سرنوشت مبهم توافق آتش بس در سوریه/ مواضع محتاطانه امریکا ، دیپلماسی تلفنی پوتین

گروه سیاست "تیتریک"؛طرف های درگیر درسوریه باید تا ظهر فردا (جمعه) موافقت خود را با 'ترک مخاصمه ' اعلام و تا نیمه شب شنبه نیز حملات خود را متوقف کنند.
سازمان ملل امیدوار است که توقف پیش بینی شده در نبردها ، فضای تنفسی برای از سرگیری مذاکرات صلح ایجاد کند. آخرین دور مذاکرات ژنو پیشتر طی ماه جاری به دنبال تهاجم دولت سوریه به شهر حلب بدون پیشرفتی فرو پاشید. درگیری های بیشتری در روز چهارشنبه گزارش شده است.
روسیه و آمریکا روز دوشنبه درباره آتش بس در سوریه که از نیمه شب 27 فوریه (8 اسفند) آغاز خواهد شد؛ در سوریه توافق کردند که به گفته برخی منابع این توافق دارای 4 بند به شرح زیر است:
1- پایان درگیری میان ارتش آزاد و ارتش سوریه
2- مشخص شدن زمانبندی برای آغاز مذاکره میان طرفین درگیر سوری و تعیین مناف طلاس به عنوان فرمانده عالی ارتش آزاد که مورد قبول بخشی از نظام سوریه و آمریکا است.
3- پاکسازی گروه های تندرو به دست مناف طلاس و ارتش آزاد از جمله جبهه النصرة و گردان آزادگان شام که از دید آمریکا مورد قبول نیستند و فراهم کردن زمینه فعالیت ارتش آزاد در مناطقی که خطوط تماس نامیده می شود.
4- تحویل ریاست شورای عالی نظامی به مناف طلاس و تشکیل هیاتی نظامی برای مذاکره با چهره های سیاسی مخالفان برای تشکیل دولت ائتلافی.
حال بااین توافق همگان در سایه بیم و امید در انتظار اجرای این توافق هستند، در همین راستا اوباما در واشنگتن به خبرنگاران گفته است که اگر تا حدی پیشرفت در سوریه حاصل شود این پیشرفت به فرآیند سیاسی برای پایان دادن به جنگ پنج ساله منجر خواهد شد.
وی گفت: 'ما درمورد بالا بردن سطح انتظارات بسیار محتاط هستیم.'
هرچند که مقامات امریکا موضوع یک گذار سیاسی در دمشق را مطرح کرده اند، بشار اسد رئیس جمهوری سوریه که تحت حمایت روسیه قرار دارد هیج علامتی برای کنار رفتن نشان نمی دهد.
کمیته عالی مذاکرات (اچ ان سی) متشکل از مخالفان سیاسی و مسلح اسد که تحت حمایت عربستان سعودی قرار دارد روز دوشنبه گفت: 'این کمیته آمادگی خود را برای پذیرش تلاش های بین المللی جهت ترک مخاصمه اعلام کرده است.'
درحالی که محمد علوش مذاکره کننده اصلی این کمیته پیشتر طی روزچهارشنبه اعلام کرده بود که هنوز در مورد تعهد به توافق تصمیمی گرفته نشده است بعدا گروه های مخالف زیر چتر کمیته در بیانیه ای گفتند : آماده اند یک آتش بس دو هفته ای را رعایت کنند.
طرح ترک مخاصمه شامل حال داعش و جبهه النصره یک گروه وابسته به القاعده نمی شود که در بخش های وسیعی از مناطق تحت کنترل مخالفان مستقرند.
علوش ضمن ابراز تردید در مورد برقراری اتش بس در مصاحبه با ایستگاه تلویزیونی اورینت تلویزیون طرفدار جناح مخالف سوریه پرسیده بود:'چگونه روسیه می تواند تضمین هایی بدهد موقعی که خود بخشی از مشکل است ؟'
اما دولت سوریه که تلاش های جنگی اش از ماه سپتامبر با پشتیبانی نیروی هوایی روسیه قوت گرفته است توافق ترک مخاصمه اعلام شده در روز دوشنبه را پدیرفته است.
اسد روزچهارشنبه به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت : دولت وی آماده کمک به اجرای توافق است. پوتین و اسد در یک گفت و گوی تلفنی بر تداوم نبرد'آشتی ناپذیر'علیه داعش و جبهه النصره تاکید کردند.
جان کری وزیرامورخارجه امریکا گفت: وی با سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه صحبت کرد و گروه هایی از دو طرف برای بحث درمورد آتش بس پیش بینی شده یک روز بعد یا کمی دیرتر با هم ملاقات خواهند کرد.
وی افزود: 'من اینجا نیستیم تا تبلیغ کنم که همه چیز قرار است به طور مطلق کارساز شود.'
کری گفت: درحالی که باید در برهه ای یک راه حل دیپلماتیک پیدا کرد، مسئله اینجاست که آیا زمان مناسبی برای این کار است.
اما وی این سوال را مطرح کرد که آیا روسیه و ایران برای یک گذار سیاسی در دمشق همکاری خواهند کرد یا نه؟

