واقعیت مهم تر از ذهنیت من است/ احساسات و رفتار ما تابع درک ما از واقعیت است

به گزارش گروه سیاسی "تیتریک"؛ کارشناس رسانه و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع) در گفتگو با خبرنگار "تیتریک" گفت: با اصل مهمی که ما از آن به عنوان تمایز میان واقعیت و ادراکی که از آن واقعیت داریم و از آن به عنوان ذهنیت یاد می شود بحث را شروع می کنیم.

علی خلیلی ادامه داد: ما واقعیتی در عالم خارج از خود داریم و یک انسانی که تصویری از این واقعیت در ذهن او نقش می بندد؛ این ها دو چیز جدا از هم هستند، این موبایل به عنوان یک واقعیت خارج از من وجود دارد و من تصویر و ذهنیتی از این موبایل در ذهن خود دارم، که این ها دو چیز جدا از هم هستند که گاهی اوقات آن چیزی که در ذهن من نقش بسته با این واقعیت کاملاً یکسان و همخوان است و گاهی این گونه نیست و تصوری که در ذهن من نقش بسته با واقعیت متفاوت است.

این مدرس دانشگاه افزود: برای مثال بحث زمین و گردش آن به دور خورشید است. تا ۵۰۰ سال گذشته عموم مردم دنیا فکر می کردند این خورشید است که به دور زمین می چرخد و از حدود ۴۰۰ سال قبل تا به حالا این اندیشه شکل گرفته که این زمین است که به دور خورشید می گردد، واقعیت یک چیز بیشتر نیست و در عالم واقع یا زمین به دور خورشید و یا خورشید به دور زمین می چرخد، اما ذهنیت ما هزاران سال یک چیز بوده و بعد از آن هم چیز دیگری است. پس ما یک واقعیت داریم و یک ادراک از واقعیت که از آن به عنوان ذهنیت یاد می کنیم.

وی تصریح کرد: ارتباط این با بحث ما این می شود که از این دو تا کدام یک مهم تر هستند؟ واقعیت مهم تر است یا آن تصوری که ما از واقعیت داریم؟ مثلاً جعبه خرما را در نظر می گیریم این جعبه واقعیتی دارد و من یک ذهنیتی از این جعبه دارم و سوال این است که واقعیت آن مهم تر است یا تصور و ذهنیت من از آن جعبه که در ذهنم نقش بسته است؟

خلیلی بیان کرد: اولین پاسخی که به ذهن عموم ما می رسد این است که واقعیت مهم است و ذهنیت من چه اهمیتی دارد، اگر من فرض کنم که به جای دانه های خرما مثلاً دانه های انگور یا کشمش وجود دارد با ذهنیت من در واقعیت هیچ تغییری ایجاد نمی شود. آن چیزی که مهم است واقعیت است تصور من هیچ تأثیری ندارد، اینکه من فکر کنم جیب هایم پر از پول است چه تأثیری در واقعیت دارد که جیب های من خالی از پول باشد؟

این کارشناس تصریح کرد: اینکه من فکر کنم که چایی که تازه از فلاسک ریخته ام خنک است تأثیری در واقعیت داغ بودن آن ندارد و به محض اینکه این چایی را به لب هایم نزدیک کنم متوجه خواهم شد که ذهنیت من اشتباه بوده است، پس یک پاسخ این است که از این دو، واقعیت مهم تر است، ذهنیت من ارزشی ندارد و به محض اینکه من با واقعیت مواجه شوم، واقعیت مهم است و ذهنیت من تأثیری ندارد. اینکه من احساس یا فکر کنم که خلبان هستم باعث نمی شود که من خلبان شوم، اینکه فکر کنم می توانم رئیس جمهور باشم یا هستم باعث نمی شود که رئیس جمهور باشم، اینکه من فکر کنم که این لیوان آب است باعث نمی شود که لیوان چای تبدیل به لیوان آب شود.

خلیلی گفت: پاسخ دیگری که در تقابل این پاسخ قرار دارد این است که از بین واقعیت و  ادراک واقعیت آن چیزی که اهمیت دارد، ادراک از واقعیت است و واقعیت هیچ اهمیتی ندارد، به این دلیل بسیار واضح که قضاوت، احساسات و رفتار من تابع درک من از واقعیت است و واقعیت نیست.

