مادۀ اسیدی سرطان زا در سیب زمینی سرخ شده و چیپس

دانشمندان به کشف مادۀ بسیار سمی به نام «آکریلامید»  شده‌اند، که به ویژه در سیب زمینی سرخ کرده و چیپس به وفور یافت می‌شود به گفته محمد دریایی متخصص علوم زیستی و گیاهان دارویی سازمان خواربار جهانی (FAO) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کردند: غذاهایی مانند چیپس‌های سیب زمینی، قهوه و محصولات غله‌ای مانند نان و بیسکویت که در حرارت بسیار بالایی تولید می‌شوند، ممکن است حاوی ترکیبی سرطان زا به نام آکریلامید باشند. 35 کارشناس از 12 کشور که این گزارش را تهیه کرده اند معتقدند غذاهایی که میزان کربوهیدرات آنها بالا و پروتئین آنها کم است در صورت تهیه در دمای بالاتر از 120 درجه، در آنها «آکریلامید» تولید می‌شود.

«آکریلامید» یک مادۀ اسیدی سرطان زا است که هنگام سرخ کردن مواد کربوهیدراتی (که دارای ترکیبات کربن، اکسیژن و هیدروژن هستند) ایجاد می‌شود، اما مقدار آن در چیپس سیب زمینی بیشتر است.

هنگام سرخ کردن یک کیلوگرم چیپس سیب زمینی تا 3544 میکروگرم «آکریلامید» ایجاد می‌شود. اما هنگام آب پز کردن مواد عذایی، این اسید سرطان زا تولید نمی‌شود.

طبق پژوهش‌های دانشمندان مختلف، «آکریلامید» در مقایسه با مواد سمی دیگر شناخته شده در گوشت گاو و یا انواع بیماری‌های پوستی می‌تواند برای انسان‌ها تا صد برابر خطرناک تر باشد. «آکریلامید» زمانی خود را نمایان می‌کند که محصولات غذایی بر اثر حرارت و خشکی تغییر حالت دهند.

مادۀ سمی آکریلامید موجود در سیب زمینی سرخ کرده و چیپس با تضعیف سیستم ایمنی، ابتلا به بیماری های عفونی و سرطان را افزایش می‌دهد. عوارض عصبی این سم شامل اختلال در هوشیاری، ضعف، تحریک پذیری و تغییرات رفتاری است.

اختلالات باروری همچون تغییر در رفتارهای جنسی، ناباروری و سقط، تحریک و قرمزی پوست و همچنین قرمزی چشم‌ها و عفونت‌های چشمی از دیگر عوارض آکریلامید است.

آکریلامید در مقایسه با سایر مواد سمی شناخته شده در مواد غذایی، می‌تواند صدها برابر خطرناک تر باشد. در صورت سرخ شدن مواد غذایی حاوی قند و آلبومین، سم آکریلامید تولید می‌شود.

***نکاتی مهم برای کاهش سرطان زا بودن سیب زمینی سرخ کرده

بنابراین باید از خوردن سیب زمینی سرخ کرده و چیپس پرهیز باید پرهیز کرد؛ برای کاهش آکریلامید در سیب زمینی سرخ کرده و چیپس هیچ وقت سیب زمینی را در یخچال نگهداری نکنید. باید از سرخ کردن سیب زمینی‌های لک دار خودداری شود و آن را در حرارت کم و مدت زمان کوتاه با روغن کنجد تفت دهید.

 قبل از استفاده و پخت سیب زمینی، آن را پوست کنده و به مدت یک ساعت در آب قرار داده شود, قرار دادن سیب زمینی در آب قبل از سرخ کردن، قند موجود در سیب زمینی را جذب کرده و به این ترتیب امکان تشکیل آکریلامید کاهش پیدا می‌کند.

اگر سیب زمینی را در آب نگذاشتید، آن را قبل از تفت دادن، آب پز کنید. سیب زمینی آب پز شده در هنگام سرخ کردن، آکریلامید کمتری را تولید می‌کند. استفاده از روغن کنجد به جای روغن جامد، به دلیل جلوگیری از داغ شدن بیش از حد روغن و اکسیداسیون سریع آن، در کاهش تولید آکریلامید موثر است!

گروهی از مواد غذایی مانند گوشت قرمز، ماهی، شیر، پنیر، برنج، سبزیجات و انواع میوه ها آکریلامید ندارند و حتی در صورت سرخ شدن نیز آکریلامید تولید نمی‌کنند. برای همین سعی کنید که در برنامۀ غذایی روزانۀ خود بیشتر از این مواد غذایی استفاده شود؛ با مصرف میوه و سبزی در وعده‌های غذایی خود، ضرر این ماده سرطان زا آکریلامید را کاهش دهید.