اولین برنامه زنانه تلویزیون از بام حرم امام حسین(ع)

گروه رسانه ملی «تیتریک»،وقتی خیلی ناگهانی برای مناسبتی چون اربعین طلبیده شده و عازم کربلای معلی شدم، به همه چیز فکر می‌کردم، غیر از اینکه بخواهم برای تهیه گزارش پشت صحنه از برنامه‌ای با حضور بانوان در پشت بام روبروی گنبد ابا عبداله الحسین (ع) قرار بگیرم. برنامه «چله عشق» به مدت یک هفته هر روز از بین الحرمین به صورت مستقیم روی آنتن شبکه دو می‌رفت، این برنامه که به صورت مستقیم از کربلای معلی پخش می شود نقش زنان را در عاشورا بررسی کرده و نگاهی ویژه به نقش حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا دارد. همچنین از دیگر بخش های این برنامه، همراهی با زائرین کربلای معلی است. این برنامه که به صورت مستقیم از کربلای معلی پخش می شد نقش زنان را در عاشورا بررسی کرده و نگاهی ویژه به نقش حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا داشت.

روز اربعین؛ در پشت بام گنبد ابا عبداله الحسین (ع)

قرار ما به روز پنج شنبه (مصادف با اربعین در کربلا) ساعت 11 در لابی هتل الشرق الاوسط موکول می‌شود تا به همراه گروه و عوامل برنامه راهی لوکیشن و بام مشرف به گنبد ابا عبداله الحسین (ع) شویم. ساعت 9 از گروهی که با هم از شب گذشته به حرم آمده بودیم، خداحافظی کرده و عازم رفتن به محلی که قرار گذاشتیم، می‌شوم.

نیروی جاذبه وصف نشدنی در بهشتی ترین قطعه کربلا

بعد از خارج شدن از محوطه حرم امام حسین (ع) و عبور از نخل‌ها وارد بین الحرمین می‌شوم.اینجا، دومین نقطه جاذبه جهان در بین مسلمان و غیر مسلمان است، جایی که آنقدر نیرو و قدرتش از نیروی جاذبه زمین بیشتر است، که اگر یک بار قدم به خاکش بگذاری دیگر نمی‌توانی دلت را از هوایش دور کنی... نیروی عشق برادری بین حسین (ع) و عباس (ع) همان سر منشاء و پایگاه جاذبه این خاک و سرزمین است که هر ساله میلیون‌ها زائر را با پای دل به این قطعه بهشتی روانه می‌کند.

دسته‌های عزاداری در بین الحرمین

از این قطعه بهشت که می‌گذرم، دسته‌های عزاداری بسیاری را می‌بینم که هر کدام از شهرهای ایران به کربلا آمده‌اند و با لهجه خاص خود به عزاداری و نوحه سرایی می‌پردازند. مردم بسیاری در بین الحرمین دیده می‌شوند که هر کدام در این گرمای وصف ناشدنی هوای عراق از شهر و دیار خود پا به کربلا گذاشته‌اند. برخی در حال مناجات و برخی نیز درد و دل‌هایشان با آقا را به این مکان اعلی آورده‌اند. در این بین نیروهای امنیتی به فاصله‌های زیاد دیده می‌شوند که برای رفاه حال زوار و باز کردن راه مردم، انجام وظیفه می‌کنند. برای عبور از بین الحرمین باید از دو گیت بازرسی بگذرم که همین موضوع طولانی شدن مسیر پیش رو را دو برابر می‌کند، چراکه تعداد بسیاری خانم در صف‌های ورودی به بازرسی هستند که باعث بوجود آمدن این صف طولانی شده‌ است.