**دیپلماسی تلفنی
پوتین به یک دور دیپلماسی تلفنی توسل جست و با اسد ، پادشاه عربستان ، رئیس جمهوری ایران و نخست وزیر رژیم صهیونیستی صحبت کرد. کرملین هدف از این تماس ها را تلاش برای تشریح ماهیت آتش بس تحت میانجیگری امریکا و روسیه دانسته است.
وزارت دفاع روسیه گفته است که طی دو روز گذشته از شدت حملات هوایی خود درمناطقی از سوریه که گروههای مستقر در آنها آمادگی خود را برای پیوستن به آتش بس اعلام کرده اند تا حد قابل ملاحظه ای کاسته است.
رسانه های دولتی روسیه این حقیقت را نمود بخشیده اند که مسکو میانجی این آتش بس بالقوه شده تا نشان دهد که برخلاف تلاش های تحت رهبری غرب پس از ماجرای اوکراین منزوی نشده و هنوز اهمیت خود را حفظ کرده است.
درهمین حال، طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفته است وی از آن بیم دارد که طرح آتش بس بیشتر به نفع اسد تمام شود.
ترکیه ناراحتی فزاینده ای از نحوه پاسخ بین المللی به جنگ سوریه دارد بویژه حمایت امریکا از یک گروه شبه نظامی کرد که یک نیروی متخاصم ترکیه می داند.
اما گروه یگان های مدافع خلق که درحال نبرد در شمال و شمال شرقی سوریه است، آمادگی خود را برای رعایت آتش بس اعلام کرده ولی درعین حال حق خود را درپاسخگویی به هرگونه حمله احتمالی محفوظ دانسته است.
آنکارا همچنین از مداخله روسیه درجنگ سوریه سخت ناراحت است و اعتقاد دارد که موازنه قدرت را به نفع اسد دشمن قسم خورده اش تغییر داده است.

** اعلام آمادگی و استقبال سوریه
در پی توافق امریکا و روسیه برای آتش بس ، مشاور سیاسی و رسانه ای رییس جمهوری سوریه گفت که دولت دمشق از ابتدای جنگ تاکنون از هیچ تلاشی برای حل سیاسی بحران دریغ نکرده است.
بثینه شعبان روزچهارشنبه در مسکو اعلام کرد که بیشتر رسانه ها اخبار و اطلاعات خود را از رسانه های غربی دریافت می کنند که از روز نخست با سوریه به دشمنی برخاسته اند . هر اقدام حکومت سوریه را به گونه ای تفسیر می کنند که گویا این حکومت مایل به حل و فصل سیاسی و مسالمت بحران نیست.
شعبان تصریح کرد: حکومت سوریه تاکنون با هر پیشنهاد سیاسی که احتمال می داد امکان حل و فصل سیاسی در آن نهفته باشد موافقت کرده است.
بشار الجعفری نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت در باره اوضاع دمشق گفت که حل بحران سوریه همزمان نیازمند دو راه حل مبارزه با تروریسم و پیشبرد روند سیاسی است و دولت بشار اسد به مبارزه با تروریسم و پیشبرد روند سیاسی متعهد است.
جعفری یادآور شد: در راستای تضمین توقف درگیری ها در موعد مقرر، دولت سوریه برای تداوم هماهنگی با طرف روسی جهت مشخص کردن مناطق و گروه های مسلحی که توقف درگیری شامل این گروها و مناطق خواهد شد، اعلام آمادگی کرده است.
نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد تصریح کرد: کنترل مرزها به ویژه مرزهای سوریه با ترکیه و توقف حمایت برخی کشورها از گروه های تروریستی مهم و ضروری است.
جعفری تاکید کرد: برخی دولت ها بر بهره برداری از اوضاع انسانی در سوریه به منظور تحقق اهداف سیاسی خود پافشاری می کنند، گویی که درد و رنج ملت سوریه کالایی برای تجارت و باج خواهی سیاسی توسط این دولت هاست.

** ناامیدی در موفقیت آتش بس
از سوی دیگر روزنامه نگاران و تحلیلگران به موفقیت آتش بس با توجه به ادامه جنگ در جبهه داعش و النصره و گروه های وابسته به آن چندان امیدی ندارند و بخشی از این ناامیدی را ناشی از سیاست یک بام و دو هوای آمریکا و متحدانش در سوریه می دانند.
مارک بروزونسکی روزنامه نگار آمریکایی وکارشناس و تحلیلگر مسائل خاورمیانه موضع آمریکا در قبال بحران سوریه را مزورانه توصیف کرد و می گوید که سران واشنگتن با قبول توافق آتش بس بدنبال وقت کشی برای دستیابی به هدف اصلی خود در ایجاد دولت دست نشانده در دمشق هستند.
وی گفت که آمریکا در ماه های اخیر و بخصوص درپی موفقیت های نظامی روسیه در مبارزه با گروه های تروریستی تحت حمایت غرب اشکارا در موضع ضعف قرار گرفته و به همین دلیل ظاهرا با برقراری آتش بس در این کشور موافقت کرده است.
وی افزود : طرح آمریکا برای سرنگون کردن دولت اسد که از سال ها قبل از شروع بحران این کشور در دست اجرا بوده با هدف ایجاد بازار های تازه و بلامنازع برای سرمایه داران غربی و بخصوص آمریکایی دنبال شده و ربطی به بحران جاری در این کشور نداشته است