شب ششم دخیل
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «تیتر یک»؛ امیررضا احمدی، شاعر و پژوهشگر آئینی به مناسبت فرارسیدن ایام سوگ و عزای سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله (ع) و آغاز ماه محرم، هر شب متناسب با نامگذاری همان شب به احیای شعری از متقدمین و متاخرین ادب فارسی می‌پردازد.
به مناسبت فرارسیدن ششمین شب از محرم و شهادت حضرت قاسم‌بن‌الحسن (ع) در این یادداشت به احیا و بررسی چند اثر گمنام از شاعرانی نام آشنا در رثای حضرت قاسم (ع) می‌پردازیم:
شعرای بزرگی که هر کدام‌شان از قله‌های دست‌نیافتنی و رفیع شعر آئینی تاریخ زبان فارسی هستند و در بارندگی نخل تنومند شعر آئینی بسیار تلاش کرده و زحمات ارزنده، شایسته و باسته بسیاری کشیدند:
ابتدا به‌بندی از ترکیب‌بندی امام مجتبی آیت الله مرحوم محمدحسین غروی اصفهانی مشهور به کمپانی می‌پردازیم:
گوهر یکتای عشق، درّ یتیم حسن
خلعت زیبای عشق، کرد به بر، چون کفن
غُرّۀ غَرّای او، بود چو یک پاره ماه
قامت رعنای او، شاخ گل نسترن
به یاری شاه عشق، خسرو جم‌جاه عشق
فکنْد در راه عشق، دست و سر و جان و تن
به خون سر شد خضاب، صورت چون آفتاب
معنی «حُسن المآب»، عیان به وجه حسن
به باد بیداد رفت، شاخ گل ارغوان
ز تیشۀ کین فتاد، ز ریشه، سرو چمن
تا شده رنگین به خون، جعد سمن‌سای او
خورده بسی خون دل، نافۀ مُشک ختن
همای اوج ازل، به دام قوم دغل
به کام گرگ اجل، یوسف گل‌پیرهن
به دور او بانوان، حلقۀ ماتم زدند
شاهد رخسار او، شمع دل انجمن
چو شمع در سوز و ساز، لالۀ باغ حسن
خداست دانای راز، ز سوز داغ حسن
در ادامه به شعری از وصال شیرازی می‌پردازیم:
گفت:ای دو نور دیده! خوشا روزگارتان!
بادا به کربلا، قدمی استوار‌تان!
بینید چون میان عدو، عمّ خویش را
یاری به او کنید که حق باد، یارتان!
در موقفی که مُحرم حجّ شهادت است
قربان او شوید که هست، افتخار‌تان
عم‌زادگانِ غم‌زده غلتید چون به خون
جانان من! مباد صبوری شعار‌تان!
چون نوح، در میانۀ گرداب غم فتد
زنهار! تا که جا نبُوَد بر کنارتان
بینید چون که یوسف زهرا به چنگ گرگ
چون شیرِ گرگ‌دیده، مبادا قرار‌تان!
یابید چون به دار‌یهودان، مسیح را
هرگز مباد صبر، در آن گیر و دارتان!
کوشید تا خدایْ ز خود، شادمان کنید
بخشید جان و زندگی جاودان کنید
و سپس در ادامه به فرازی از مثنوی وصال شیرازی می‌پردازیم:
قاسم آمد با وفای قاسمی
چارده‌ساله جوان هاشمی
برکشیده سرو سروستان عشق
خوش‌تذروی از تذروستان عشق
با لب پُرلابه، جان پُرنیاز
برده شاه عشق‌بازان را نماز
گفت: فرمان ده که جان‌بازی کنم
سر برافشانم، سرافرازی کنم
گفت: رو، باش از جوانی کام‌ران
گفت: ناکامی است، کام عاشقان
گفت: می‌آید ز تو، بوی حسن
گفت: خواهم که روم سوی حسن
گفت: اینک می‌بُرندت سر به تیغ
گفت: بی‌تو سر به من باشد دریغ
گفت: رو؛ بادا خداوندت پناه!
از پی بدرود سوی خیمه‌گاه
شاه‌زاده زد سوی خیمه قدم
رستخیزی خاست از اهل حرم
هر یکی افراشت بهر ندبه، صوت
گفت: بس، وقت شهادت گشت فوت
واهلیدم که به قربان‌گه شوم
از غریبستان به قُرب، آن گه شوم
واهلیدم، کم کنید اینک خروش
عاشقان را سر به نیزه بِه ز دوش
این بگفت و تاخت و تازنده شد
آن‌چنان که مرتضی روز احد
با رخی چون آفتاب و مشتری
زخم شمشیر و سنان را مشتری
شست از خون مخالف، روی دشت
با سپاه کفر رویاروی گشت
گفت ازرق: چون منی را هست ننگ
که کنم با کودکی، آهنگ جنگ
بهر جنگ کودکی بندم میان
زین سبب بدنام مانم در جهان
کودکان دارم در این لشکر، چهار
جنگ را هر یک چو شیر مرغ‌زار
جنگ او را یک تن از‌ایشان بس است
مرد کوشش نیست، طفل نورس است
گفت سالار پلیدان کاین گروه
گاه خُردی بافرند و باشکوه
زاده‌ی پیغمبر آزاده‌اند
که ز مادر با شجاعت زاده‌اند
بازوی حیدر بُوَد بازویشان
نیروی داور بُوَد نیرویشان
جمله خیبرگیر و مرحب‌افکنند
خود یکی جانند اگر در صد تنند
کرد ازرق، زاده‌ی خود را روان
سوی آن شه‌زاده‌ی روشن‌روان
شیربچّه، بچّه‌ی روباه را
دررُبود و نام بُرد «الله» را
موکشانش بُرد تا سوی جحیم
باد جاویدان عذاب او، الیم!
راهی‌اش بنْمود تا قعر درک
وآن سه هم‌زادان او را یک‌به‌یک
آفرین از حیّ قیّوم آمدش
که به میدان، شامی شوم آمدش
شه چو دید از دور، او نزدیک شد
بر جهان‌بینَش، جهان، تاریک شد
شاه‌زاده کرد جولان کاین منم
که پُر است از نیروی حق، جوشنم
مصطفی و مرتضایم، جدّ و باب
نسبتم روشن‌تر است از آفتاب
موم و خارا پیش تیغ من، یکی است
آزمون کن‌گر تو را در دل، شکی است
ازرقا! کودک مرا پنداشتی؟
ننگ از پیکار با من داشتی؟
زد یکی شمشیر و کردش بر دو‌نیم
جان شومش کرد، آهنگ جحیم
کرد ازرق را چو او با خاک، جفت
آفرین از گنبد ازرق شنفت
بار دیگر شاه را لبّیک گفت
شاه، مروارید از مژگان بسفت
گفت: رو؛ شو کشته در راه اَحد
خون‌ب‌هایت از اَحد، مُلک ابد
شاه دین را واپسین‌دیدار کرد
بعد از آن قصد صف پیکار کرد
جامه‌ی تن را به کلّی چاک زد
خیمه بیرون، جانش از افلاک زد
مرغ جانش پرّ دولت، باز کرد
در بهشتستان جان، پرواز کرد
الهه ملاحسینی – تیتر یک
انتهای خبر/