وی ادامه داد: اگر من ادراکم این باشد که در انتخابات سال ۸۸ تقلب بسیار گسترده ای صورت گرفته و حق آقای میرحسین موسوی توسط دولت وقت خورده شده نتیجه اش این خواهد شد که مشروعیت انتخابات نزد من زیر سوال می رود و در اعتراض به آن من به خیابان ها می ریزم و ماه ها در پشت بام ها الله اکبر می گویم و آن دولت را هم دولت نامشروعی خواهم دانست، پس واقعیت اصلاً مهم نیست که در آن چه اتفاقی افتاده، تقلبی صورت گرفته یا نگرفته، مهم این است که من چه فکری می کنم اگر من به این باور رسیده باشم که در سال ۸۸ تقلب بسیار گسترده ای صورت گرفته است باعث خواهد شد که رفتار، احساسات و قضاوت من متفاوت از حالتی است که فکر کنم تقلبی شکل نگرفته است، رقم بخورد.

این کارشناس عنوان کرد: این بسیار روشن است که در نگاه دوم می گوید این چیزی که هست ادراک من از واقعیت است و رفتار، احساسات و قضاوت من تابع ادراک من از واقعیت است، مهم این نیست که صادرات نفتی ایران چقدر است و ایران از خلال صادرات نفتی چه میزان درآمد کسب می کند، مهم این است که مردم چه تصوری از میزان درآمد نفتی دارند.

خلیلی افزود: اگر تصور مردم این باشد که درآمد نفتی ما به قدری سرشار است که ماهانه به هر نفر می شود هزار دلار داد وقتی این اتفاق نمی افتد و کسی به آن ها هزار دلار نمی دهد نتیجه این می شودکه این قضاوت در ذهن شان شکل می گیرد که این نظام یک نظام فاسد است و نظامی است که ثروت کشور را چپاول می کند و به جای اینکه این ثروت حاصل از فروش در سفره مردم سرازیر شود در جیب مسئولین سرازیر می شود و قطعاً چنین نظامی از نظر آن ها یک نظام فاسد خواهد بود که از آن حمایت نخواهند کرد واگر شرایطی پیش بیاید در سرنگونی آن حتماً تلاش خواهند کرد.

وی گفت: از این دو رویکرد می توان گفت که هر دو درست است، در آنجایی که شما مستقیماً به واقعیت دسترسی دارید واقعیت خودش را به ما تحمیل می کند یعنی اگر من فکر کنم این مایعی که در لیوان هست قهوه است به محض اینکه اولین جرعه را از آن بخورم متوجه می شوم که ذهنیت من اشتباه بوده و مایع درون این لیوان چای است پس در این موارد واقعیت خود را به ذهن ما تحمیل می کند.

خلیلی بیان کرد: اما در عرصه اقتصاد، سیاست، اجتماع، فرهنگ؛ ما مستقیماً به واقعیت دسترسی نداریم، که با مواجهه با واقعیت مشخص شود که این ذهنیت من درست هست یا خیر. چون در ۹۵ درصد موارد در این عرصه ها به واقعیت دسترسی نداریم، آن چیزی که مبنای عمل ما قرار می گیرد همان ادراکی است که ما از واقعیت داریم، مهم نیست که جمهوری اسلامی ایران در راستای رفاه مردم چه میزان تلاش کرده و در مقایسه با مثلاً قبل از انقلاب یا سایر نظام های سیاسی چه میزان دستاورد داشته است مهم ذهنیت من است چون می گوییم به آن دسترسی ندارم.

وی ادامه داد: اگر این نتیجه گیری را بپذیریم این نتیجه گیری یک نتیجه بسیار مهم و در عین حال ویرانگر و خطرناک با خود در پی دارد و آن این است که واقعیت مهم نیست و ادراک از واقعیت در این حوزه ها مهم است .مهم نیست که واقعیت در دست چه کسی است مهم این است که مدیریت ادراک مردم در دست چه کسی است؟ مهم این نیست که شما در عرصه واقعیت چه میزان تحولات مثبت یا چه میزان تحولات منفی ایجاد کردید؟ مهم این است که مردم چه تصوری از تحولات جامعه دارند.

این کارشناس در خاتمه تصریح کرد: تمامی عموم حوزه های اجرایی که متکفل شکل دادن و تغییر واقعیت هستند همه یک طرف و آن دانش و قدرتی که ذهنیت افراد جامعه را شکل می دهد خود به تنهایی یک طرف قرار دارد. این حتی در بسیاری از موارد بر آن سنگینی می کند، یعنی همه مهندسان، دکتران و مشاغلی که در کل جامعه وجود دارد از سطوح خرد تا سطوح کلان همه بخشی از واقعیت زندگی ما را شکل می دهند، همه این دانش ها و تخصص ها یک طرف و یک دانش و تخصصی وجود دارد که کارش شکل دادن به ذهنیت افراد جامعه از واقعیت است این خود به تنهایی یک طرف است.

الهه ملاحسینی - تیتریک

انتهای پیام/