يکشنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 May 19
چرا اجناس قدیمی دوام و کیفیت بیشتری داشتند؟
با گسترش بازار های جدید، نیاز به فروش بیشتر برای تولید کنندگان احساس شد. آنها طی یک جلسه ی مهم تصمیم گرفتند که از عمر وسایل بکاهند تا مردم زودتر به خرید وسایلشان بروند!
گروه دانش «تیتریک»؛ اگر زمانی یخچالی برای خانه می‌خریدیم، تا عمر می‌کردیم با ما عمر می‌کرد. وضعیت برای لامپ‌های مهتابی خانه، کولر گازی و البته وسایل غیر برقی مثل خودرو هم به همین صورت است. در واقع تقریبا برای همه‌ی کالاهایی که این روزها می‌خریم چنین احساسی داریم و دوام کم آنها را با دوام بالای وسایل قدیمی مقایسه می‌کنیم. حتی ممکن است درباره‌ی گوشی قدیمی خود نسبت به گوشی جدیدی که هفته‌ی پیش خریده‌ایم همین احساس را داشته باشیم. این مثال‌ها را که می‌بینیم ذهنمان سریع به به سراغ یک نظریه‌ی توطئه‌ی مشهور می‌رود. اینکه تولیدکنندگان کیفیت محصولاتشان را عامدانه در حدی پایین می‌آورند که فقط برای مدت زمان مشخصی عمر کنند و مردم مجبور شوند دوباره کالاهای آنها را بخرند. آیا واقعا این‌طور است؟
به سقف سالن یک ایستگاه آتش‌نشانی واقع در لیومور کالیفرنیا، یک لامپ حبابی ۱۱۵ ساله وصل شده است. این لامپ در بیش از یک قرن گذشته تقریبا همیشه روشن بوده است. حتی مسئولان ایستگاه آتش‌نشانی جلوی آن یک وب‌کم گذاشته‌اند و وب‌سایتی ساخته‌اند که تصویر این وب‌کم را به صورت زنده پخش می‌کند. این لامپ در قرن نوزدهم روشن شده و عملا سه صده را دیده است. این درحالیست که لامپ‌های قرن بیست و یکمی ما نهایتا چند سال بیشتر عمر نمی‌کنند و خیلی راحت می‌سوزند.
توماس ادیسون لامپ‌های حبابی تجاری را در سال ۱۸۸۰ اختراع کرد. درون لامپ اختراعی ادیسون و البته لامپی که در لیومور کالیفرنیا وجود دارد، به جای رشته‌ی تنگستن، رشته‌ی کربن وجود دارد. در حقیقت یکی از دلایل علمی که دانشمندان درباره‌ی علت طول عمر لامپ لیومور می‌آورند این است که رشته‌ی کربن ۸ بار ضخیم‌تر و در نتیجه با دوام‌تر از رشته‌های نازک فلزی در لامپ‌های مدرن‌تر است.
در همان سال‌های اولیه‌ای که لامپ‌های حبابی جایگزین فانوس‌ها می‌شدند و کم کم با گسترش شبکه‌ی برق جای خود را در خانه‌های مردم باز می‌کردند، شرکت‌های سازنده‌ی لامپ تمام سعی خود را برای تولید با دوام‌ترین لامپ‌ها نسبت به رقبا انجام مي‌دادند. با این حال وقتی تعداد مصرف کنندگان خیلی زیاد و به نوعی بازار اشباع شد، شرکت‌های سازنده‌ی لامپ فکر کردند می‌توانند کاری کنند که لامپ‌ها عمر طولانی مدت نداشته باشند و بدین ترتیب مردم مجبور شوند لامپ‌های خانه‌ی خود را عوض کنند. این‌طوری آنها می‌توانستند لامپ‌های بیشتری بفروشند.
به عنوان مثال گوشی‌های هوشمند را در نظر بگیرید. تقریبا بعد از دو سال استفاده باید آنها را دور انداخت. معمولا بعد از دو سه سال دیگر باتری آنها شارژدهی اولیه را ندارد، بدنه‌ی آنها که کیفیت خیلی بالایی نداشته کم کم از ریخت افتاده و سیستم عامل آنها آپدیت نمی‌شود. ولی شرکت سازنده یک راه حل خوب را جلوی پای مشتریان می‌کذارد. کافیست که مدل قدیمی را دور بیندازید و مدل جدید را بخرید.
هرچند که مثال‌های این‌چنینی از کهنگی عمدی زیاد پیدا می‌شود، ولی غلط دانستن کل این استراتژی ساده‌انگارانه است. در دیدگاه کلان اقتصادی، گردش مالی سریع باعث رشد اقتصادی و بوجود آوردن شغل می‌شود. همچنین این کار باعث شده بسیاری از کالاها آن‌قدر ارزان شوند که تقریبا همه بتوانند بخرند. به هر حال بعضی از کالاها اولش به صورت کالاهای لوکس معرفی می‌شوند و بعدا به مرور زمان نسخه‌ی ارزان و عام آنها هم به بازار می‌آید. مثلا کیسه هوای خودروها ابتدا در خودروهای خیلی لوکس و گران‌قیمت آمد و بعدا در همه‌ی خودروها باب شد.
البته همواره نیرویی وجود دارد که تولید کنندگان را مجبور می‌کند عمر محصولاتشان را افزایش دهند. مثلا در بازار خودرو، مردم به میزان استهلاک خودرویی که می‌خواهند بخرند حساس هستند. مهم است خودرویی که می‌خرید بعد از دو سال یا بعد از پنج سال مستهلک نشده باشد.
ارسال نظر
اخبار برگزیده
