دوشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 29
باران اسیدی با اصفهان چه می‌کند؟
یک عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: با ادامه روند کنونی آلودگی هوا ممکن است در اصفهانی که روزی بهشت زمین بود، دیگر حتی هیچ گیاهی رشد نکند.
گروه محیط زیست «تیتریک»؛احمد خاتون‌آبادی منطقه اصفهان، اظهار کرد: در اصفهان معمولا از نیمه
آذر تا نیمه دی ماه پدیده اینورژن رخ می‌دهد و گاهی بیش از این نیز ادامه
می‌یابد و به علت اینکه اصفهان در یک دشت وسیع و کاسه مانند واقع شده است؛
صنایع اغلب در بالادست این شهر قرار می‌گیرند و باد قالب در اصفهان از غرب
به شرق است، بنابراین وضعیت آلایندگی در شهر اصفهان مخصوصا در زمان اینورژن
مشکل‌ساز می‌شود.
وی افزود: اصفهان به دلیل اینکه در منطقه‌ای کوهستانی قرار ندارد؛ تهویه هوا در آن رخ نمی‌دهد، اما برخلاف اصفهان، در تهران به دلیل اینکه این شهر بر یک مخروط افکنه ایجاد شد باد کوهستانی وجود دارد و اگر احداث ساختمان‌های جدید در غرب این شهر رخ نمی‌داد، قطعا هوای تهران از نظر آلودگی بسیار بهتر از اصفهان بود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه تهران دارای یک سیر تصفیه هوا است، اما اصفهان از چنین سیری به دلیل موقعیت جغرافیایی محروم است، ادامه داد: زمانی که باد در اصفهان می‌وزد آلودگی هوای شهر کاسه مانند اصفهان دور این شهر می‌چرخد و اگر وزش شدید باشد آلودگی‌ها به سمت شرق اصفهان حرکت می‌کند.
آلوده‌ترین نقاط اصفهان
خاتون‌آبادی ادامه داد: وضعیت ایستایی هوا در اصفهان مشخص است و مناطقی مانند بزرگراه خرازی، بزرگراه چمران، منطقه غرضی، میدان آزادی و کوه صفه مناطقی هستند که هوا در آن‌ها ایستایی دارد، این موضوع را خیلی واضح می‌توان از پرتال اداره کل محیط‌زیست اصفهان متوجه شد، همواره این مناطق از بالاترین میزان آلایندگی در شهر اصفهان رنج می‌برند.
وی تصریح کرد: متاسفانه علاوه بر شرایط جغرافیایی اصفهان ساختمان‌های بلند این شهر نیز کریدورهای تصفیه هوا را مسدود کرده‌اند و در واقع فیزیک و کالبد شهر اجازه حرکت هوا را نمی‌دهد. این در حالی است که تمام برج‌ها در شهر شیکاگو که به برج‌های بلند معروف است، دارای تونل‌های باد در طبقات فوقانی خود هستند تا مشکلی برای حرکت هوا در شهر به وجود نیاید و ساختمان‌ها در این شهرها عمود بر باد ساخته نمی‌شود.
این فعال محیط‌زیست ادامه داد: در شهرهای پسامدرن مثل شهر استانبول خروج صنایع از شهرها و یا افزایش مساحت مسیرهای دوچرخه‌سواری از شاخصه‌های مهم شهر به شمار می‌آید این در حالی است که شهر بزرگ و آلوده اصفهان همواره بر سر افزایش رینگ‌های ترافیکی و خودروها با مشکل مواجه می‌شود و در آن صحبتی از افزایش مسیرهای دوچرخه نمی‌شود.
باران اسیدی چیست؟
خاتون‌آبادی به باران اسیدی و منابع آن اشاره کرد و گفت: کارخانه‌ها، خودرو و کامیون‌ها به همراه وسایل دارای دودکش با منبع سوخت فسیلی، مازوت، ذغال سنگ و مواد نفتی دو نوع ماده اکسید گوگرد و نیتروژن تولید می‌کنند که با رطوبت پاییزی و زمستانی و همچنین نور خورشید ترکیب‌شده و یک فرآیند فوتوشیمیایی اتفاق می‌افتد و این اکسیدها به باران تبدیل می‌شوند.