بازار بین الحرمین و فروش شیرینی عربی

پیمودن بین الحرمین یعنی مسافت بین حرم امام حسین (ع) تا حرم عباس بن علی (ع) با احتساب مردمی که به سختی می‌توان از بینشان عبور کرد، حدود یکساعت طول می‌کشد که این مسافت در شرایط عادی و خلوت بودن این فضا چیزی حدود 10 دقیقه است. به حرم باب الحوائج (ع) می‌رسم. از اینجا طبق آدرسی که در دست دارم، باید به خیابان علقمی که دقیقا پشت حرم حضرت عباس (ع) واقع شده است، بروم. گذشتن از این مسیر نیز زمانی حدود 30 دقیقه را به خود اختصاص می‌دهد، چندین مغازه و به عبارتی بازار طولانی در بین مسیر پیش رویم قرار دارد. در مغازه‌های کربلا به صورت یکی در میان شیرینی و حلوای عربی با نام حلویات می‌فروشند که حلوا در یک سینی دایره‌ای شکل بزرگ قرار گرفته است، آب نبات، شکلات، نبات، خرمای عربی و ... نیز از دیگر اجناس مغازه است. روسری و چفیه نیز یکی دیگر از پر فروش ترین اجناس حاضر در این مکان است که اغلب آقایان و خانم‌ها برای استفاده خود و حتی سوغات چفیه‌های زیبایی که ترکیب رنگ سبز و مشکی است، را خریداری کرده‌اند. بازار خرید و فروش شارژ سیم کارت عربی و ایرانی نیز داغ داغ است که البته هیچکدام از لحاظ آنتن دهی نتوانسته رضایت زائران را برآورده کند، سیم کارت‌های عربی که فقط شارژ بیست هزار تومانی دارند و برای مکالمه نهایت 5 دقیقه و سیم کارت‌های ایرانی که در برخی مواقع  آنتن دهی بهتری دارد.خدا نکند شما در این فضا به شدت به دنبال پیدا کردن دوست تان باشید که باید بگویم به هیچ نتیجه‌ای نخواهید رسید، چرا که آنقدر جمعیت زیاد و آنتن دهی دچار مشکل است که دیگر مجبورید از پیدا کردن همراهان خود صرف نظر کنید.با هر سختی که شده، پرسان پرسان و با ترکیبی از زبان عربی و فارسی خود را به هتل شرق الاوسط رسانده و می‌بینم که عوامل همگی در لابی منتظر من نشسته‌اند. به محض رسیدن من همگی که غیر از مجری و کارشناس، مرد هستند، بلند شده و ضمن خوشامدگویی با یکدیگر همراه می‌شویم.

پیمودن مسیر بین الحرمین به همراه گروه «چله عشق»

به دلایلی که پیش تر توضیح دادم،اعم از عدم آنتن دهی تلفن همراه و شلوغی بسیار بین الحرمین به ناچار مسیری که یکساعت پیش به تنهایی آمدم را این بار به همراه عوامل می‌پیمایم. در بین راه با لواسانی درباره حضورش در کربلا صحبت می‌کنم، او از روز شنبه همراه با کاروان برنامه «چله عشق»، در کربلا مستقر شده و از یکشنبه هر روز ساعت 14 از فضای بالای بین الحرمین «چله عشق» را برای شبکه دو سیما اجرا می‌کند.

ورود به لوکیشن از باب السدرة

همراه با گروهی که به سختی می‌توان در این ازدحام جمعیت نگاهت را به آنها بدوزی،به بین الحرمین می‌رسیم و پس از عبور از این قطعه بهشتی، حرم و گنبد ابا عبداله الحسین (ع) دیده می‌شود. از باب السدرة که بالای آن نوشته شده: (السلام علیک یابن السدرة المنتهی) سوار بر آسانسور شده و به طبقه دوم می‌رسیم و دوباره تعدادی پله را طی کرده و به پشت بام می‌رسیم. در اولین گامی که به پشت بام می‌گذارم، چشمم به گنبد ابا عبداله الحسین (ع) و پرچم مشکی که با رنگ قرمز به نام حسین (ع) مزین شده می‌افتد و  به حسین بن علی (ع) سلام و صلوات می‌فرستم.

گنبد امام حسین (ع)؛زیباترین تصویر زمینه برای یک برنامه تلویزیونی

عوامل گروه به دنبال فضایی هستند که ارتفاع بیشتری را نسبت به سایر مکان‌ها داشته باشد تا با احتساب گنبد و مکان قرار گرفتن دوربین‌ها تصویری بکر را برای مخاطب رقم زنند.کمی جلوتر می‌رویم، یک سکو تعبیه شده که روی آن فرشی قرمز قرار دارد، دو صندلی ساده و دو میکروفون و دو دوربین تصویربرداری نیز، تمام اشیای این دکور ساده را تشکیل می‌دهند، چراکه در تصویر زمینه‌ای که توسط مخاطب دیده می‌شود، گنبد امام حسین (ع) قرار دارد و این زیباترین قاب برای برنامه‌ای است که به مناسبت اربعین حسینی به روی آنتن رفته است. در همین فاصله با لواسانی مجری این برنامه گپی کوتاه می‌زنم.

