واکنش به دریافت "ویزیت دوم" از بیماران

گروه بهداشت و درمان  «تیتریک» ، دریافت ویزیت دوم از بیماران به هنگام مراجعه به پزشک برای کسب اطلاع از روند درمان بیماری و...، باعث شده تا دست اندرکاران حوزه سلامت، نسبت به دریافت این قبیل ویزیت ها واکنش نشان دهند و دلایلی برای انجام چنین کاری، عنوان کنند. در عین حال، منتقدان طرح تحول سلامت بر این عقیده اند که این روند باعث تضییع حقوق بیمار می شود.

دکتر علی رضا زالی رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران در پاسخ به اینکه آیا دریافت ویزیت مجدد برای مشاهده جواب آزمایش، رادیولوژی و...، قانونی است یا خیر؟ می گوید: اگر یک بیمار برای بار دوم به پزشک مراجعه کند و پزشک بر مبنای تصویربرداری و یا آزمایش نسخه بنویسد و برنامه درمانی برای بیمار طراحی کرده و بر اساس ویزیت دوم راه اصلی درمان را روشن کند، در اینجا ویزیت مجدد باید پرداخت شود و منع قانونی ندارد. اما اگر صرفا بیمار به منشی پزشک مراجعه کند و آزمایش را نشان دهد، در اینجا نباید ویزیت مجدد داده شود.

وی در همین زمینه ادامه می دهد: ممکن است بیمار برای بار دوم به پزشک مراجعه کند و به تشخیص جدیدی بر اساس آزمایش‌هایش برسد. در این زمان دریافت ویزیت منعی ندارد. قدر مسلم این است که براساس معاینه، پزشک به یک قضاوت بالینی برسد که ممکن است در همان مراجعه اول این تشخیص صورت بگیرد و گاهی ممکن است بیمار چند بار مراجعه کند و برای تشخیص قطعی نیاز به ارزیابی مجدد داشته باشد. در اینجا اگر طراحی درمانی برای بیمار بر مبنای روش تشخیص جنبی باشد، دریافت ویزیت منع قانونی ندارد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، می گوید: این موضوع در کتاب تعرفه‌گذاری ارزش نسبی خدمات هم دیده شده است و مشکلات ما در این مورد به تقسیم‌بندی ناقص ویزیت برمی‌گردد، چراکه "ویزیت مجدد" قابل تعریف است و معنای ویزیت یعنی اینکه بیمار به پزشک مراجعه کرده و مجددا معاینه و رویت شده و دوباره مورد قضاوت بالینی پزشک قرار گرفته است، اما گاهی بیمار آزمایش قند خون را به پزشک نشان دهد و درصورتی که خود بیمار هم به پزشک مراجعه کند، همراه او می‌تواند این کار را انجام دهد و این مراجعه اصلا ویزیت مجدد تلقی نمی‌شود و نباید دریافتی صورت گیرد.

زالی معتقد است: روشی که در ارتباط با ویزیت وجود دارد، روش غیرعلمی، غیراستاندارد و منسوخ شده است و باید روش ویزیت و تعرفه‌گذاری و نرخ‌گذاری ویزیت مانند کشورهای پیشرفته تغییر کند و بخشی از تجلی درآمدی ویزیتی پزشک باید به بخش آموزش، روش‌های ترویجی و توانمندسازی تعلق گیرد که تمام دنیا نیز به این سمت می‌رود.

اما دكتر عليرضا اوليايي منش مديركل دفتر ارزيابي فن‌آوري تدوين استاندارد و تعرفه سلامت وزارت بهداشت، در واکنش به انتشار چنین اخباری، می گوید: هیچ بخشنامه جدیدی در خصوص دریافت ویزیت مجدد پزشکان صادر نشده است. بخشنامه وزارت بهداشت در این خصوص مربوط به سال 79 و از طرف معاون درمان و دبیر شورای عالی بیمه خدمات درمانی وقت است که براساس آن بخشنامه نیز براي ملاحظه صرفاً نتيجه آزمايشات و راديوگرافي ويزيت جداگانه‌اي از بيمار دريافت نمي‌شود.

وی معتقد است که بر اساس بخشنامه سال 79 وزارت بهداشت؛ ويزيت مطب، شامل خدماتي است كه توسط پزشك در مطب يا به طور سرپايي در درمانگاه يا اتاق معاينه يا در بيمارستان انجام مي‌شود. چنانچه پزشك براي ملاحظه نتيجه آزمايشات و راديوگرافي، حداقل بيمار را مورد ارزيابي، معاينه و يا درمان مختصر قرار دهد، براي دريافت ويزيت مجاز است ولي در صورت ملاحظه صرفاً نتيجه آزمايشات و راديوگرافي و بدون ارزيابي و معاينه مجدد بيمار، امكان اخذ حق الزحمه ويزيت وجود ندارد.

دكتر احمد تارا مديركل دفتر مديريت بيمارستاني و تعالي خدمات باليني وزارت بهداشت نيز در اين رابطه می گوید: ويزيت شامل مجموعه خدمات معاينه، بررسي شواهد آزمايشگاهي، تنظيم برنامه دارويي بيمار، آموزش بيمار و مددكاري است و منطقي نيست كه ويزيت را صرفا به ديدن جواب آزمايش محدود كنيم.

وی با اشاره به اينکه پزشك برای هر بار ويزيت بيمار، وقت مي‌گذارد و در نهايت، مجموعه برنامه‌هاي درماني و تشخيصي را انتخاب مي‌كند، می افزاید: استاندارد ويزيت تعریف مشخصی دارد يعني پزشك براساس آن استاندارد بیمار را ویزیت می کند.

اما دکتر احمد آریایی نژاد عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، بر خلاف نظر مدیران وزارت بهداشت، معتقد است: وقتی یک بار بیمار ویزیت شد و پس از تجویز آزمایش و مراجعه مجدد وی در صورتی که کار جدیدی برایش انجام نشد پس نباید ویزیت هم دریافت شود. اما زمانی که برای بیمار، کار درمانی جدیدی انجام شد، قانون این اجازه را برای دریافت ویزیت به پزشکان داده است. اما به طور کلی اگر افراد به وجدانشان مراجعه نمایند شاید از دریافت ویزیت های غیر ضروری نیز چشم پوشی نمایند. البته نبايد فراموش كرد که تعادل باید به نحوی حفظ شود که نه بیمار و نه پزشک متضرر شوند. اما به طور کلی این بحث نیاز به کارشناسی بسیار عمیقی دارد.