جمعه ۲۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 May 10
یادداشت اختصاصی «تیتر یک»:
چله‌ای‌شو از رسوم رایج طالقانی‌ها در شبِ یلدا
آیین شب چله یا چله‌ای‌شو یکی از مهمترین مراسمات مردم طالقان در آخرین روز پاییز است.
علیرضا شاه‌حسینی طالقانی، پژوهشگر تاریخ و فرهنگ نواحی شمال ایران در یادداشتی اختصاصی برای پایگاه خبری تحلیلی «تیتر یک» نوشت: شهرستان طالقان با پیشینه تاریخی و فرهنگی بسیار غنی، از جمله دارا بودن تعداد بسیاری از مشاهیر و مفاخر موثر در تاریخ ایران و عصر حاضر، آیین‌ها و رسومات جالب توجه، یکی از نقاط مهم فرهنگی کشور است که آیین‌های بومی و محلی آن ویژگی‌های منحصر به فردی دارد، این آیین‌ها در گستره‌ای از جغرافیای فرهنگی طالقان تا کیلومترها دور از مرزهای جغرافیایی آن همخوانی و اشتراکات بسیاری با آیین‌های بومی و محلی نواحی شمال ایران دارد.
مردم طالقان با پاسداشت هویت دینی و فرهنگی این کهن دیار با اجرای مراسمات گوناگون همواره در زنده نگه‌داشتن این قبیل رسومات کوشیده‌اند.
آیین شب چله یا چله‌ای شو یکی از مهمترین مراسمات مردم طالقان در آخرین روز پاییز است.
کرسی یکی از اقلام جدایی ناپذیر در سبک زندگی مردم طالقان است، این وسیله امروزه در خانه بسیاری از مردم طالقان که شهرنشین هستند هم وجود دارد.کرسی که ابزاری قدیمی برای شب‌نشینی و جمع شدن خانواده‌ها در کنار هم بوده است همچنین مهمترین رکن مراسم شب یلدای طالقان است، بازی‌های بومی و محلی، آیین شال‌اندازی خواستگاران، درجی سران و قاشق‌زنی مشابه آن چه در چهارشنبه سوری رواج دارد، از جمله این رسومات است.
از دیگر رسومات این دیار کهن، انگشتربازی، جزو بازی‌هایی است که مردم طالقان آن را با شوق و ذوق عجیبی اجرا می‌کنند، جوان‌ترها در خانه ریش سفید یا بزرگ خاندان جمع شده و گل یا پوچ بازی می‌کنند، البته با این تفاوت که انگشتری را که غالبا انگشتر همان شخص مجری بازی است، در پوست گردو پنهان کرده و بازی گل یا پوچ را این‌گونه اجرا می‌کنند.
در روستاهای طالقان یک رسم بسیار خاص وجود دارد که به آن شال‌اندازی خواستگاران می‌گویند، وقتی خورشید غروب می‌کند و چراغ‌ها روشن می‌شود، خواستگار یک شال پشمی را که در آن هدایایی را قرار داده از پشت بام خانه دختر مورد علاقه اش به داخل خانه می‌اندازد، شاید مقبول بیافتد.
رسم درجی سران هم این‌گونه است که نخی را به جورابی نو می‌بستند و آن را از سوراخی که معمولا در بالای همه خانه‌ها وجود داشت و به آن درجی می‌گفتند، داخل خانه فرستاده تا صاحب خانه مقداری از هر آنچه برای چله شو آماده کرده بود، در آن قرار دهد و با اشاره آن شخص که روی بام ایستاده بود آن را به بالا هدایت می‌کردند.
و اما فال حافظ که جای خودش را دارد، مردم طالقان برای گرفتن فال حافظ به مکانی موسوم به تعبیر خانه می‌رفتند و شب سی‌ام آذر تفالی به حافظ می زدند.تعبیر خانه یکی از خانه‌های کهن یا قدیمی روستا بوده است.
اجرای نقاره‌نوازی و موسیقی بومی منطقه همچنین خواندن اشعار عزیز و نگاری یک عاشقانه درام و زیبا در تاریخ ادبیات ایران از جمله رسومات شب یلدا در طالقان است.
در چند سال اخیر میل و گرایش فرهنگی مردم طالقان به اجرای مراسمات و آیین‌های بومی و محلی بیشتر شده است و این یعنی تلاش‌های متولیان فرهنگی در برابر هجمه‌های فرهنگی خارجی اثرگذار و اثربخش بوده است، جا دارد مسئولان گران‌قدر ایران اسلامی و مردم متدین و فرهیخته میهن عزیزمان دست در دست هم برای حفظ هویت و سرمایه ملی، دینی و فرهنگی سراسر ایران زمین بیش از پیش تلاش کنند، تا نسل امروز این سرمایه ملی را به خوبی شناخته و از آن صیانت و پاسداری کند.
الهه ملاحسینی _ تیتر یک
انتهای خبر/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
