خانه حریف قهرمان شد)

تاریخچه لیگ قهرمانان آسیا:
تا سال ۲۰۰۲ مسابقات فوتبال درقاره آسیا تحت دو عنوان جام باشگاه‌ها و جام در جام آسیا برگزار می‌شد اما کمیته برگزاری مسابقات باشگاهی در این قاره پس از پایان مسابقات در سال ۰۱-۲۰۰۰ تصمیم گرفت همانند رقابت‌های اروپایی با ادغام این دو جام پیکارها را در قالب لیگ قهرمانان آسیا برگزار کند.

همچنین درکنار این جام برای تیم‌های درجه سوم آسیا مسابقات دیگری به نام جام AFC در نظر گرفته شد تا این تیم‌ها فرصت حضور در بازی‌های قاره‌ای را از دست ندهند. البته با گذشت زمان در نحوه برگزاری آن تغییرات بسیاری بوجود آمد ولی همچنان دیدگاه ثابتی برای برگزاری آن وجود ندارد و هر ۲ سال تغییراتی در شکل انجام مهمترین رقابت باشگاهی در قاره آسیا صورت می گیرد.

تاکنون تیم‌های فوتبال سپاهان ۹ مرتبه، استقلال ۷ مرتبه، ذوب‌آهن و پرسپولیس ۴ مرتبه، صبا با دو نام صباباتری و صبای قم ۳ مرتبه و تیم‌های پاس تهران، فولادخوزستان، تراکتورسازی تبریز، سایپا کرج و مس کرمان هر کدام یک مرتبه، نمایندگان ایران در دوره‌های گذشته این جام بوده‌اند که تیم‌های سپاهان و ذوب‌آهن با کسب عنوان نایب قهرمانی، تنها افتخارات تیم‌‎های باشگاهی ایران در این جام را بدست آورده‌اند.

امسال هم تیم‌های فولاد خوزستان (قهرمان لیگ)، تراکتورسازی (قهرمان جام حذفی) و پرسپولیس تهران(نایب قهرمان لیگ) و نفت تهران (تیم سوم لیگ) نمایندگان ایران در این جام هستند که امیدواریم بتوانند طلسم قهرمان نشدن تیم‌های باشگاهی ایران در لیگ قهرمانان آسیا را بشکنند.

ضمن اینکه نباید فراموش کرد آخرین قهرمانی تیم‌های ایرانی در مسابقات باشگاهی آسیا به سال ۱۹۹۳ باز می‌گردد که طی آن تیم پاس ایران موفق شد با پیروزی برابر الشباب عربستان عنوان قهرمانی آن رقابت‌ها را از آن خود کرد.

قهرمانان ادوار مختلف لیگ قهرمانان آسیا:
۲۰۰۳: العین امارات ۲ - بک تراساسونا یک (رفت ۲ بر صفر به سود العین - برگشت یک بر صفر به سود بک تراساسونا)
۲۰۰۴: الاتحاد عربستان ۶ - ایلهواچونما کره جنوبی ۳ (رفت یک بر ۳ به سود ایلهواچونما - برگشت صفر بر ۵ به سود الاتحاد)
۲۰۰۵: الاتحاد عربستان ۵ - العین امارات ۳ (رفت  یک بر یک - برگشت ۴ بر ۲ به سود الاتحاد)
۲۰۰۶: جئونبوک کره جنوبی ۳ - الکرامه سوریه ۲ (رفت ۲ بر صفر به سود جئونبوک - برگشت ۲ بر یک به سود الکرامه)
۲۰۰۷: اوراواردز ژاپن ۳ - سپاهان ایران یک (رفت یک بر یک - برگشت ۲ بر صفر به سود اوراوا)
۲۰۰۸: گامبا اوزاکا ژاپن ۵ - آدلاید یونایتد استرالیا صفر (رفت ۳ بر صفر - برگشت ۲ بر صفر)
۲۰۰۹: پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی ۲ - الاتحاد عربستان یک
۲۰۱۰: ایلهواچونما کره‌جنوبی ۳ - ذوب‌آهن ایران یک
۲۰۱۱: السد قطر ۲ (۴) - جئونبوک موتورز کره جنوبی ۲ (۲)
۲۰۱۲: اولسان هیوندای کره‌جنوبی ۳ - الاهلی عربستان صفر
۲۰۱۳: گوانگجو اورگرانده ۳ - اف‌سی سئول کره‌جنوبی ۳ (گوانگجو به دلیل گل زده بیشتر در زمین حریف قهرمان شد)
۲۰۱۴: وسترن سیدنی واندرز یک - الهلال عربستان

قهرمانان تاریخ فوتبال باشگاهی در آسیا:
با نگاهی کلی به مسابقات فوتبال باشگاهی در آسیا متوجه می‌شویم که تیم‌های شرق آسیا موفق‌تر از تیم‌های غرب آسیا در کسب عناوین قهرمانی جام مختلف فوتبال باشگاهی در قاره کهن بوده‌اند و در این بین کره‌جنوبی بهترین کشور در این میان است.

نمایندگان کره‌جنوبی در جام باشگاه‌های آسیا و لیگ قهرمانان آسیا با کسب ۱۰ عنوان قهرمانی و ۶ عنوان نایب قهرمانی در صدر قرار دارند. تیم‌های ژاپنی با ۵ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی، تیم‌های عربستانی با ۴ قهرمانی و ۷ نایب قهرمانی و تیم‌های ایرانی با ۳ قهرمانی و ۴ نایب قهرمانی در رده‌های دوم تا چهارم قرار دارند.

نمایندگان رژیم اشغالگر قدس با ۳ قهرمان و یک نایب قهرمان، چین با ۲ قهرمانی و ۲ نایب قهرمانی، تایلند و قطر با ۲ قهرمانی و یک نایب قهرمانی، امارات و استرالیا با یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی، عراق با دو نایب قهرمانی و مالزی، عمان و سوریه با یک نایب قهرمانی‌ رده‌های پنجم تا چهاردهم را به خود اختصاص دادند.

در بین تیم‌های باشگاهی نیز تیم‌های پوهانگ استیلرز کره‌جنوبی با ۳ قهرمانی، سئونگنام ایلهوآچونما، الهلال عربستان و استقلال تهران با ۲ قهرمانی و ۲ نایب قهرمانی و الاتحاد عربستان با ۲ قهرمانی و یک نایب قهرمانی رده‌های اول تا پنجم را از آن خود کرده‌اند.

تیم‌های فوتبال السد قطر، سوون سامسونگ کره‌جنوبی، فارمرز بانک تایلند و مکابی رژیم اشغالگر قدس با دو قهرمانی و جوبیلو ایواتا ژاپن با یک قهرمانی و دو نایب قهرمانی رده‌های ششم تا دهم را بدست آورده‌اند.

در این بین پاس تهران با یک قهرمانی در رده نوزدهم، ذوب‌آهن اصفهان در رده بیست و پنجم و سپاهان اصفهان در رده بیست و هفتم این جدول قرار گرفته‌اند و دیگر تیم‌های ایرانی در این رده‌بندی جایی ندارند.