اندازه‌گیری زمان سفر در بزرگراه‌ها با سامانه بلوتوثی محققان ایرانی
گروه علمی «تیتریک»، پژوهشگران مرکز رشد دانشگاه صنعتی شریف با طراحی و ساخت سنسورهایی برای شناسایی و بازشناسایی خودروها سامانه‌ای را برای اندازه‌گیری زمان سفر ارائه کردند که با همکاری مرکز کنترل ترافیک در چهار منطقه کشور کاربردی شده است و از این طریق قادر می‌توان زمان سفر از نقطه‌ای به نقطه دیگر را اعلام کرد.
سعید دهقان، مجری طرح با بیان این که مفهوم سرعت متوسط و زمان سفر وسایل نقلیه از آسان‌ترین مفاهم ترافیکی است، گفت: روش‌های استاندارد اندازه‌گیری زمان سفر شامل استفاده از خودروهای مجهز به سیستم‌های مکان نما، استفاده از شناسه RFID و کاربردی کردن دوربین‌های پردازش تصویر است که هر کدام از این روش‌ها دارای معایبی هستند؛ از این رو اندازه‌گیری زمان سفر تا کنون انجام نشده است.
وی با اشاره به اجرای پروژه تحقیقاتی "سامانه اندازه‌گیری زمان سفر" در مرکز رشد دانشگاه صنعتی شریف، اظهار داشت: روش نوین شناسایی و بازشناسایی وسایل نقلیه با استفاده از آدرس منحصر بفرد MAC وسایل الکترونیکی مجهز به بلوتوث از جمله شیوه‌های نوینی است که از پنج سال قبل در کشور آمریکا ابداع و برای تعیین زمان سفر به کار گرفته شده است که در این راستا اقدام به طراحی و بومی سازی فناوری‌های مربوط به اندازه گیری زمان سفر کردیم.
دهقان ادامه داد: برای این منظور موفق به ساخت سخت‌افزار مورد نیاز در این زمینه شدیم و توانستیم در یک پروژه پایلوت این روش را اجرایی و داده‌های زمان سفر را با کیفیت بالا تولید کنیم.
مجری طرح خاطرنشان کرد: اساس این تحقیقات بر ساخت سنسورهایی است که در دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته و در فواصل معین در محدوده کریدورهای مورد مطالعه در بزرگراه‌ها نصب شد. این سنسورها برای شناسایی وسایل نقلیه در محلی و باز شناسایی آنها در مکان دیگر به کار برده می‌شود.
دهقان با تاکید بر این که این سنسور با استفاده از بلوتوث و یا WiFi اقدام به جمع آوری داده‌ها می‌کند، خاطرنشان کرد: در این طرح از طریق سنسورهای نصب شده در اتوبان‌ها اقدام به محاسبه زمان سفر می‌شود که برای این منظور در اتوبانی مانند همت که مجهز به 20 سنسور است هر کدام از سنسورها، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و برای محاسبه و اندازه گیری زمان سفر منتظر نمی‌مانیم تا یک خودرو از ابتدا تا انتهای اتوبان را طی کند بلکه در هر بخشی تعدادی خودرو در حال حرکت هستند و زمان سفر خودروها از سنسوری به سنسور دیگر محاسبه و پس از جمع زدن ارقام به دست آمده، زمان سفر تعیین می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه از طریق اطلاعات ارسال شده از سوی این سنسور داده‌های زمان سفر به دست می‌آید، افزود: این سنسورها اطلاعات مورد نظر را از طریق شبکه 3G یا GPRS به سرور مرکزی که در مرکز رشد داشگاه شریف مستقر شده است، ارسال می‌کنند.
مجری طرح منبع انرژی این سامانه در تهران را برق دانست و اضافه کرد: برای بزرگراه‌های خارج شهر می‌توان از پنل‌های خورشیدی استفاده کرد. علاوه بر آن این سنسورها به گونه‌ای طراحی شده است که در صورت قطع برق به مدت 12 ساعت فرآیند داده برداری را انجام دهد.
این محقق به نحوه تحلیل داده‌های ارسالی از سوی سنسور به سرور اشاره کرد و گفت: داده‌های ارسالی به سرور مرکزی منتقل شده و توسط نرم افزارهای ویژه فرآیند داده کاوی و تحلیل داده‌ها انجام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه در این تحلیل داده‌های نامعتبر و تکراری فیلتر خواهند شد، خاطر نشان کرد: داده‌های زمان سفر و سرعت متوسط وسایل نقلیه به صورت تابعی از زمان و مکان تولید می‌شود و در اختیار مسؤولان قرار می‌گیرد تا در صورت نیاز بر روی تابلوهای متغیر خبری نمایش داده شود.
این محقق تصریح کرد: اینکه در تابلوهای خبری اتوبان‌ها گزارشی از میزان زمان سفر برای رسیدن به نقطه‌ای ارائه می‌شود خروجی این مطالعات است که از سه سال قبل آغاز و از سال گذشته در شرکت کنترل ترافیک تهران ارائه و عملیاتی شده است.
دهقان، تحلیل آماری ترافیکی داده‌ها به صورت ماهانه را از دیگر خروجی‌های این مطالعات ذکر کرد و گفت: دقت داده‌ها بستگی به سرعت ارسال دیتاها دارد اگر تاخیر 10 دقیقه‌ای در ارسال دیتاها ایجاد شود، داده قابل قبولی نخواهد بود.
مجری طرح با اشاره به کاربردی شدن این سنسورها در تهران، اتوبان تهران - کرج، جاده چالوس و قم خبر داد و اظهار داشت: برای عملیاتی کردن این سامانه در مشهد و اصفهان مذاکراتی صورت گرفته شده ولی عملیاتی نشده است.
وی با تاکید بر اینکه این سامانه در زمینه مدیریت سفر کاربرد دارد، اظهار داشت: در این سامانه جمع آوری اطلاعات به دو صورت برخط و غیر برخط صورت می‌گیرد.
دهقان با بیان اینکه این سامانه علاوه بر بررسی ترافیکی در مطالعات غیر ترافیکی نیز کاربرد دارد، اظهار داشت: با استفاده از این سامانه می‌توان میزان ماندگاری هر مشتری در فروشگاه را ارزیابی و اعلام کنیم که مشتری به طور متوسط چه مدت در فروشگاه باقی می‌ماند.
وی بررسی اثرات پروژه‌های شهری بر ترافیک را از دیگر مطالعات این شرکت ذکر کرد و ادامه داد: در این طرح در خصوص اینکه پروژه‌های شهری چه تاثیری در روان سازی ترافیک دارد، میزان مصرف سوخت و آلودگی هوا نیز مطالعاتی در دستور کار قرار دارد.
