تقلای وزارت نفت برای توجیه افزایش شدید مصرف بنزین

گروه اقتصاد «تیتریک»،منصور ریاحی، مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در گفت و گو با یکی از خبرگزاری‌ها در تاریخ 29 فروردین ماه با اشاره به رشد مصرف بنزین در کشور گفت: «با توجه به وارد شدن حدود یک میلیون و 300 هزار خودرو به چرخه حمل و نقل کشور، میزان مصرف بنزین نیز در حدود 6.2 تا 6.5 درصد رشد داشته است». ریاحی با اشاره به رشد اقتصادی بیش از 8 درصد در کشور افزود: «افزایش مصرف بنزین نشان می‌دهد که چرخه اقتصادی روان‌تر شده و در نتیجه کشور به سوخت بیشتری نیاز دارد».

در یک سال اخیر هم بارها برخی دیگر از مدیران وزارت نفت بخصوص عباس کاظمی، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با اشاره به آمار رشد تولید خودرو و حتی رشد اقتصادی، مدعی منطقی بودن افزایش قابل توجه رشد مصرف بنزین در سال 95 شده بودند. به عنوان مثال، کاظمی در مصاحبه با سایت روابط عمومی وزارت نفت در تاریخ 13 بهمن ماه 95 با اشاره به رشد 5 درصدی مصرف بنزین در ١٠ ماه امسال گفت: «این رشد به دلیل افزایش ٩ درصدی خودرو و موتورسیکلت در کشور و رشد 4 درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) بوده است که با این دلایل رشد مصرف بنزین در کشور منطقی به نظر می رسد».

درباره این صحبت‌های مدیران ارشد وزارت نفت دولت روحانی درباره افزایش شدید رشد مصرف بنزین در سال گذشته نکات زیر مطرح است:

اولا: رشد اقتصادی با مصرف انرژی در بخش صنعت رابطه‌ مستقیم دارد و نه با مصرف انرژی در بخش حمل و نقل آن هم حمل‌ونقل خودروهای سبک و بنزین‌سوز. بنابراین اظهارات مدیران ارشد وزارت نفت دولت یازدهم مبنی بر اینکه افزایش مصرف بنزین به معنای رشد اقتصادی است، چندان کارشناسی نیست. در واقع، مصرف کننده‌ بنزین، خودروهایی هستند که تاثیر و نقش خاصی در رشد اقتصادی ندارند و موجب ارزش افزوده نمی‌گردند. به همین دلیل، افزایش مصرف سوخت، بیشتر از آن که موجب رشد اقتصادی بالاتر باشد، افزایش واردات بنزین و خروج ارز از کشور را به همراه دارد.

ثانیا: همواره تولید خودرو در کشور صورت می‌گیرد و تعداد خودروهای کشور در حال افزایش است. از سوی دیگر هم از سال 84 تاکنون همواره تولید سالیانه خودرو در کشور بیش از 900 هزار دستگاه بوده است (به استثنای سال 92). همچنین در سال‌های 85 تا 90 هم شاهد رشد تولید خودرو در کشور بوده ایم (به استثنای سال 88) به گونه‌ای که تعداد خودروهای تولیدی کشور از حدود 1 میلیون و 101 هزار دستگاه در سال 85 به 1 میلیون و 653 هزار دستگاه در سال 90 رسیده است. با این وجود، مصرف بنزین کشور بین سال‌های 85 تا 90 روندی نزولی داشته است (به استثنای سال 87).

از سوی دیگر، با اینکه بین سال‌های 86 تا 93 تعداد خودروهای کشور حدود 10 میلیون دستگاه افزایش یافته است یعنی تعداد خودروهای کشور که در سال 85 حدود 8 میلیون و 230 هزار دستگاه بود، در سال 93 به حدود 18 میلیون و 155 هزار دستگاه افزایش یافته بود یعنی 2.2 برابر شده بود. با این وجود، مصرف بنزین کشور در سال 93 کمتر از مصرف این فرآورده نفتی در سال 85 بود. در واقع مصرف بنزین در سال 85، 73.6 میلیون لیتر در روز و در سال 93، 69.6 میلیون لیتر در روز بوده است. بنابراین لزوما رشد تولید خودرو در کشور، افزایش نرخ رشد مصرف بنزین را به همراه ندارد و در نتیجه، تلاش مدیران ارشد وزارت نفت دولت روحانی برای توجیه افزایش افسارگریخته مصرف بنزین در سال 95 با توسل به رشد تولید خودرو در کشور، اقدامی غیرمنطقی و برخلاف واقعیت های موجود کشور است.

ثالثا: مهمترین واقعیتی که همکاران زنگنه سعی می‌کنند با توسل به آمارهایی مانند رشد میزان تولید خودرو یا رشد اقتصادی کشور از آن فرار کنند، این موضوع است که اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین بر بستر کارت سوخت بین سال‌های 86 تا 93 توانست به خوبی مصرف این فرآورده نفتی را علی رغم رشد قابل توجه تولید خودرو در کشور کنترل نماید به گونه ای که همانطور که اشاره شد مصرف بنزین کشور در سال 93 کمتر از مصرف این فرآورده نفتی در سال 85 بود. در واقع، اجرای این طرح موجب شد هم مردم علاقه بیشتری به کنترل مصرف خود داشته باشند، هم مصرف CNG به عنوان سوخت جایگزین توسعه قابل توجهی پیدا کند و هم جلوی قاچاق بنزین تا حدود زیادی گرفته شود.

با این وجود، با تصمیم عجولانه و غیرکارشناسی وزارت نفت دولت روحانی مبنی بر تک نرخی شدن بنزین در خردادماه 94 که به معنای حذف سهمیه‌بندی این فرآورده نفتی و مرگ تدریجی کارت سوخت بود، این روند مناسب کنترل مصرف بنزین متوقف شد و نرخ رشد مصرف این فرآورده نفتی به شدت افزایش یافت. بر همین اساس هم نرخ رشد مصرف بنزین در سال 95 به 5.1 درصد رسید در حالی که این رقم در سال 94، 2.1 درصد و در سال 93، 1.7 درصد بود. همین اقدام غیرمدبرانه و غیرمنطقی وزارت نفت یکی از عوامل اصلی رقم خوردن افزایش 6.5 برابری واردات بنزین در دولت روحانی است به گونه‌ای که واردات این فرآورده نفتی که در اواخر دولت قبل (سال 91) به 1.8 میلیون لیتر در روز رسیده بود به 12 میلیون لیتر در روز در سال 95 رسید.

انتهای پیام/

فارس