موج مهاجرت کاربران تلفن همراه از وایبر به تلگرام

گروه آی تی «تیتریک»؛ در دو هفته اخیر موج مهاجرت کاربران ایرانی به پیام‌رسان رایگان خارجی تلگرام به شدت در حال افزایش است. صدای اخطار این شبکه‌ها گاه و بیگاه به گوش می‌رسد و خبرهای جدید می‌دهد.

اعضای این پیام‌رسان هر روز پیغام‌های جدیدی از عضویت دوستان خود در این شبکه اجتماعی موبایلی دریافت می‌کنند. حتی آنها که پیش از این تعریف مزایای تلگرام را شنیده بودند، اما به دلایلی از جمله نبود وقت و حوصله عضویت در برنامه جدید، تمایل به تجربه شبکه اجتماعی جدیدی را نداشتند هم تغییر ذائقه داده‌اند.

اما به اعتقاد کاربران، این موضوع با ادامه‌دار شدن کندی وایبر بی‌ارتباط نیست. موضوع کندی وایبر اکنون بین تمام استفاده‌کنندگان پیام‌رسان وایبر همگیر شده است.

*وزارت ارتباطات: وایبر را کند نکردیم

اما در واکنش به موضوع کندی وایبر وزارت ارتباطات که متولی اصلی است، می‌گوید: این اپلیکیشن نه فیلتر شده و نه تغییری در سرعت و کیفیت آن رخ داده است.

وزیر ارتباطات تاکید می‌کند که مشکل موجود مربوط به خود اپلیکیشن و سرورهای آن است و اختلال احتمالی وایبر از سمت ما نیست.

اما تغییرات یکباره و سراسری در عملکرد وایبر از آغاز سال 94، این اظهار نظر را با تردید مواجه می‌کنند. وایبر پس از مسدود شدن وی چت پرطرفدارترین نرم‌افزار پیام‌رسان رایگان موبایلی در ایران است. اگرچه آمار موثقی از شمار کاربران ایرانی وایبر وجود ندارد، اما با استناد به آمار وجود 20 میلیون گوشی هوشمند در ایران، بنابراین حداقل چند میلیون ایرانی عضو وایبر هستند.

آمار الکسا نیز بر اقبال وایبر در ایران صحه می‌گذارد.

*همراه اول: اپراتور مقصر کندی وایبر نیست

اخیرا وحید صدوقی مدیرعامل همراه درباره اختلالات و کندی وایبر گفته: با توجه به بروز این اختلالات در کل کشور، به نظر می‌رسد یا مشکل از زیرساخت‌های کشور است یا شرکت وایبر دچار مشکلی شده است.

صدوقی می‌گوید: پس از سه سال، مدتی پیش مدیریت وایبر عوض شده و تیم مدیریتی قبلی به تلگرام رفته‌اند؛ تا جایی که می‌دانم بخشی از این مشکلات پس از جابه‌جایی مدیریت وایبر رخ داده و از این رو شاید مشکل از وایبر است.

این اظهار نظر از سوی دیگر ارائه‌دهندگان سرویس نیز تایید می‌شود.

گزارشی از اعلام کندی به وایبر نیست

جست‌وجویی در اینترنت و در بخش سوالات احتمالی کاربران خارجی این سایت، نشان می‌دهد نتیجه و سابقه‌ای از گزارش کندی وایبر از سوی کاربران این شبکه نبوده است. به نظر می‌رسد در صورت همه‌گیری این مشکل در بین کاربران دیگر کشورها، احتمالا باید بازخوردی از آن در اینترنت یافت می‌شد.

آغاز فاز سوم فیلترینگ هوشمند از خرداد؛ وایبر هوشمند نشده است

البته برخی نیز کندی اخیر پیام‌رسان وایبر را ناشی از اجرای فیلترینگ هوشمند می‌دانند. به گفته وزیر ارتباطات، فاز دوم فیلترینگ هوشمند از نیمه اسفندماه آغاز شده و قرار است فاز سوم از خردادماه 94 آغاز شود.

در بین وعده‌های وزارت ارتباطات به کارگروه فیلترینگ، فیلترینگ هوشمند نرم‌افزار وایبر نیز وجود دارد، اما پیگیری‌های خبرنگار فارس دراین باره نشان می‌دهد فیلترینگ هوشمند روی وایبر به اجرا درنیامده است.

همچنین در ادامه این پیگیری، برخی کارشناسان اعلام می‌کنند که برخلاف اظهارات مسئولان دولتی‌ به اعتقاد آنها اساسا راهی برای فیلترینگ دیتا در پیام‌رسان‌هایی مانند وایبر وجود ندارد.

احتمال کنترل دیتای کاربران ایرانی در سرورهای اسرائیلی وایبر

اما در پیگیری دلایل احتمالی کندی وایبر،‌ خواستگاه اسرائیلی این پیام‌رسان یکی از عوامل احتمالی است.

تلمن مارکو یکی از موسسان وایبر که سابقا در نیرو دفاعی اسرائیل بوده دربرابر نگرانی جامعه عرب از امکان جمع‌آوری اطلاعات مشترکان، گفته: ما حتی یک دلار از دولت اسرائیل دریافت نکرده‌ایم و فقط یک مرکز تحقیق و توسعه در اسرائیل داریم؛ فقط همین.

اما اگرچه وایبر چندی پیش به یک شرکت ژاپنی فروخته شد؛ اما سرورهای آن همچنان در اسرائیل قرار دارد.

از این رو برخی کارشناسان احتمال می‌دهند که شاید کنترل‌هایی از طرف شرکت وایبر روی اطلاعات کاربران ایرانی اعمال می‌شود که ارسال و دریافت داده را با تاخیر همراه می‌کند، البته این احتمال با بروز اختلال یکباره در عملکرد وایبر در تناقض است.

*سهم پیام‌رسان‌های ایرانی در فرصت مهاجرت کاربران از وایبر

در شرایط پیش‌آمده، فرصت برای دو گروه پیام‌رسان بسیار مهیا است؛ اکنون کاربران وایبر پیام‌رسان جدید تلگرام را به عنوان جایگزین به یکدیگر پیشنهاد می‌کنند و هر روز بر تعداد اعضای جدید این پیام‌رسان اضافه می‌شود.

از سوی دیگر برای پیام‌رسان‌های ایرانی که چندی پیش سربلند کرده‌اند، فضای مغتنمی برای عرضه و جذب کاربر فراهم شده است.

از مهم‌ترین پیام‌رسان‌های ایرانی می‌توان به بیسفون و ساینا (که با حمایت همراه اول و ایرانسل تولید شده‌اند) اشاره کرد.

همچنین با توجه به یکسان بودن قابلیت‌های این دو نرم‌افزار با وایبر و سرعت مناسب تبادل اطلاعات به دلیل داخلی بودن سرورها، در صورت توجه کاربران ایرانی، امکان رقابت برای این دو پیام‌رسان داخلی وجود دارد.

طبق آمار ارائه شده از سوی وزارت ارتباطات، بیسفون حدود 800 هزار کاربر و ساینا100 هزار کاربر دارد.

برخی از فعالان شبکه‌های اجتماعی داخلی معتقدند به رسمیت شناختن شبکه‌های اجتماعی داخلی از سوی نهادها، سیاست مداران، سرمایه‌گذاران، هنرمندان، نخبگان و شخصیت‌های برجسته، انگیزه حضور عموم مردم برای حضور در این شبکه‌ها بیش از پیش فراهم می‌کند. پیرو این سیاست وزیر ارتباطات نیز از سال گذشته در چندین شبکه ‌اجتماعی داخلی عضو شده است.