نقش مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

به گزارش گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «تیتر یک»؛ حسن حبیبی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان گیلان طی یادداشتی نوشت: هدف و مقصود اصلی حضرت امام خمینی (ره) از نهضت خود که بعد از سال‌های ۱۳۴۲ و به ویژه بعد از قیام خونین ۱۵ خرداد همان سال در قم به طور آشکارا مطرح شد، در آن شرایطی که به ارزش‌های دینی، اسلامی و طلاب هتک حرمت شده بود، تعالیم هستی بخش اسلام و تشکیل حکومت دینی احیا شد.

از این رو امام راحل در تمام مراحل پیشبرد نهضت الهی خود، اعتقاد راسخ به نقش و همراهی مردم وتشکیل حکومت دینی داشت، و این رویکرد زمینه‌ساز یک انقلاب مردمی و دینی در سال ۱۳۵۷ گردید که میشل فوکو اندیشمند فرانسوی (درنظریه فرهنگی انقلاب) انقلاب اسلامی ایران توجه خاصی داشت و از منظر فرهنگی انقلاب ایران را بررسی کرده بود.

البته نگاه فوکو به انقلاب اسلامی ویژگی‌هایی خاص دارد، اما، چون او انقلاب ایران را انقلابی برخلاف جریان جنبش‌های مدرنیته تحلیل می‌کند، از این حیث توجه به دیدگاه او سودمند خواهد بود.

فوکو در بررسی‌هایش تاکید می‌کند که این انقلاب نمی‌تواند با انگیزه‌های اقتصادی و مادی صورت گرفته باشد، زیرا اگر این انگیزه‌ها در کار بود مرفهان و متمولان هیچگاه در آن شرکت نمی‌کردند. وی زمانی که وحدت کلمه مردم یا به تعبیر خود «اراده جمعی» مردم ایران را می‌بیند شگفت‌زده می‌شود او عامل اصلی این جریان را شکست مدرنیسم می‌داند و معتقد است که دوران نوسازی در ایران به سر آمده است.

فوکو معتقد بود که سبب این امر را باید در مذهب تشیع کاوید، او بر این باور است که مذهب شیعه دارای ویژگی‌هایی است که فرهنگ غرب از آن تهی است و از منظر وی دو ویژگی اثرگذار در حرکت‌های مذهب تشیع وجود دارد.

الف؛ اعتقاد به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و نقش او در زندگی مردم، شیعه که بر اساس آن نه تنها تحصیل وضع مطلوب را نا ممکن نمی‌دانند، بلکه وقوع آن را نیز حتمی و لازم می‌شمارند.

ب؛ وجود روحانیت شیعه و نقش آن‌ها در حفظ دین و به‌ویژه حضور مرجعیت در جایگاه رهبری حقیقی مردم.

در مرحله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با ظهور و بروز نیرو‌های سیاسی- فکری مختلفی که بعضاً با گرایشات سکولار که شامل چپگرا‌ها (کمونیست و سوسیالیست و …) و گروه‌های سیاسی لیبرال (جبهه ملی و…) به استقرار حکومت غیر دینی و سکولار به عنوان حکومت مطلوب، معرفی و اصرار بر نهادینه شدن آن را داشتند.

اما امام راحل (ره) با ژرف‌اندیشی خود همیشه مردم را یکی از پایه‌های حکومت اسلامی می‌دانست و در بیانات خود همواره بر لزوم اتکای حکومت بر مردم، عدم تحمیل بر مردم، رضایت مردم، و نظارت مردم و…تاکید داشتند.

تبلور اصلی جایگاه مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، در دفاع ایشان در نظام «جمهوری اسلامی» است که واژه جمهوری در آن تاکیدی است بر نقش مردم در حکومت اسلامی و ایشان کوشید پیوند بین نظام اسلامی و مردم را در قالب مذکور صیانت و تقویت کند و به طور جدی در مقابله با دیدگاه‌هایی برخاست که اسلامیت را مغایر با جمهوریت می‌دانستند و معتقد بودند از حقوق اولیه هر ملتی که باید سرنوشت، تعیین شکل و نوع حکومت، خود را در دست داشته باشد، طبیعی است که، چون ملت ایران بیش از ۹۰ درصد مسلمانند باید این حکومت بر پایه‌های موازین و قاعده اسلامی بنا شود.

امام خمینی همچنین با تاکید بر رابطه دین و سیاست و لزوم تاثیر مسلمانان در حوزه سیاسی از حضور آنان در این حوزه دفاع می‌کرد؛ ایشان جمهوری اسلامی را تامین‌کننده استقلال، عدالت، آزادی، و رفاه می‌دانست.

در هرحال هدف الگوی سیاسی امام خمینی رسیدن به یک نظام مطلوب سیاسی بود؛ نظامی که بی‌شک از نظر امام دمکراتیک بود، اما به طور کامل با دموکراسی غربی انطباق نداشت بلکه دارای تشابهات و تعارضات خاصی بودند.

دوازدهم فروردین روز جمهوری اسلامی ایران و روز حکومت الله است از بزرگترین اعیاد مذهبی ماست و روزی که با رای و نظر مردم ساختار سیاسی اجتماعی ایران بر مبنای آرای اکثریت قریب به اتفاق ۹۸ دو دهم درصدآرای ملت مسلمان ایران تثبیت شد.

با نقش رهبری حکیمانه امام خمینی (ره)، رژیم ۲۵۰۰ ساله غیرالهی فرو ریخت و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بست و حکومت مستضعفین پایه‌گذاری شد که تشکیل جمهوری اسلامی الگوی موفق در ملت‌های محروم و مستضعف منطقه و جهان گردید و از سیطره قدرت‌های بزرگ جهان از جمله ایالات متحده آمریکا رهایی یافتند.

«وَعَدَاللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا ۚ وَمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِکَ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»

خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کار‌های شایسته انجام داده‌اند، وعده داده است که حتماً آنان را در زمین جانشین [دیگران] کند، همان‌گونه که پیشینیان آنان را جانشین [دیگران] کرد، و قطعاً دینشان را که برای آنان پسندیده به سودشان استوار و محکم نماید، و یقیناً ترس و بیمشان را تبدیل به امنیت کند، [تا جایی که] فقط مرا بپرستند [و] هیچ چیزی را شریک من نگیرند و آنان که پس از این نعمت‌های ویژه ناسپاسی ورزند [در حقیقت] فاسق‌اند. (آیه ۵۵ سوره نور)

منبع: دفاع‌پرس
انتهای خبر/ل