بلاتکلیفی ۲۰ ساله آزادراه شمال!!

در واقع این آزادراه که قرار بود شهر تهران را به شمال کشور متصل کند، به معضلی برای دولت‌ها تبدیل شده و نتوانسته در مدت زمان مشخص و اقتصادی به پایان برسد، هرچند که از ابتدای سال جاری پیمانکاران چینی در قطعه یک این آزادراه که از تهران تا شهرستانک ادامه دارد، در حال کار هستند اما وقفه چندساله‌ای که در کار پیمانکاران ایجاد شد، زیان‌های زیادی را به پروژه وارد کرد.

براین اساس، هنوز قطعه دو و سه این آزادراه که از شهرستانک تا مرزن آباد امتداد دارد به جایی نرسیده و پیمانکار مشخصی برای آن تعیین نشده است این در حالی است که با توجه به ابعاد پروژه و اعتبار بالایی که برای ساخت آن مورد نیاز است، بعید به نظر می‌رسد که فعلا این دو قطعه سرنوشت مشخصی را پیدا کند.

اما یکی از بزرگترین انتقاداتی که در طول این سال‌ها به این پروژه وارد شده، طولانی شدن بیش از اندازه اجرای آن است و کارشناسان خسارات وارد شده ناشی از اجرای طولانی مدت این پروژه را بسیار بالا می‌دانند که نیازمند یک طرح مطالعاتی است تا مجموع این خسارات اندازه گیری شود.

سوابق اجرایی پروژه نشان می‌دهد که نخستین بار در دولت سازندگی بود که یک گروه از مهندسان ایران ساکن آمریکا با طرح این پروژه از دولت خواستند تا ساخت آن را به این گروه واگذار کند. این مهندسان اعلام کرده بودند که تمام هزینه‌های ساخت پروژه را می‌پردازند اما به ازای آن امتیازاتی را برای ساخت شهرک در اطراف پروژه دریافت می‌کنند.

اما پس از مدتی درخواست این مهندسان مورد موافقت قرار نگرفت و پروژه به بنیاد مستضعفان واگذار شد و با مشکلاتی که بر سر راه اجرا و تامین مالی آن به وجود آمد هنوز پس از گذشت سال‌ها آزادراه تهران - شمال به مرحله بهره برداری نرسیده است.

نبود طرح مطالعاتی مناسب در اجرای پروژه

در این خصوص هرمزد رامینه رئیس جامعه مهندسین مشاور در گفتگو با مهر با بیان اینکه ۲۰ ساله شدن یک پروژه، فاجعه است، گفت: در همه جای دنیا یک کار بزرگ و ملی را ۱۰ یا ۲۰ سال مطالعه می‌کنند و در ۲ تا ۳ سال می‌سازند اما متاسفانه برخی پروژه ها در کشور ۶ ماهه مطالعه می‌شود اما اجرای آن سال‌ها زمان می‌برد.

وی با بیان اینکه برخی پیمانکاران بر مهندسان مشاور فشار می‌آورند که باید طرح‌های مطالعاتی را با سرعت به پایان برسانند، بیان کرد: باید برای اجرای هر پروژه‌ای مطالعات کافی در خصوص آن انجام گیرد در غیراینصورت پروژه‌ها به درستی اجرا نشده و یا سال‌ها به طول می‌انجامد.

رئیس جامعه مهندسین مشاور با تاکید بر اینکه طرح مطالعاتی آزادراه تهران - شمال به درستی انجام نشده بود، افزود: نبود طرح مطالعاتی مناسب موجب شده که هزینه‌های ساخت این آزادراه به شدت افزایش پیدا کند و خسارات زیادی بابت طولانی شدن آن به کشور وارد شود.

رامینه با بیان اینکه خسارت طولانی شدن این پروژه بی‌نهایت است، گفت: چطور می‌توان خسارت محاسبه کرد وقتی پروژه ای که باید ۲۰ سال پیش اجرا می‌شد و هنوز به سرانجام نرسیده است، حتی محاسبه پول بنزین خودروها در جاده های موجود در این سال ها به رقم های بالایی می رسد.

وی افزود: اگر بخواهیم تعداد تصادفات جاده ای، تلفات سوانح و دیگر موارد را حساب کنیم به رقم بالایی می‌رسیم که در صورت ساخت این پروژه، این ارقام به شدت کاهش پیدا می‌کرد بنابراین برآورد خسارت هم نیاز به یک طرح بزرگ دارد.

رامینه در خصوص اینکه آیا مهندسان ایرانی هم توانایی اجرای این پروژه را داشتند، گفت: در حال حاضر پیمانکاران ایرانی در سطح دنیا مشغول کار هستند اما امکاناتی که در کشور به یک شرکت خارجی داده می شود، در اختیار شرکت‌های ایرانی نیست.