شرکت‌هاي غربي براي ورود به بازار ايران صف کشيده‌اند
گروه سیاسی «تیتریک»،به نقل از شبکه تلویزیونی بی بی سی، اندرو واکر، خبرنگار اقتصادی این
شبکه، طی گفتگوی زنده اختصاصی در استودیوی بی بی سی با دو مجری اقتصادی این
شبکه درباره تأثیرات توافق هسته‌ای ایران بر قیمت نفت و گاز در بازارهای
جهانی و همچنین باز شدن درهای بازار ایران بر روی شرکت‌های غربی گفت: در
رابطه با تأثیر این توافق بر بازارهای جهانی نفت باید بگویم که این بازارها
هم‌اکنون نیز از عرضه‌ی بیش از حد نفت خام، اشباع شده است، زیرا عربستان
سعودی با سرعتی سرسام آور و بی‌سابقه در حال تولید و صادرات نفت است.
از همین‌رو، بلافاصله پس از اعلام توافق هسته‌ای وین با ایران، قیمت نفت خام در بازارهای جهانی پایین آمد، اما متعاقباً این روند معکوس شد و قیمت نفت، کمی بالاتر رفت. علت آن این بود که سرمایه‌گذاران دریافتند که ورود نفت اضافیِ از سوی ایران به بازارهای جهانی به این زودی‌ها اتفاق نخواهد افتاد، زیرا امکان دارد تا سال آینده میلادی، این نفت اضافی وارد بازارهای جهانی نشود. علت طول کشیدن افزایش صادراتی نفتی ایران این است که روند سیاسی برای تأیید توافق وین باید طی شود و مثلاً کنگره آمریکا باید متن این توافق را بررسی کند و مورد تأیید قرار دهد. حتی پس از تأیید و امضای این توافق توسط تمام طرف‌ها، ایران باید ابتدا تعهدات خود را در قبال این توافقنامه در عمل به اجرا گذارد، پیش از آن که غرب، تحریم‌های کنونی ایران را بردارد. در هر صورت، انتظار می‌رود که اگر شرایط اشباع بازارهای نفتی در سال آتی میلادی نیز مانند شرایط کنونی حاکم بر این بازارها باشد، افزایش صادرات نفت ایران فشارهای رو به پایین بر قیمت نفت وارد کند. خبرنگار تأکید کرد: البته برای اغلبِ ما (در غرب) که مصرف‌کننده انرژی هستیم، این خبری عالی خواهد بود، اما برای آنان که نفت می‌فروشند خبر خوبی نیست.
مجری این شبکه درباره بازار جهانی گاز طبیعی گفت: من شنیده‌ام که ایران دارای بزرگترین ذخایر گاز در میان تمام کشورهای جهان است.
اندرو واکر پاسخ داد: برخی می گویند ذخایر گازی ایران در رتبه اول قرار
دارد، اما اگر هم این ذخایر اول نباشد یقیناً دومین ذخایر بزرگ گازی دنیا
به حساب می‌آید. با این حال، تأثیرات صادرات نفت ایران بر بازارهای نفتی
مسئله‌ای کوتاه‌مدت است که ظرف چند ماه روشن خواهد شد، اما روند تأثیرگذاری
ایران بر بازارهای گاز جهانی مسئله‌ای به مراتب بلندمدت تر است، زیرا
ایران، هرچند ذخایر گازی عظیمی در اختیار دارد، از صادرکنندگان قابل ملاحظه
گاز در دنبا به حساب نمی‌آید. البته تولید گاز طبیعی در ایران زیاد است،
اما نه به‌حدی که آنان به صورت بالقوه قادر به تولید آن هستند. بعلاوه،
ایران اکثر گاز طبیعیِ تولیدیِ خود را خودش مصرف می کند، زیرا دو سوم از
برق ایران توسط نیروگاه‌های حرارتی که از سوخت گاز طبیعی استفاده می کنند،
تأمین می‌شود.