وی افزود: متاسفانه زمانی که اکسید نیتروژن به اسیدسولفوریک و اسید نیتریک تبدیل می‌شود آنگاه بارانی که باید برای اصفهان رحمت باشد موجب زحمت شده و مزارع کشاورزی، گنبدهای فیروزه‌ای شهر و باغات را به نابودی می‌کشاند. اگر می‌بینیم امروز همواره کارگاه‌های مرمت کاشی‌های مسجد امام (ره) همواره برپا است، دلیلی جز تاثیر باران‌های اسیدی بر این کاشی‌ها ندارد.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی اصفهان از وجود غبار اسیدی خبر داد و گفت: گازها و بخارهایی که از دستگاه‌هایی با سوخت فسیلی خارج می‌شوند خیلی افزایش ارتفاع پیدا نمی‌کنند و اگر باران نیاید به غبار اسیدی تبدیل می‌شوند. غبار اسیدی به نمای ساختمان‌ها، بقایای سنگی می‌چسبد و موجب فرسایش و کاهش عمر مفید این مصالح می‌شود. همچنین غبار اسیدی بر چرم، کاغذ و لباس افراد می‌چسبد و ایجاد آسیب می‌کند.
گیاه در اصفهان رشد نمی‌کند
خاتون‌آبادی ادامه داد: اکثر شهرهای بزرگ و صنعتی جهان مورد هجوم غبار اسیدی قرارگرفته‌اند برای مثال لندن در سال 1952 مورد هجوم شدید غبار اسیدی قرار گرفت و این موضوع موجب مرگ زودرس چهار هزار نفر شد، چنین حادثه‌ای باعث شد مسئولان لندن در جهت پیشگیری از آلودگی هوا اقدامات مهم و موثری انجام دهند و امروز شهر لندن از جمله شهرهای سالم جهان محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مواد آلوده‌کننده هرچه بیشتر در هوا بمانند ترکیبات ثانویه‌ای مثل اسید ایجاد می‌کنند، گفت: در اصفهان به دلیل حالت ایستایی هوا همواره مواد ثانویه مثل اسیدها تشکیل می‌شوند و این اسیدها به دلیل مقاومت بالا با وزش شدید باد جابجا شده و حتی می‌توانند صدها کیلومتر را بپیمایند. حتی مواد آلاینده‌ای که از جنگ‌های خاورمیانه ایجاد می‌شود توسط بادهای شدید به کشور آورده می‌شوند.
این فعال محیط‌زیست تصریح کرد: باران و غبار اسیدی نظم طبیعت را به هم می‌زنند برای مثال باران اسیدی پس از فرود بر زمین خاک‌ها را تغییر داده در دریاچه و رودخانه‌ها موجب هلاکت آبزیان شده و اکوسیستم گیاهی را به هم می‌زنند. حتی اگر تالاب گاوخونی را احیا کنیم، باران اسیدی تنوع زیستی آن را نیز به‌شدت تهدید می‌کند.
خاتون‌آبادی تأکید کرد: اصفهانی که در سفرنامه ناصرخسرو و شاردن به بهشت هوای روی زمین معروف بود اگر همین روند ادامه پیدا کند، محل رویش هیچ گیاهی نخواهد شد.
وی افزود: اصفهان به دلیل اینکه در منطقه‌ای کوهستانی قرار ندارد؛ تهویه هوا در آن رخ نمی‌دهد، اما برخلاف اصفهان، در تهران به دلیل اینکه این شهر بر یک مخروط افکنه ایجاد شد باد کوهستانی وجود دارد و اگر احداث ساختمان‌های جدید در غرب این شهر رخ نمی‌داد، قطعا هوای تهران از نظر آلودگی بسیار بهتر از اصفهان بود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه تهران دارای یک سیر تصفیه هوا است، اما اصفهان از چنین سیری به دلیل موقعیت جغرافیایی محروم است، ادامه داد: زمانی که باد در اصفهان می‌وزد آلودگی هوای شهر کاسه مانند اصفهان دور این شهر می‌چرخد و اگر وزش شدید باشد آلودگی‌ها به سمت شرق اصفهان حرکت می‌کند.
آلوده‌ترین نقاط اصفهان
خاتون‌آبادی ادامه داد: وضعیت ایستایی هوا در اصفهان مشخص است و مناطقی مانند بزرگراه خرازی، بزرگراه چمران، منطقه غرضی، میدان آزادی و کوه صفه مناطقی هستند که هوا در آن‌ها ایستایی دارد، این موضوع را خیلی واضح می‌توان از پرتال اداره کل محیط‌زیست اصفهان متوجه شد، همواره این مناطق از بالاترین میزان آلایندگی در شهر اصفهان رنج می‌برند.
وی تصریح کرد: متاسفانه علاوه بر شرایط جغرافیایی اصفهان ساختمان‌های بلند این شهر نیز کریدورهای تصفیه هوا را مسدود کرده‌اند و در واقع فیزیک و کالبد شهر اجازه حرکت هوا را نمی‌دهد. این در حالی است که تمام برج‌ها در شهر شیکاگو که به برج‌های بلند معروف است، دارای تونل‌های باد در طبقات فوقانی خود هستند تا مشکلی برای حرکت هوا در شهر به وجود نیاید و ساختمان‌ها در این شهرها عمود بر باد ساخته نمی‌شود.
