نخستین مرکز تخصصی مشاوره دارودرمانی کشور راه اندازی شد

گروه علمی «تیتریک»،دکتر کوروش صادقی، مدرس دانشگاه علوم پزشکی تهران که به عنوان مشاور در کلینیک مشاوره دارودرمانی داروخانه و مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان فعالیت دارد در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی ایسنا اظهار داشت: مطالعات مقدماتی راه اندازی این مرکز از بهار 91 و فعالیت آزمایشی مرکز از مهر ماه همان سال آغاز شده است. البته مرکز در بدو تاسیس تنها بعد از ظهرها فعالیت داشت که از مردادماه امسال همه روزه به غیر از ایام تعطیل در دو شیفت صبح و عصر آماده ارائه خدمت به مراجعان است.

این متخصص داروسازی بالینی در خصوص ضرورت راه اندازی چنین کلینیک مشاوره‌ای در داروخانه 13 آبان گفت: مشکلی که بسیاری از بیماران از آن گله‌مندند عدم اختصاص وقت کافی از سوی پزشکان وجود وقت کافی در ویزیت های پزشکان معالج برای راهنمایی آنها در زمینه داروهای تجویز شده و کنترل عدم تداخل آن با سایر داروهای مصرفی توسط بیمار یا اطلاعات ناکافی و عدم حضور ذهن و تخصص برخی پزشکان درباره تداخلات دارویی است که می تواند مشکلاتی را برای بیماران در پی داشته باشد. تردیدی نیست که اگر بیمار به خوبی از علت تجویز و کارکرد هر دارو و نحوه اثربخشی هر یک از داروهای تجویز شده مطلع باشد با پذیرش کافی و حساسیت بیشتر داروهای خود را مصرف می کند.

وی خاطرنشان کرد: نبود مرجعی مشخص برای پاسخگویی به این نیاز و مشاوره و پاسخگویی به سوالات احتمالی بیماران و خانواده ها در خصوص داروهای مصرفی و حتی نحوه صحیح مصرف هر دارو انگیزه ای شد تا دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به ایجاد نخستین مرکز مشاوره رایگان دارودرمانی در داروخانه 13 آبان اقدام کند.

در این مرکز ضمن ویزیت رایگان مراجعان نه فقط داروهای نوشته شده در نسخه بلکه که تمام سوابق دارویی آنها نیز بررسی می شود و در صورتی که تداخل دارویی یا حتی مشکلاتی مثل فشار خون یا دیابت یا سایر بیماری ها در بیمار شناسایی شود به اطلاع بیمار می رسد.

صادقی در پاسخ به این سوال که آیا ارائه چنین راهنمایی‌ها و مشاوره های دارویی وظیفه داروسازان شاغل در داروخانه ها که بابت هر نسخه حق فنی نیز مطالبه می کنند، نیست، اظهار داشت: حق فنی مبلغ بسیار کمی است که در قبال کنترل داروهای یک نسخه پرداخت می‌شود و وظیفه دکتر داروساز در داروخانه، نوشتن دستور صحیح مصرف هر دارو و کنترل تداخلات دارویی و پاسخگویی به سوالات بیمار درباره داروهای تجویز شده در نسخه است؛ حال آن که در مرکز مشاوره دارودرمانی به تمامی مراجعان که بعضا نسخه‌ای هم ندارند خدمت رسانی شده و همه شرایط طبی بیمار مورد سوال و بررسی قرار می‌گیرد و سطح ارائه خدمات و ارائه راهنمایی و مشاوره بسیار گسترده تر است.

وی در عین حال تاکید کرد: خدمات ارائه شده در کلینیک مشاوره دارودرمانی از جهت توجه به درمان بیمار تا حدی مشابه کار پزشکان است با این تفاوت که تمرکز پزشک بر تشخیص و روند درمان و تمرکز این کلینیک عمدتا بر شناسایی و کمک به رفع مشکلات دارودرمانی بیمار است و البته برای ارائه سرویس بهینه به بیماران در صورت نیاز با پزشک معالج مراجعان هم از طریق مکاتبه یا تلفن تماس می‌گیریم و مشاوره ‌های لازم را ارائه می‌ کنیم.

مدرس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به وجود مراکز مشابه مشاوره دارودرمانی در کشورهای پیشرفته گفت: برای راه‌اندازی این مرکز از آمریکا و اروپا الگوبرداری شده و مطالعات زیادی برای ارائه خدمات هر چه بهتر به بیماران انجام داده ایم. تجربه کشورهای دیگر نشان داده به ازای هزینه‌هایی که برای ارائه مستقیم این قبیل خدمات مشاوره‌یی می‌شود چند برابر آن مستقیم یا مستقیم با افزایش اثربخشی دارو، ارجاع صحیح بیماران، کاهش عوارض جانبی و اثر تداخلات دارویی و ... به نظام سلامت کشورها برمی‌ گردد لذا اگر بیمه ها در کشور ما چنین خدماتی را تحت پوشش قرار داده یا لااقل از راه اندازی چنین مراکزی در سطح داروخانه های بزرگ تهران و شهرستان‌ها حمایت کرده و زمینه گسترش این مراکز در کشور فراهم شود قطعا ثمرات فراوانی برای نظام دارو و درمان کشور خواهد داشت.

وی با بیان این که بازدیدکنندگان خارجی از سطح بالای خدمات این مرکز که در کشوری در حال توسعه و به صورت رایگان ارائه می شود و از جمله برای بیماران مزمن پرونده دارودرمانی تشکیل داده و در مراجعات بعدی روند درمان آنها را پیگیری می کند ابراز شگفتی کرده اند اظهار داشت: به اتکای پرونده های تشکیل شده مشکلات شناسایی شده در روند دارودرمانی بیماران را طبقه بندی و بررسی کرده ایم که براساس آن عدم آگاهی بیماران از میزان وخامت و جدی بودن بیماری آنها، عدم آگاهی از علت تجویز و اهمیت بالای مصرف صحیح داروهای تجویز شده و عدم اطلاع از عوارض جانبی دارو از مهمترین مشکلات و موانع دارودرمانی موثر بیماران بوده است. بر اساس نتایج بررسی های ما این مشکلات باعث شده است که پذیرش بیماران از مصرف صحیح و کامل داروهایشان بسیار پایین تر از کشورهای پیشرفته باشد و در بسیاری از مواقع درمان به درستی از طرف بیماران ادامه نمی یابد.

صادقی با اشاره به فعالیت مرکز اطلاعات دارویی داروخانه 13 آبان که به صورت شبانه روزی 12 ساعت در روز مشاوره تلفنی ارائه می‌دهد، اظهار داشت: سطح خدمات ارائه شده در کلینیک دارودرمانی داروخانه 13 آبان با توجه به امکان مراجعه حضوری و ویزیت بیماران بالاتر است و بیمارانی که از راه های دور و بعضا از شهرستانها برای اولین بار به مرکز می آیند از زمانی که برای راهنمایی و مشاوره به آنها اختصاص داده می شود تعجب کرده و بسیار تشکر می‌کنند.

وی در پایان با بیان این که نتایج بررسی صورت گرفته درباره عملکرد این مرکز به زودی در قالب یک رساله دکتری ارائه خواهد شد ابراز امیدواری کرد با حمایت بیمه ها و نظام سلامت زمینه توسعه مراکز مشاوره دارودرمانی در سراسر کشور فراهم شود.