مفهوم غيبت پيشينه غيبت چیست؟
گروه فرهنگی «تیتریک»، هاديان البرز نوشت:
مفهوم غيبت چیست؟
اولين نكته قابل طرح آن است كه غيبت به معني «پوشيده بودن از ديدگان» است نه حاضر نبودن. بنابراين در اين بخش، سخن از دورهاي است كه امام مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف از چشمان مردمان غايب است و آنها او را نميبينند و اين در حالي است كه آن بزرگوار در بين مردم حضور دارد و در ميان ايشان زندگي ميكند. اين حقيقت در روايات امامان معصوم به عبارات گوناگون بيان گرديده است.
امام علي علیه السلام فرمود:
«سوگند به خداي علي، حجّت خدا در ميان مردم هست و در راهها (كوچه و بازار) گام برمي دارد؛ به خانههاي آنها سر ميزند؛ در شرق و غرب زمين رفت و آمد ميكند؛ گفتار مردم را ميشنود و برايشان سلام ميكند؛ ميبيند و ديده نميشود تا وقت ] معين [ و وعده ] الهي [.»[1]
البته نوع ديگري از غيبت نيز براي آن حضرت بيان شده است.
امام صادق علیه السلام فرمود:
«در صاحب اين امر سنتهايي از انبياء وجود دارد... اما سنّت او از يوسف علیه السلام، پنهان بودن است. خداوند بين او و مردم حجابي قرار ميدهد ]به گونه اي كه[ مردم او را ميبينند ولي نميشناسند.»[2]
بنابراين درباره حضرت مهديعجل الله تعالی فرجه الشریف غيبت به دو گونه روي ميدهد: آن بزرگوار در مواردي از ديدگان پنهان است و در مواردي ديگر ديده ميشود ولي شناخته نميگردد اما در هر حال در ميان مردم حضور دارد.
پيشينه غيبت چیست؟
غيبت و نهان زيستي، پديدهاي نيست كه براي اولين بار و تنها درباره آخرين حجّت پروردگار روي داده باشد بلكه از روايات فراوان استفاده ميشود كه تعدادي از پيامبران بزرگ الهي، بخشي از زندگي خود را در پنهاني و غيبت بودهاند و اين امر به جهت حكمت و مصلحت خدايي بوده و نه يك خواسته شخصي و يا مصلحت خانوادگي.
بنابراين غيبت يكي از سنّت هاي[3] الهي است كه در زندگي پيامبراني همچون ادريس، نوح، صالح، ابراهيم، يوسف، موسي، شعيب، الياس، سليمان، دانيال و عيسي: جريان يافته است و هر يك از آن سفيران الهي به تناسب شرايط سالهايي را در غيبت بسر بردهاند.[4]
به همين دليل است كه در روايات از غيبت حضرت مهدي4 به عنوان يكي از سنتهاي پيامبران ياد شده است و يكي از دلايل غيبت آن حضرت، اجرا شدن سنّت انبياء: در زندگي حضرت مهديعجل الله تعالی فرجه الشریف شمرده شده است.
امام صادق علیه السلام فرمود:
«به راستي كه براي ]امامِ[ قائم از ما غيبتي است كه مدت آن طولاني خواهد بود. راوي گويد: دليل اين غيبت چيستاي فرزند رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم؟»
حضرت ميفرمايد:
«خداوند ميخواهد سنتهاي انبياء در غيبت هايشان درباره آن حضرت روي دهد.»[5]
از سخن فوق اين نكته نيز آشكار ميشود كه سخن از غيبت امام مهديعجل الله تعالی فرجه الشریف سالها پيش از ولادت آن بزرگوار، مطرح بوده است و پيشوايان اسلامي از پيامبر اكرمصل الله علیه و آله و سلم تا امام عسكريعلیه السلام از غيبت آن حضرت و بعضي از خصوصيات آن و آنچه در زمان غيبت اتّفاق خواهد افتاد، خبر دادهاند و نيز وظايفي را براي مردم مؤمن در آن زمان بيان داشتهاند.[6]
پيامبر اسلام صل الله علیه و آله و سلم فرمودهاند:
«مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف از فرزندان من است... براي او غيبتي است و حيرتي ]پريشاني[ تا آنگاه كه مردمان از دينهاي خود گمراه شوند پس در آن زمان ميآيد مانند شهاب ثاقب ]ستارهاي روشن و تابان[؛ پس زمين را از عدل و داد پر ميكند همانگونه كه از ظلم و ستم آكنده باشد.»[7]
پی نوشت:
[1]. الغيبة نعمانى، باب 10، ح 3، ص 146.
[2]. كمال الدين، ج2، باب33، ح46، ص28.
[3]. قرآن كريم در سورههاي متعددي از جمله غافر، آيه58؛ فتح، آيه23 و اسراء، آيه77 سخن از سنّت الهى مطرح كرده است و از مجموع اينها استفاده مى شود كه مقصود از سنّت الهى قوانين ثابت و اساسى الهى است كه هرگز دگرگونى در آن روى نمى دهد. اين قوانين هم بر اقوام گذشته حاكم بوده است و هم بر اقوام امروز و آينده حكومت خواهد كرد. (تفسير نمونه، ج 17، ص 435، با تلخيص)
[4]. كمال الدين، ج 1، باب اول تا هفتم، ص 254 تا 300.
[5]. بحارالانوار، ج 52، ح 3، ص 90.
[6]. ر.ك به منتخب الاثر، فصل دوّم، باب هاى 26 تا 29، صص 312 تا 340.
[7]. كمال الدين، ج 1، باب 25، ح 4، ص 536.
انتهاي پيام/