همه تلخ و شیرین‌های جام هجدهم والیبال
*** سومین میزبانی ایران رقم خورد
فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران برای سومین سال عهده‌دار میزبانی رقابتهای قهرمانی آسیا بود. پیش از این ایران در سالهای 1999 و 2011 میزبان این مسابقات بود و این بار در حالی که والیبال ایران در اوج روزهای پیشرفت خود بود، بار دیگر میزبانی این مسابقات را برعهده گرفت.
مسئولان فدراسیون والیبال پیش از برگزاری این مسابقات در حالی که از چند مسابقه در لیگ جهانی میزبانی کرده بودند، تلاش کردند با حفظ استانداردهای لازم بار دیگر میزبانی شایسته‌ای از مسابقات داشته باشند.
فدراسیونی‌ها به خوبی می‌دانستند که برای گرفتن میزبانی رقابتهای مهم‌تر مانند مرحله نهایی لیگ جهانی یا قهرمانی جهان باید با میزبانی کامل و کم نقص از مسابقات قهرمانی آسیا نظر مسئولان فدراسیون جهانی را جلب کنند.
*** تاریخچه مسابقات والیبال قهرمانی آسیا
رقابتهای والیبال قهرمانی آسیا در سال 1975 نخستین دوره برگزاری خود را تجربه کرد. کنفدراسیون والیبال آسیا در آن سال‌ها تصمیم داشت مسابقات را هر چهار سال یک بار برگزار کند که این تصمیم از سال 1989 تغییر کرد و به شیوه کنونی آن و هر دو سال یک بار برگزار شد.
پرافتخارترین تیم حاضر در این مسابقات تیم ملی ژاپن است که با احتساب قهرمانی در دوره هجدهم در مجموع هشت قهرمانی در کارنامه خود دارد. ژاپنی‌ها سه عنوان نایب قهرمانی و سه مدال برتر را هم در کارنامه رقابتهای قهرمانی آسیای خود دارند.
*** حضور و افتخارات ایران به روایت تاریخ
تیم ملی والیبال ایران از دومین دوره این مسابقات یعنی از سال 1979 در این مسابقات حاضر شد، نخستین حضور بلندقامتان ایران با کسب عنوان ششمی همراه شد. در ادامه تیم ملی والیبال ایران در تمامی دوره‌های مسابقات به جز دوره سوم حضور داشت، حضوری که با پیشرفت سال به سال مواجه بود.
جایگاه دهمی در سال 1987، رتبه هشتمی و هفتمی در سالهای 1989 و 1991، سه مقام ششمی در سالهای 1979، 1997، 2005 چهار عنوان پنجمی 1993، 1999، 2001 و 2007 و یک عنوان چهارمی در سال 1995 رهاورد 11 دوره از حضور تیم ملی در مسابقات بود که با کسب عنوان همراه نشد.
ملی‌پوشان والیبال ایران در سال 2003 در کشور چین نخستین روی سکو رفتن خود در این مسابقات را تجربه کردند. جایی که توانستند با پیروزی در دیدار رده‌بندی عنوان سوم رقابتها را به دست آورند.
دومین عنوان برای والیبال ایران شش سال به طول انجامید تا این که در سال 2009 والیبال ایران برای نخستین بار راهی فینال مسابقات قهرمانی آسیا شد. در آن مسابقه تیم ایران نتیجه را 3 بر یک به ژاپن واگذار کرد تا اولین مدال نقره خود را به دست آورد.
والیبال ایران که از سال 2009 رشد چشمگیر و موشکی خود را آغاز کرد توانست در دو دوره بعدی مسابقات در سالهای 2011، 2013 دو قهرمانی متوالی را با شکست تیم‌های چین و کره به دست آورد.
تیم ملی والیبال ایران در حالی که بنا به تصمیم فدراسیون با تیم دوم خود راهی همجدهمین دوره مسابقات شده بود، با شکست در دیدار فینال نتوانست سومین طلای پی در پی خود را به دست آورد و به مدال نقره مسابقات بسنده کرد.