ایران در حال حاضر، هیچ پایانه دریایی برای صادرات گاز مایع ندارد، اما
اگر بتواند این نوع بنادر را - مانند قطر در آنسوی دیگرِ خلیج فارس - ایجاد
و صنعت تولید گاز طبیعی خود را توسعه دهد، آنگاه ایران حقیقتاً قادر خواهد
بود به یک نقش‌آفرین بسیار بزرگ در بازارهای گاز طبیعی در جهان تبدیل شود.
البته تمام این‌ها پروژهایی بلندمدت برای صنعت گاز ایران خواهد بود.
مجری این شبکه افزود: پنجاه درصد از جمعیت 80 میلیونی ایران، زیر 35 سال
سن دارند. این کشور دارای اقتصادی است که به نحوی مثبت، آمادهِ منفجر شدن
(و توسعه) است. اگر اقتصاد ایران چنین پیشرفتی به‌دست آورد، آنگاه سؤال
اصلی این است که رهاسازیِ چنین قدرت بالقوه‌ی اقتصادی، پس از 36 سال بر
توازن قدرت در خاورمیانه (غرب آسیا و شمال آفریقا) چه تأثیری خواهد گذاشت؟
اندرو واکر: این فقط اسرائیل نیست که درباره توافق هسته‌ای ایران عصبی و
نگران است، بلکه برخی از کشورهای عربی در خاورمیانه نیز در پشت‌پرده و بدون
راه انداختن سر و صدایِ زیاد، از این مسئله ابراز نگرانی و شکایت می‌کنند.
اظهارات اخیر رییس کابینه اسرائیل بسیار علنی بود، اما رهبران کشورهای
عربی نیز نگران توافق وین هستند.
خبرنگار افزود: حتی در شرایط کنونی (که تحریم‌ها لغو نشده است) ایران در
سراسر منطقه، از طریق متحدانی که مثلاً در لبنان، سوریه و یمن دارد،
قدرت‌نمایی می‌کند. از همین‌رو، این نگرانی در جهان عرب وجود دارد که اگر
قدرت اقتصادی ایران افزایش یابد، فعالیت‌های این کشور در منطقه از الان نیز
بیشتر شود.
مجری این شبکه افزود: وقتی این تحریم‌ها برداشته شود، روند ورود شرکت‌های
غربی به بازار ایران آغاز خواهد شد. ما هم‌اکنون نیز شاهد صف کشیدن
شرکت‌های خارجی، و به خصوص غربی، در طیف گسترده‌ای از بخش های مختلفِ
اقتصادی، صنعتی و تجاری، برای وارد شدن به بازار ایران هستیم. مثلاً در
صنعت هوانوردی، شرکت‌های ایرباس (اروپا) و بوئینگ (آمریکا) ممکن است
بخواهند وارد معامله با ایران شوند، یا انواع شرکت‌های تولیدکننده خودروهای
غربی خواهان دسترسی به بازار ایران هستند.
اندرو واکر گفت: به خصوص درباره شرکت بوئینگ گفته می‌شود که در حال حاضر
نیز گفتگوهای زیادی با مشتریان بالقوه در ایران دارد. بله، درباره خودروها
نیز چنین است، زیرا حضور گسترده غرب در این بخش از صنعت ایران، قبلاً (پیش
از تحریم ها) وجود داشته است. مثلاً شرکت پژوِ فرانسه بالاخص به شدت تمایل
دارد بار دیگر وارد بازار ایران شود.
البته ایران راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها و همچنین افزایش ظرفیت تولید قطعات داخلی خودروها پیدا کرده است، اما به‌نظر من، کیفیت آن ها به اندازه کافی رضایتبخش نبوده است. از اینرو، اگر موانع برداشته شوند، بله شرکت‌های غربیِ تولیدکننده خودروها به صورت گسترده و بسیار سریع وارد آنجا خواهند شد. من حدس می‌زنم که حتی آن دسته از شرکت‌های خودروسازی غربی که برخلاف پژو، پیشاپیش در این باره صحبت نکرده‌اند، بلاشک به دنبال فرصت‌های مناسبی برای ورود به بازار ایران خواهند گشت.
