حرکت مرگبار زنبورها برای کشتن مهاجم!

گروه علمی «تیتریک»؛ زنبورهای عسل ژاپنی شیوه منحصربه‌فردی برای مقابله با زنبورهای سرخی دارند که به کندوی آنها حمله می‌کنند. یک دسته از این زنبورها مانند گویی که هر لحظه داغ و داغ‌تر می‌شود یک زنبور سرخ بزرگ را احاطه می‌کنند و با به لرزش درآوردن دائم بدنشان حرارت مرگباری تولید می‌کنند که مهاجم را از پا درمی‌آورد. احتمالا یک ژن است که این زنبورهای کوچک را از خطر پخته‌ شدن همراه قربانی نجات می‌دهد.

 

 

 محققان به تازگی یک سوئیچ ژنتیکی را در مغز زنبورهای عسل کشف کرده‌اند که هنگام این حمله فعال می‌شود. با توجه به اینکه به نظر می‌رسد فعال‌شدن این ژن به آغاز این شیوه دفاعی در زنبورها منجر نمی‌شود، احتمال می‌رود فعال شدن آن عاملی باشد که به مقاومت زنبورهای عسل در برابر دمایی که می‌تواند کشنده باشد، منجر شود.

 

زنبورهای عسل نمی‌توانند به کمک نیش و زهر اندکی که دارند در مقابل زنبورهای سرخ که بدنی سخت به طول تقریبا 5 سانتی‌متر دارند، مقابله کنند، به همین دلیل این شیوه عجیب دفاعی که توپ حرارتی دفاعی نام دارد، تکامل یافته و به کمک لرزش مداوم رشته‌های عضله‌ای آنها حرارت کافی برای از پا درآوردن مهاجم را فراهم می‌کند. اگر زنبورهای عسل شیوه دفاعی موفقی نداشته باشند و نتوانند این مهاجمان را از پا دربیاورند، تمامی کلونی را از دست خواهند داد.

 

آنها به شکل توپی زنبورسرخ را درمی‌گیرند و سپس با فعالیت مداوم حرارت مرکز آن را برای نزدیک به یک‌ساعت، حدود 117 درجه فارنهایت معادل 47 درجه سانتی‌گراد نگه می‌دارند. این حرارت زنبورسرخ را از بین می‌برد اما احتمالا یک سوئیچ ژنتیکی مانع از آسیب رساندن آن به زنبورهای عسل می‌شود.

 

محققان ژاپنی برای بررسی این احتمال محیط زندگی گروهی از زنبورهای عسل را تا درجه حرارت توپ دفاعی بالا بردند و دیدند که حداقل یک ژن که ژن‌های بسیار دیگری تابع آن هستند، با رسیدن به این دما فعال می‌شود. میزان فعالیت این ژن در مغز زنبورهای ژاپنی و در شرایط توپ دفاعی بیشتر از آن در مغزهای زنبورهای عسل اروپایی است که چنین توپی را برای کشتن مهاجمان تشکیل نمی‌دهند.

 

این فعالیت مغزی بیشتر در بخش جرم قارچی مغز این زنبورها به چشم می‌خورد که منطقه‌ای گسترده است و وظایف متعددی از یادگیری و حفظ خاطرات گرفته تا پردازش نور، طعم و بوها و دیگر نشانه‌های حسی حواس دیگر را به عهده دارد.

 

در آزمایش بعدی محققان در حین حمله یک زنبورسرخ به زنبورهای عسل ژاپنی فعالیت‌های مغزی آنها را بررسی کردند و دیدند جرم قارچی مغز زنبورها در برابر این حمله هم فعالیت مشابهی را نشان می‌دهد.

 

مجموعه نتایج نشان می‌دهد این سوئیچ ژنتیکی یک دقیقه بعد از تشکیل توپ دفاعی آغاز می‌شود. به همین دلیل محققان نمی‌توانند دقیقا آن را مرتبط با حفظ زنبورها در برابر حرارت بدانند. تنها چیزی که در حال حاضر قابل اثبات است نقش حیاتی این سوئیچ ژنتیکی در شیوه توپ دفاعی است. محققان تأکید می‌کنند که این ژن در شکل‌گیری توپ دفاعی نقشی ندارد اما احتمالا مانند یک دماسنج یا شاید تایمر عمل می‌کند و به زنبورها نشان می‌دهد که چه زمانی می‌توانند مهاجم را رها کنند.