عروس زاگرس در سوگ بلوطستان

گروه اجتماعی «تیتریک»، ناحیه رویشی زاگرس که ۱۱ استان کشور را در خود جای داده است میزبان یکی از ارزشمندترین گونه های درختی جهان به شمار می آید. جنگلهای بلوط از منتهی الیه شمال غربی ایران آغاز و سپس غرب و جنوب غرب ایران را طی می کنند.

این در حالیست که استان ایلام به عنوان عروس زاگرس میزبان یکی از غنی ترین رویشگاه های اصلی گونه منحصر به فرد بلوط در غرب کشور است که بخش عمده ای از مساحت این استان را در بر گرفته است.

تکرار حوادث در غفلت مسئولان

در سالهای اخیر جنگلهای محدوده زاگرس از جمله جنگلهای بلوط ایلام تهدیدات بسیاری را تجربه کرده و در این بین بخش عظیمی از وسعت این جنگلهای ارزشمند به دلیل وقوع آتش سوزی های متعدد از دست رفته اند.

در این میان جنگلهای ایلام طی سالجاری هنوز به گرمای فصل تابستان نرسیده شاهد حوادث متعددی بوده اند که مهم ترین این حوادث طی ۲۴ ساعت گذشته در این استان رخ داد.

بنابراین گزارش در پی بی احتیاطی عوامل انسانی عصر روز پنج شنبه حریق جنگل های چقاسبز را فرا گرفت كه دامنه آن به كوه شلم كشیده شد و آتش و دود آن بخش وسیعی از آسمان ایلام را در بر گرفت.این آتش سوزی تا حوالی نیمه های شب یعنی ساعت ۲۴ ادامه داشت.

آتشی که با حضور مردم مهار شد

به رغم اینکه از لحظات ابتدایی گروه های امدادی، یگان حفاظت منابع طبیعی و محیط زیست، بسیج، شهرداری و آتش نشانی و نیروهای مردمی برای خاموش كردن آتش در محل حادثه حضور یافتند اما به دلیل خشك بودن علف ها و وزش باد دامنه آتش بخشهایی از جنگل های زیبای شلم را طعمه خود كرد تا اتش سوزی ساعت ۳۰ دقیقه بامداد مهار شود.

اگرچه آتش سوزی این جنگلها و مراتع بامداد جمعه مهار شد ولی حوالی ظهر امروز دوباره با وزش باد در منطقه آتش زیرخاکستر دوباره شعله ور شد تا اعزام نیروها برای اطفای حریق دوباره در دستور کار قرار گیرد.

از زمان آتش سوزی امروز ساعتها گذشت تا در نهایت به گفته مسئولان امر آتش سوزی حدود ساعت ۱۷ و ۳۰ دقیقه مهار شود که حالا نگهبانانی برای جلوگیری از آتش سوزی دوباره در محل گمارده شده اند.

این در حالیست که از آغاز آتش سوزی مسئولان ستاد بحران استان با روشهای مختلف تبلیغاتی در رسانه ها و صدا و سیما از مردم استان برای مهار و خاموش کردن آتش درخواست کمک کردند که این فراخوان با حضور گسترده مردم استان و به خصوص شهر ایلام مواجه شد تا استاندار ایلام در گفتگو با مهر از حضور نیروهای مردمی در عملیات اطفای حریق تشکر کند.

آتش در کنترل قرار گرفت

مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام دقایقی قبل در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون آخرین وضعیت آتش سوزی از مهار آتش سوزی جنگلهای شلم خبر داده و می گوید: در جریان این آتش سوزی بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای منابع طبیعی استان درگیر بودند.

آذرکردار با اشاره به بسیج نیروهای مردمی برای اطفای حریق افزود: در جریان مهار آتش سوزی نیروهای مردمی، محیط زیست، هلال احمر، بسیج، سپاه و ... نیز حضور داشتند.

اعزام نیروهای تازه نفس

وی از مهار و کنترل آتش سوزی در ساعت ۱۷ و ۳۰ دقیقه امروز جمعه خبر داد و افزود: در حال حاضر نیروهای تازه نفس جایگزین نیروهایی شده که از روز گذشته درگیر عملیات اطفای حریق هستند.

وی ادامه داد: این نیروها به منظور مراقبت از جنگلها و مراتع آسیب دیده در راستای جلوگیری از روشن شدن دوباره آتش به محل اعزام می شوند تا نگهبان این جنگلها تا صبح باشند.

آذرکردار در مورد برآورد اولیه خسارات نیز اعلام نظر نهایی را منوط به انجام «جی پی اس» در سطح منطقه خسارت دیده کرد.

وی با اشاره به اعلام نظر محیط زیست در مورد خسارت دیدن ۳۰ هکتار از منطقه بیان داشت: فعلا نمی توانیم رقم دقیق خسارات را اعلام کنیم.

مراتع بیشتر آسیب دید

آذرکردار با بیان اینکه در این آتش سوزی بیشتر زیراشکوب سوخته و کمتر به درختان آسیب وارد شده است یادآور شد: در این آتش سوزی درختان سبز آسیب جدی ندیده اند و تنها کنده های خشک درختان و بلوطهای خشک شده در آتش سوختند.

وی در مورد برخی اخبار منتشر شده در زمینه خسارات به جنگلهای بلوط در این آتش سوزی تاکید کرد که از خبرنگاران دعوت خواهند کرد تا از نزدیک از منطقه بازدید کنند و در جریان وضعیت خسارات قرار بگیرند.

این مسئول با بیان اینکه در حال حاضر نیروهای منابع طبیعی در حال خاموش کردن کامل آتش هستند وعده کرد که از فردا کار برآورد خسارات برای اعلام به مردم و سازمان جنگلها آغاز شود.

