کرونا بر دنیای کسب و کار چه تاثیری گذاشت؟
چین برای مبارزه با ویروس کرونا به قرنطینه شهر‌ها و تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و کسب و کار‌ها روی آورده است. هرچند خبر‌هایی از مهار این ویروس به گوش می‌رسد، اما کمپانی‌ها هنوز به صورت کامل سرپا نشده اند و قرنطینه در برخی مناطق پا برجاست. این روند باعث متضرر شدن کمپانی‌های بسیاری شده است.
از سوی دیگر مرکز کنترل بیماری آمریکا هم از احتمال اجرای قرنطینه و اقدامات مشابهی در این کشور خبر داده است. محدود شدن مسافرت‌های هوایی و تور‌های گردشگری باعث شده کسب و کار‌هایی مختلفی از هواپیمایی‌ها و موسسات گردشگری گرفته تا فروشگاه‌ها از شیوع کرونا زیان عمده‌ای ببینند.
با این حال اگر ترس اولیه از کرونا را کنار گذاشته و چشم اندازی بزرگتر را در نظر بگیریم مشخص می‌شود که این ویروس مثل یک توفیق اجباری روند پیاده سازی برخی تغییرات مفید در کسب و کار‌ها را تسریع کرده است. برای مثال برگزاری جلسات در قالب ویدیو کنفرانس به مراتب بیشتر از قبل شده است.
محدودیت‌های ایجاد شده در مسافرت‌های هوایی هم باعث شده شرکت‌ها به این فکر بیافتند که وقتی می‌توان با یک کنفرانس ویدیویی جلسات را برگزار کرد چه نیازی به پرداخت هزینه برای رزرو هتل و بلیط هواپیما وجود دارد؟ فرهنگ دورکاری هم که تا پیش از این مقوله چندان جا افتاده‌ای نبود در هفته گذشته در بسیاری از شرکت‌ها اجرا شده و حالا احتمالا برخی مدیران از خود می‌پرسند وقتی کارکنان می‌توانند از خانه کار کنند، چرا باید هزینه سنگینی را برای پرداخت اجاره بهای دفتر پرداخت کنیم؟
در واقع ما به خاطر هراس از ویروس کرونا ناچار به یافتن راه‌های بهتر برای کار شده ایم. اینکه شرکت‌ها چطور از این فرصت استفاده می‌کنند، بعدا مشخص می‌شود، اما در این مورد تردیدی نیست: ویروس ووهان در حال باز تعریف کسب و کار است، تعریفی که پیش از این هم دستخوش تغییر شده است. برخی از مهمترین تغییراتی که از همین حالا در حال ظهور هستند شامل این موارد می‌شود:
۱. طی کنفرانس انجمن توسعه هوش مصنوعی که ماه گذشته در نیویورک برگزار شد، محققان چینی اغلب سخنرانی خود را در قالب ویدیو کنفرانس ارائه کردند. البته برخی رویداد‌های مهم از جمله F ۸ فیسبوک و کنگره جهانی موبایل به دلیل همین ویروس کنسل شده و زیان هنگفتی به مشارکت کنندگان وارد کردند؛ به همین خاطر ممکن است در آینده شاهد گسترش ویدیو کنفرانس به جای رویداد‌های حضوری و پر هزینه باشیم.
۲. رفتار مصرف کنندگان چینی در حال تغییر است؛ تغییری که نه تنها ممکن است هرگز به روال سابق برنگردد، بلکه بعید نیست در دیگر نقاط دنیا هم شاهد آن باشیم. Yong Zhang، مدیرعامل علی بابا در این باره به نکات جالبی اشاره می‌کند:
«۱۷ سال قبل تجارت الکترونیک پس از شیوع سارس رشد فوق العاده‌ای را تجربه کرد. از نظر ما دوران سخت فعلی هم باعث تغییر در رفتار مصرف کنندگان و شرکت‌ها شده و فرصت‌هایی را با خود به همراه خواهد آورد. هر روز تعداد بیشتری از افراد نیاز‌های روزمره و الزامات کاری خود را از طریق ابزار‌های دیجیتال فراهم می‌کنند. شک نداریم که جامعه و اقتصاد چین روند دیجیتالی شدن را ادامه می‌دهد و ما هم آماده ایم که با استفاده از این فرصت پایه‌های رشد بلند مدت علی بابا را بنا کنیم.»
