زنگنه ایران را به بزرگترین واردکننده بنزینِ منطقه تبدیل کرد

سالی که انتظار می‌رفت کشور نیاز چندانی به واردات بنزین نداشته باشد اما گفته می‌شود که رقم واردات بنزین در میانه اسفند ماه سال 95 از عدد 34 میلیون لیتر هم فراتر رفته است.

در عوض، وزارت نفت، دلیل افزایش واردات بنزین در ماه پایانی سال و متوسط واردات ۳۴ میلیون لیتری در نیمه نخست اسفند ماه را در قالب مصوبات مجلس دانسته و تصریح کرده که این وزارتخانه در واردات بنزین مطابق مجوز مصرح در قانون بودجه سنواتی مصوب مجلس، هیچگاه از سقف تعیین شده عدول و تخلف نکرده است!

تردیدی نیست که این میزان واردات، برای دارنده بزرگ ذخایر نفت و گاز جهان یک افتخار به شمار نمی‌رود هر چند که در وزارت نفت، همچنان، عزم جزمی برای رهایی کشور از واردات بنزین مشاهده نمی‌شود. همچنین گفته میشود ایران هم اکنون یکی از بزرگترین واردکنندگان بنزین در میان کشورهای منطقه است، در حالیکه کشور قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم و مدیریت بیژن زنگنه، صادرکننده بنزین بود.

خودکفایی در تولید و بی نیازی از  واردات بنزین یکی از مهترین ارکان برنامه های وزارت نفت در دوره اخیر به شمار می‌رفت، اما گمان می‌رود که با افزایش شش برابری و رسیدن رقم واردات سوخت از  1.8 میلیون لیتر به 13.5 میلیون لیتر در روز، آرزوی خودکفایی به همین آسانی به محاق فرموشی رفت.

طبق اعلام وزارت نفت، اکنون، 61 میلیون لیتر بنزین پایه در کشور تولید می‌شود که با امتزاج به 63 میلیون لیتر در روز می‌رسد که از قرار معلوم، از این مقدار تولید روزانه تنها 25 تا 28 میلیون لیترآن بنزین یورو 4 است.

عباس کاظمی، معاون وزیر نفت درامور پالایش و پخش فرآورده های نفتی گفته که الگوی پالایشگاهای موجود در کشور قدیمی بوده، بنابراین اصلاح پالایشگاهها در دست پیگیری است.

وزارت نفت همواره، میزان واردات بنزین را تحت تاثیر دو عامل دانسته که عامل نخست میزان تقاضا است که به طور طبیعی هر سال با افزایش تولید و عرضه خودرو و همچنین افزایش سفر در فصل تابستان بالا می رود و عامل دوم هم برنامه های تعمیراتی (اوورهال) است که در پالایشگاه های کشور در طول سال اجرا می شود.

حال آنکه متقدان دولت، طولانی شدن زمان تعمیرات اساسی پالایشگاه ها، فقدان برنامه‌ریزی برای ذخایر بنزین کشور، قطع ریفورمیت پتروشیمی‌ها و بی انگیزه بودن سکاندار وزارت نفت در راه اندازی صنایع جدید پالایشی را از جمله دلایل مهم افزایش واردات بنزین به کشور برشمرده اند.

صرفنظر از درستی یا نادرستی همه این دلایل، اما واقعیت این است فاصله میان تولید و مصرف بنزین در کشور روزانه از عدد 15 میلیون لیتر فراتر رفته،پس مهمترین چاره کار، تکیه بر نوسازی ساختار صنایع پالایشی و از همه مهتر راه اندازی طرح های جدیداز جمله پالایشگاه ستاره خلیج فارس است.

تجربه چهار سال اخیر به وضوح نشان داده که دولت در عمل توفیق چندانی درجریان خودکفایی کشور در زمینه تولید بنزین نداشته چرا که سیر واردات در این مدت همواره صعودی بوده است.

دستاورد چنین نگاهی، افزایش لااقل چهار میلیون لیتری واردات بنزین نسبت به متوسط سالانه واردات این محصول در سالهای گذشته بوده است.

منهای فاکتورهای مورد اشاره برای تاثیر گذاری بر تولید و تاثیر آن بر واردات اما به جرات می‌توان اذعان داشت که ناتوانی در تامین بنزین در داخل، هزینه سنگینی بر کشور تحمیل ساخته به نحوی که  گفته می‌شود در چهار سال اخیر دستکم چند میلیارد دلار صرف واردات بنزین شده است.

وزارت نفت در طول این سالها ، همواره تاکید داشته که با راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس نه تنها از واردات بنزین بی نیاز خواهد شد بلکه به کلوب صادرکنندگان بنزین مبدل می‌شود.

با توجه به افزایش  5 درصدی  مصرف سوخت سالانه و عمر بالای صنایع  فرسوده پالایشی و از همه مهمتر تاخیر در راه اندازی پالایشگاه  ستاره خلیج فارس بیم آن می رود که ایران همچنان یه یک واردکننده حرفه ای بنزین در منطقه خاورمیانه باقی بماند.

چاره کار، تعیین زمانی فوری برای وزارت نفت با هدف  راه اندازی هرچه سریعتر این پالایشگاه مهم است چرا که تجربه نشان داده وزارت نفت در تمدید سال خودکفایی و بی نیازی از واردات مهارت عجیبی دارد. در غیر اینصورت، عطای خودکفایی در بنزین را باید به لقایش بخشید.

نسیم