*** مدال طلایی که به سامورایی‌ها رسید
پس از برگزاری مراسم قرعه‌کشی 16 تیم حاضر در رقابتها در 4 گروه 4 تیمی تقسیم شدند تا رقابت خود را در دو مرحله مقدماتی و حذفی پیگیری کنند.
در گروه اول این رقابتها تیم ملی کشورمان با قزاقستان، کویت و چین تایپه هم‌گروه شد. گروه دوم را تیم‌های استرالیا، هند، ترکمنستان و قطر تشکیل دادند و کره جنوبی، تایلند، پاکستان و عمان در گروه سوم قرار گرفتند. پرافتخارترین تیم مسابقات یعنی ژاپن در گروه چهارم با سریلانکا، بحرین و چین هم‌گروه شد.
رقابتهای قهرمانی آسیا از نهم مرداد ماه با برگزاری مراسم افتتاحیه آغاز شد. در پایان مرحله مقدماتی و گروهی دو تیم برتر هر گروه در گروه‌های جدیدی دسته‌بندی شدند تا این بار برترین‌های گروه‌‌ها راهی نیمه نهایی شوند. چهار تیم قطر، ژاپن، چین و ایران با برتری مقابل حریفان‌شان و در حالی که امتیاز بیشتری نسبت به هم‌گروه‌های خود کسب کرده بودند، راهی مرحله نیمه‌نهایی شدند و نبرد خود را برای رسیدن به فینال آغاز کردند.
تیم ملی ایران با شکست تیم پرقدرت چین که خیلی‌ها تصور می‌کردند یکی از فینالیست‌های این مسابقات باشد، توانست به دیدار نهایی راه پیدا کند.
در دیگر دیدار مرحله نیمه نهایی ژاپن و تیم تازه قدرت گرفته قطر به مصاف هم رفتند که در این نبرد سخت که 5 ست به طول انجامید، ژاپن برنده شد. با این نتایج ایران و ژاپن راهی دیدار نهایی شدند و برای مدال طلای مسابقات باید با هم دیدار می‌کردند.
دیدار فینال هجدهمین دوره رقابتهای والیبال قهرمانی آسیا 17 مرداد ماه در سالن 16 هزار نفری آزادی برگزار شد و در نهایت مردان والیبال ایران نتوانستند به پیروزی و سومین قهرمانی خود دست پیدا کنند. در آن طرف میدان ژاپنی‌ها توانستند افتخارات خود در این رقابتها را پررنگ‌تر کنند.
*** رده‌بندی نهایی تیمها در جام هجدهم
16 تیم حاضر در رقابتهای والیبال قهرمانی آسیا در مجموع 60 دیدار را برگزار کردند و در نهایت در رتبه اول تا شانزدهم در جایگاه‌های خود قرار گرفتند.
رده‌بندی نهایی تیمها در پایان مسابقات به شرح زیر است:
1- ژاپن
2- ایران
3- چین
4- قطر
5- استرالیا
6- چین تایپه
7- کره جنوبی
8- تایلند
9- قزاقستان
10- پاکستان
11- هند
12- بحرین
13- سریلانکا
14- کویت
15- عمان
16- ترکمنستان
*** تماشاگرانی که روز به روز بیشتر شدند
حضور تیم ملی ب والیبال ایران در هجدهمین دوره مسابقات والیبال قهرمانی آسیا از همان ابتدا این احتمال را می‌داد که استقبال چندانی از این مسابقات از سوی تماشاگران صورت نگیرد.
در مرحله مقدماتی رقابتها شاید به سختی می‌شد پیش از هزار تماشاگر را در سالن دید اما رفته رفته و با حساس‌تر شدن مسابقات تعداد هواداران حاضر در سالن بیشتر شدند.
حمزه زرینی، کاپیتان تیم ملی ب والیبال ایران در پایان دیدار نیمه‌نهایی تیم ملی که منجر به رسیدن ملی‌پوشان به فینال شد، در نشست خبری از هواداران خواست که این تیم را حمایت کنند.