نگرانی برای حیات وحش منطقه

وی همچنین در مورد آسیب آتش سوزی به حیات وحش منطقه نیز تصریح کرد: به طور قطع با توجه به گستره اتش سوزی شاهد خساراتی در این بخش هم خواهیم بود.

آذرکردار با اشاره به اینکه علت آتش سوزی به طور قطع عوامل انسانی بوده است یادآور شد: هنوز نمی توانیم در مورد عمدی یا سهوی بودن این حادثه اظهار نظر کنیم.

وی با بیان اینکه در جریان عملیات اطفای حریق نماینده ولی فقیه در ایلام، استاندار و نمایندگان پیگیر روند کار بودند افزود: حضور مردم در این عملیات جای قدردانی و تشکر دارد.

استان کوهستانی بدون بالگرد

این مسئول همچنین در مورد ضرورت اختصاص بالگرد اطفای حریق به ایلام نیز به مهر گفت: موضوع اختصاص بالگرد مربوط به هلال احمر و ستاد مدیریت بحران است که این موضوع در این ستاد بررسی شده و اگر نیاز باشد مسئولان امر تصمیم گیری خواهند کرد.

آذرکردار با بیان اینکه عمده جنگلهای ایلام در مناطق صعب العبور قرار دارند یادآور شد: در صورت وجود بالگرد ضمن تسریع در عملیات اطفای حریق کار هلی برد نیروها سریع تر انجام می شود.

وی با بیان اینکه هنگام بروز آتش سوزی در جنگلهای صعب العبور تا رسیدن نیروها زمان از دست خواهد رفت افزود: مطابق آمار بیش از ۷۸ درصد مساحت ایلام کوهستان بوده و سخت گذر است و این امر ضرورت اختصاص بالگرد به این استان را روشن می کند.

این سخنان مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام در حالی مطرح می شود که در جریان آتش سوزی ۲۴ ساعته جنگلهای بلوط ایلام مسئولان امر مجبور به درخواست بالگرد از استانهای همسایه شدند تا مدیرعامل هلال احمر ایلام از استقرار بالگرد از حوالی ظهر امروز در منطقه خبر دهد.

آتش هنوز به طور کامل خاموش نشده است

مدیر منابع طبیعی شهرستان ایلام گفت: مهار آتش در منطقه شلم انجام شده و در حال حاضر در مرحله کنترل قرار داریم.

جلیل کرمی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: خوشبختانه با همکاری مردم و تمام نهادهای استان ایلام آتش منطقه شلم مهار شده ولی این به معنای پایان کار نیست چرا که این کار نیاز به کنترل نیز دارد.

وی بیان داشت: مرحله کنترل آتش سوزی برای جلوگیری از پیشرفت آتش سوزی در منطقه بوده و هم اکنون آتش سوزی منطقه شلم نیز در مرحله کنترل قرار گرفته است.

این مسئول بیان داشت: در حال حاضر میزان دقیق خسارت به عرصه های جنگلی شلم مشخص نیست ولی خسارت بیشتر به مراتع و درختان خشک وارد شده که البته خسارتهایی به درختان سبز منطقه هم وارد شده است.

وی انجام داد: در حال حاضر همه نیروهای مردمی و امدادی در منطقه حضور دارند و امیدواریم تا ساعتهای آینده آتش به طور کامل خاموش شود.

کرمی با اشاره به اینکه آتش سوزی فقط خاموش کردن نیست، اظهار داشت: کنترل و مهار آتش برای پیشگیری و جلوگیری از بروز آتش سوزی مجدد بسیار حائز اهمیت است.

مدیریت بحران در استان ایلام به دنبال یک دستگاه بالگرد

محمدرضا مروارید استاندار ایلام نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تشکر از همکاری مردم و دستگاه های اجرایی برای خاموش کردن آتش منطقه شلم ایلام اظهار داشت: حتما باید یک دستگاه بالگرد به استان اختصاص پیدا کند.

وی بیان داشت: ارتفاعات جنگلی استان بسیار سخت گذر هستد و در مواقع آتش سوزی، خاموش کردن بسیار سخت می شود که برای همین استان نیازمند یک بالگرد است.

این مسئول عنوان کرد: فرهنگ سازی در زمینه مقابله و پیشگیری از آتش سوزی واقعا در استان نیاز است چراکه هرچقدر در این این زمینه در استان کار شود بازهم کم است.

وی همچنین بر لزوم برخورد با متخلفان در زمینه آتش سوزی جنگلها تاکید کرد و بیان داشت: در واقع هزینه کردن برای فرهنگ سازی برای پیشگیری از آتش سوزی خود کمک فراوانی در جهت کنترل آتش سوزی های سطح جنگلهای استان است.

بنابراین گزارش آتش سوزی جنگلهای منطقه شلم نه اولین حادثه در این زمینه بوده و نه به طور قطع آخرین حادثه خواهد بود بنابراین اهمیت چاره اندیشی مسئولان برای رفع مشکلات و کمبود امکانات در این بخش یک ضرورت حیاتی است.

آتش سوزی در جنگلهای بلوط به عنوان داشته های ارزشمند ایلام قصه امروز و دیروز این استان نیست، این موضوع چالش چند ساله ای است که در میان بی تدبیری و بی توجهی به ارتقای امکانات استان دامن گیر ایلام شده است.

در استانی که ۶۴۰ هزار هکتار جنگل دارد و ۹۰ درصد آن را درختان بلوط تشکیل می دهد به نظر می رسد توجه به حفظ این سرمایه مهم باید اولویت جدی مسئولان باشد.