۳. افراد بیشتری دورکاری را به عنوان یک گزینه مد نظر قرار داده اند. هرچند این روز‌ها اغلب کارکنان در اداره مشغول هستند، اما لطف شیوع کرونا کمپانی‌ها باید در اسرع وقت امکان دسترسی از راه دور آن‌ها را به سیستم‌ها فراهم کرده و بستری را برای ارزیابی بازدهی آن‌ها فراهم کنند چرا که سازمان‌های بهداشتی هشدار داده اند که افراد دارای علائم کرونا از رفتن به سر کار پرهیز کرده و در خانه به امور کاری برسند.
۴. سلامتی کارکنان در اولویت قرار گرفته است. تا پیش از این توجه چندانی به سلامت کارکنان نمی‌شد، اما کرونا کاری کرده که بهداشت محیط و حتی استریل کردن هم در اولویت شرکت‌ها قرار گرفته اند.
ویروس کرونا با حفظ سود، نوآوری در کار‌ها را تسریع می‌کند
Zhang معتقد است ویروس مشهور نحوه داد و ستد توسط مشتریان چینی را تغییر خواهد داد. این تغییر شامل کشور‌های دیگر و از جمله آمریکا نیز می‌شود. دگرگونی‌های ناشی از شیوع کرونا از جمله روند‌های کاری پر بازده تر، راهکاری‌های بهینه‌تر و در نهایت سود بیشتر را عاید کسب و کار‌ها می‌کند. هرچند نمی‌توان از ضربه‌ای که به برخی بخش‌های اقتصاد وارد می‌شود، چشم پوشی کرد، اما شرکت‌ها امکان صرفه جویی در هزینه‌های جاری را دارند. برای مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کاهش هزینه سفرها
زمانی که مدیران پی ببرند شما برای انجام کار‌ها به جلسات رو در رو وابسته نیستید، به فکر کاهش هزینه سفرها می‌افتند. در ابتدای مقاله هم گفتیم وقتی می‌توان از ویدیو کنفرانس استفاده کرد، چرا یک سازمان باید هزینه رزرو بلیط و هتل را بر خود تحمیل کند؟
۲. تسریع اتوماسیون
استفاده از ابزار‌های خودکارسازی برای کمک به نیروی کار افزایش پیدا می‌کند.
۳. کاهش هزینه مکان
با رایج شدن دورکاری کارکنان، نیاز به اجازه دفاتر بزرگ با هزینه‌های بالا کمرنگ خواهد شد. این روند از مدتی قبل به آرامی آغاز شده بود، اما ویروس کرونا شتاب آن را به مراتب بیشتر کرده است.
۴. تغییر در راهکار‌های منابع انسانی
کاهش حضور نیرو‌ها در یک فضای متمرکز به معنی چالش‌های کمتر برای بخش منابع انسانی است در نتیجه آن‌ها می‌توانند از زمان خود به نحو بهتری استفاده کنند.
در نهایت باید گفت ویروس کرونا علی رغم زیان هنگفت به برخی شرکت ها، تمام کسب و کار‌ها را وادار کرده به استفاده از راهکار‌ها و فناوری نوین برای افزایش بازدهی، کاهش هزینه‌ها و اتخاذ روند‌های کاری انعطاف پذیر روی بیاورند؛ تغییراتی که در نهایت به افزایش سود آن‌ها در آینده منجر خواهد شد.