زرینی که از عدم حمایت تماشاگران از تیم ب ناراحت بود، گفت: نباید برای مردم تفاوتی داشته باشد که چه تیمی از ایران در مسابقات حاضر است. آن‌ها باید تیم ملی کشورشان را در هر شرایطی حمایت کنند.
با این تفاسیر دیدار فینال مسابقات در حضور 12 هزار تماشاگر پرشور ایران برگزار شد و جوی مانند رقابتهای لیگ جهانی در سالن مسابقات حکم‌فرما بود. هرچند تیم ملی ایران نتوانست در پاسخ به این حمایت بی‌نظیر عنوان قهرمانی را از آن خود کند.
*** تیم ملی ایران چرا از قهرمانی بازماند
در فاصله چند هفته مانده به آغاز مسابقات قهرمانی آسیا، مسئولان فدراسیون والیبال تصمیم گرفتند به جای تیم الف، تیم ب در این مسابقات حضور داشته باشد.
تیمی که همزمان با آغاز تمرینات تیم ملی الف در فروردین ماه سال 94 تمرینات خود را زیر نظر پیمان اکبری آغاز کرد و مسئولان والیبال ایران هدف از تشکیل آن را پشتوانه‌سازی از تیم ملی عنوان کردند.
حضور بازیکنان مانند مهدی مرندی در تیم ملی الف در زمان رقابتهای لیگ جهانی این نوید را داد که حضور چنین تیمی در کنار تیم اصلی می‌تواند نقش تأثیرگذاری داشته باشد. مسئولان فدراسیون بر این باور بودند که ملی‌پوشان والیبال ایران که خود را آماده جام جهانی و نبرد برای کسب سهمیه المپیک می‌کردند، شاید اگر در خلال تمرینات خود در مسابقات قهرمانی آسیا هم حاضر شوند، به دلیل خستگی و فشردگی مسابقات نتوانند بازدهی خوبی در نبردهای مهم پیش رو داشته باشند. از طرفی بدون شک رقابتهای آسیایی میدان خوبی بود برای این که بازیکنان کم‌تجربه تیم ملی ب کسب تجربه کنند و در شرایط مسابقه قرار گیرند.
*** نقص‌هایی که باید برطرف شود
با این حال ایران از قهرمانی در این مسابقات بازماند و همان طور که از ابتدا پیش بینی می‌شد، نتوانست روی سکوی قهرمانی قرار گیرد. با این حال عملکرد خود ملی‌پوشان در طول این مسابقات قابل چشم‌پوشی نیست.
هرچند از دل برگزاری مسابقات والیبال قهرمانی آسیا شاهد ظهور ستاره یا پدیده‌ای جدید در تیم ملی ایران نبودیم و خیلی از بازیکنان مانند حمزه زرینی در حد و اندازه‌های خود ظاهر نشدند، اما نمایش نسبتاً خوب شاگردان پیمان اکبری و جلوگیری از خستگی بی‌مورد تیم ملی الف نکات مثبت این تصمیم ناگهانی از سوی فدراسیون بود.
شاید بهتر باشد در ادامه تیم ملی ب والیبال ایران را بازیکنان جوان‌تری تشکیل دهند تا بحث پشتوانه‌سازی بهتر صورت گیرد و یا به جای هدایت این تیم از سوی سرمربی‌ای که همزمان هدایت یک تیم باشگاهی و همچنین تیم زیر 23 ساله‌های ایران را برعهده دارد، مربی‌ای با وقت آزادتر روی نیمکت آن بنشیند. شرایط بهتری در این تیم رقم بخورد و فدراسیون هم هرچه بهتر و بیشتر به اهدافی که از تشکیل این تیم در سر دارد، نزدیک شود.
پرونده مسابقات قهرمانی آسیا با کسب تجربه برای تیم ملی ب و همچنین میزبانی مسابقات از سوی ایران بسته شد تا فدراسیون از حالا به چالش همیشگی خود یعنی کسب سهمیه المپیک فکر کند و شرایط را مهیای این اتفاق شیرین که در کارنامه درخشان بلندقامتان ایران خالی است، کند.