لواسانی: بزرگترین آرزویم، سلام دادن به مردم از بین الحرمین بود

مژده لواسانی مجری برنامه «چله عشق» با اشاره به اینکه برای اولین بار یک خانم در فضای بین الحرمین به اجرا پرداخته است، گفت: تا به حال در مناسبتی چون اربعین هیچگاه برنامه‌ای با رویکرد نقش زنان در فرهنگ عاشورایی و ویژگی‌های حضرت زینب (س) آنهم از بین الحرمین روی آنتن نرفته بود.بر همین اساس تصمیم گرفته شد تا گروهی متشکل از مجری، کارشناس خانم برای اجرای این برنامه به کربلای معلی اعزام شوند.

وی ادامه داد: ما در این برنامه با رویکرد چله نشینی حضرت زینب (س) بعد از واقعه عاشورا و تأسی به ایشان سعی داشتیم تا موضوعات مورد بحث را پیش بریم و در این زمینه با راهنمایی و مشاوره آقای شمسایی خطی مشی زنانه در برنامه لحاظ کردیم.

لواسانی درباره شکل گیری این برنامه ادامه داد: از ماه عرفه که در کربلا بودم، محمدرضا ماندگاران پیشنهاد اجرای برنامه‌ای در اربعین را مطرح کردند و من همانجا اعلام کردم که با تمام قلبم خواهم پذیرفت، اما به این دلیل که تا به حال هیچ خانمی به بام بین الحرمین پا نگذاشته بود، حضور ما حتی برای عراقی‌ها نیز جای تعجب داشت.

این مجری درباره اولین مواجهه خود در آن فضا و در مقابل دوربین نیز گفت: واقعیت این بود که تا زمانیکه روبروی گنبد ابا عبداله الحسین (ع) قرار گرفته و نشستم، هنوز باورم نمی‌شد که آرزویم به تحقق پیوسته است، آنهم به این دلیل که همیشه انجام اولین بار برای هر کاری آنهم در چنین شرایطی حس عجیبی را با خود به همراه دارد. زمانیکه اولین سلامم را در این برنامه به مردم گفتم،تمام وجودم می‌لرزید و برای اولین بار مقابل دوربین حس کردم که خودم نیستم. دست و دلم مقابل گنبد ابا عبداله الحسین (ع) می‌لرزید و اشک امانم را بریده بود و نمی‌توانستم خود را کنترل کنم. تمام سال‌هایی که در تلویزیون شاهد حضور مجریان مرد در این فضا بودم، آرزو داشتم تا روزی در کربلای معلی به مردم سلام دهم و این بزرگترین آرزویم بود و درست در لحظه‌ای که جمله نخستم را با سلام زیارت عاشورا آغاز کردم،معجزه اربعین را با تمام وجود حس کرده و الان بسیار خوشحالم که اجرایم را با حضور در اربعین بین الحرمین تطهیر کردم.

وی درباره انرژی که از آن فضا برای اجرا گرفته بود نیز گفت: احساس می‌کنم،انرژی لازم برای اجراهای تا یکسال آینده‌ام را در همین مکان ذخیره کرده‌ام.

وی درباره مطالعاتی که برای این اجرا داشته است، نیز بیان داشت: کتاب‌های بسیاری را در مورد حضرت زینب (س) و نقش‌شان در واقعه کربلا خوانده بودم و زمانیکه در این فضا قرار گرفتم، کتاب «آفتاب در حجاب» سید مهدی شجاعی و «با تو می‌گویم رنج خویش را» قائم مهر را چندین بار دوره کردم. علاوه بر اینها حضور و مشاوره با صدیقه سلیمانی کارشناس مذهبی نیز به ما کمک دوچندانی کرد.

این مجری ادامه داد: هر شب قبل از برنامه درباره موضوع فردا با ایشان صحبت و هماهنگی داشتیم و موضوعاتی چون اضطرار حضرت زینب (س)، صبر ایشان و ... را مطرح می‌کردیم.

لواسانی با اشاره به دشواری‌های اجرا در اربعین در بین الحرمین بیان داشت: به هر حال همه ما می‌دانیم که اربعین، شلوغ ترین زمان ممکن در کربلا است. ما به همراه گروه تولید برنامه، هر روز مسیر هتل تا لوکیشن بام را که در حالت طبیعی حدود ده دقیقه است، را در زمانی حدود یکساعت و نیم طی می‌کردیم که معتقدم همه این سختی‌ها در کنار یک نگاه به گنبد امام حسین (ع) می‌ارزد.