این فعال محیط‌زیست ادامه داد: در شهرهای پسامدرن مثل شهر استانبول خروج صنایع از شهرها و یا افزایش مساحت مسیرهای دوچرخه‌سواری از شاخصه‌های مهم شهر به شمار می‌آید این در حالی است که شهر بزرگ و آلوده اصفهان همواره بر سر افزایش رینگ‌های ترافیکی و خودروها با مشکل مواجه می‌شود و در آن صحبتی از افزایش مسیرهای دوچرخه نمی‌شود.
باران اسیدی چیست؟
خاتون‌آبادی به باران اسیدی و منابع آن اشاره کرد و گفت: کارخانه‌ها، خودرو و کامیون‌ها به همراه وسایل دارای دودکش با منبع سوخت فسیلی، مازوت، ذغال سنگ و مواد نفتی دو نوع ماده اکسید گوگرد و نیتروژن تولید می‌کنند که با رطوبت پاییزی و زمستانی و همچنین نور خورشید ترکیب‌شده و یک فرآیند فوتوشیمیایی اتفاق می‌افتد و این اکسیدها به باران تبدیل می‌شوند.
وی افزود: متاسفانه زمانی که اکسید نیتروژن به اسیدسولفوریک و اسید نیتریک تبدیل می‌شود آنگاه بارانی که باید برای اصفهان رحمت باشد موجب زحمت شده و مزارع کشاورزی، گنبدهای فیروزه‌ای شهر و باغات را به نابودی می‌کشاند. اگر می‌بینیم امروز همواره کارگاه‌های مرمت کاشی‌های مسجد امام (ره) همواره برپا است، دلیلی جز تاثیر باران‌های اسیدی بر این کاشی‌ها ندارد.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی اصفهان از وجود غبار اسیدی خبر داد و گفت: گازها و بخارهایی که از دستگاه‌هایی با سوخت فسیلی خارج می‌شوند خیلی افزایش ارتفاع پیدا نمی‌کنند و اگر باران نیاید به غبار اسیدی تبدیل می‌شوند. غبار اسیدی به نمای ساختمان‌ها، بقایای سنگی می‌چسبد و موجب فرسایش و کاهش عمر مفید این مصالح می‌شود. همچنین غبار اسیدی بر چرم، کاغذ و لباس افراد می‌چسبد و ایجاد آسیب می‌کند.
گیاه در اصفهان رشد نمی‌کند
خاتون‌آبادی ادامه داد: اکثر شهرهای بزرگ و صنعتی جهان مورد هجوم غبار اسیدی قرارگرفته‌اند برای مثال لندن در سال 1952 مورد هجوم شدید غبار اسیدی قرار گرفت و این موضوع موجب مرگ زودرس چهار هزار نفر شد، چنین حادثه‌ای باعث شد مسئولان لندن در جهت پیشگیری از آلودگی هوا اقدامات مهم و موثری انجام دهند و امروز شهر لندن از جمله شهرهای سالم جهان محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مواد آلوده‌کننده هرچه بیشتر در هوا بمانند ترکیبات ثانویه‌ای مثل اسید ایجاد می‌کنند، گفت: در اصفهان به دلیل حالت ایستایی هوا همواره مواد ثانویه مثل اسیدها تشکیل می‌شوند و این اسیدها به دلیل مقاومت بالا با وزش شدید باد جابجا شده و حتی می‌توانند صدها کیلومتر را بپیمایند. حتی مواد آلاینده‌ای که از جنگ‌های خاورمیانه ایجاد می‌شود توسط بادهای شدید به کشور آورده می‌شوند.
این فعال محیط‌زیست تصریح کرد: باران و غبار اسیدی نظم طبیعت را به هم می‌زنند برای مثال باران اسیدی پس از فرود بر زمین خاک‌ها را تغییر داده در دریاچه و رودخانه‌ها موجب هلاکت آبزیان شده و اکوسیستم گیاهی را به هم می‌زنند. حتی اگر تالاب گاوخونی را احیا کنیم، باران اسیدی تنوع زیستی آن را نیز به‌شدت تهدید می‌کند.
خاتون‌آبادی تأکید کرد: اصفهانی که در سفرنامه ناصرخسرو و شاردن به بهشت هوای روی زمین معروف بود اگر همین روند ادامه پیدا کند، محل رویش هیچ گیاهی نخواهد شد.
منبع: ایسنا
ارسال نظر
اخبار برگزیده