وی در پایان گفت: از تمام عوامل گروه اعم از محمدرضا ماندگاران تهیه کننده که با تلاش شبانه روزی سعی در رسیدن برنامه به آنتن بودند، تشکر فراوان دارم.

دکور برنامه متعلق به عتبات عالیات است

کنار صندلی مجری که می‌ایستم، سمت راستم گنبد امام حسین (ع) و درست در مقابلم بعد از دنبال کردن نخل‌های بین الحرمین، گنبد حضرت عباس (ع) را می‌بینم. این پشت بام که ما در آن قرار داریم، متعلق به عتبات عالیات است و با فاصله چند قدم مشرف به پشت بام اصلی حرم و گنبد ابا عبداله الحسین (ع) است.

پیچیدن صدای اذان در بین الحرمین

قبل از آغاز برنامه، صدای طنین انداز اذان ظهر سراسر بین الحرمین را پر می‌کند و عوامل برنامه که تا شروع «چله عشق»، کمتر از دو ساعت زمان در اختیار دارند، به اقامه نماز جماعت می‌پردازند. بعد از نماز، زیارت روز اربعین توسط مداح اهل بیت خوانده می‌شود و فضایی معنوی لوکیشن «چله عشق» را پر می‌کند.

مرور مصائب حضرت زینب (س) از فاصله تل زینبیه تا قتله گاه

در فرصتی که تا شروع برنامه در اختیار دارم،کمی در این بام قدم می‌زنم و به پایین که بین الحرمین قرار دارد، خیره می‌شوم، آن طرف تر تل زینبیه و خیمه گاه را می‌بینم و سعی می کنم همانطور که بی دغدغه در بام ایستاده‌ام، کمی از وقایع روز عاشورا و اربعین را در ذهنم متصور شوم، اما نه، تصور من کجا و آن شرایط و حال و هوایی که هزاران سال پیش این فضا را تسخیر کرده بود، کجا؟! حتی یک ثانیه از آن فضا را نمی‌توانم در ذهنم مرور کنم. نه تنها من بلکه هیچ بنی بشری نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد. فاصله تل زینبیه که حضرت زینب (س) از آنجا شاهد تمامی اتفاقات میدان بود و شهادت و گودال قتله گاه و ... چنان غمی را در این فضا بر دل زائران می‌آورد که بزرگی و عظمت این داغ، قابل درک نیست.

وزش شدید باد، باعث تغییر دکور می‌شود

با اعلام کارگردان برنامه شروع می‌شود و لواسانی بعد از خواندن یک بیت غزل و ادای سلام زیارت عاشورا به مردم سلام می‌کند. بعد از گذشت چند دقیقه به دلیل وزش باد فراوان، عوامل به طور ناگهانی مجبور می‌شوند، تمام دکور را جمع کرده و به سرعت به بام کناری که حدود یک خیابان با دکور اصلی فاصله داشت،منتقل کنند. همه عوامل به سرعت سعی دارند تا این اتفاق به بهترین شکل خود رقم بخورد به همین خاطر با هماهنگی‌های قبلی دکور را به دکور شیشه‌ای که متعلق گزارش‌های شبکه خبر است، انتقال می‌دهند. برنامه دوباره از این استودیوی شیشه‌ای آغاز شده و ادامه بحث با کارشناس برنامه از سر گرفته می‌شود.

بعد از اتمام برنامه، همه عوامل برای تشکر از فضایی که در آن قرار دارند، زیارت اربعین را به صورت دسته جمعی قرائت کرده و از این دکور که حال و هوایی بکر و ناب را به قلب آدمی می‌آورد، خداحافظی می‌کنند. من نیز از عوامل جدا شده و مسیری طولانی که تا منزل پیش رویم قرار دارد را با ذکر و نام حسین بن علی (ع) می‌پیمایم.

«چله عشق» کاری از گروه امور اجتماعی شبکه دو سیما  به تهیه کنندگی محمدرضا ماندگاران است که به مناسبت اربعین حسینی از یکشنبه تا پنجشنبه 12 آذر از ساعت 14 در جدول پخش این شبکه به طور مستقیم از بین الحرمین قرار گرفته بود.