تنها دختری که زیارتنامه مأثور دارد

گروه فرهنگی «تیتریک»؛حضرت معصومه(س) در روز اول ذیقعده سال 173 هجری در شهر مدینه چشم به جهان گشود، این بانوی بزرگوار از همان آغاز در محیطی پرورش یافت که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضایل اخلاقی آراسته بودند، عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاک سیرت و نیکو سرشت به شمار می‌رفت، به منظور ولادت سراسر نور و فرخنده حضرت فاطمه معصومه(س) با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق کفیل رئیس مرکز تخصصی نماز گفت‌وگو کردیم.

دختری که امام معصوم برای وی زیارتنامه صادر کرد/آثار زیارتی کریمه اهل بیت همانند زیارت کدام امام(ع) است

*جایگاه حضرت فاطمه معصومه(س) نزد اهل بیت چگونه است؟

-حضرت معصومه(س) مقامشان در حد عصمت بوده است، یعنی بعد از 14 معصوم بالاترین و بهترین جایگاه را داشتند، جزو اول‌های عالم محسوب می‌شوند، در بیان عظمت و جایگاه‌شان امام(ع) ایشان را معرفی کرده‌اند؛ یعنی در زیارتنامه کریمه اهل بیت(ع) صادره از امام است، این حالت تنها در وصف حضرت زهرا(س) بوده است.

همچنین برای قبر حضرت معصومه(س) جایگاه خاصی قرار داده شده است، یعنی در روایات ثواب زیارت مزار حضرت معصومه(س) جایگاه بهشتی تعیین شده است، در روایات داریم که امام رضا فرمود: «من زارها فله الجنة»؛ هر کس مزار فاطمه معصومه را زیارت کند، پاداش او بهشت است، همچنین حضرت(ع) می‌فرماید: «مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ کَمَنْ زَارَنى»؛ هر کس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسى است که مرا زیارت کرده است؛ یعنی در زیارت حضرت معصومه(س)، هم بهشت نوید داده شده، هم زیارت ایشان مانند زیارت امام رضا(ع) است و همه آثار و برکاتی که در زیارت امام(ع) قرار دارد، برای زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) هم در نظر می‌گیرند.

سلامی متفاوت بر حضرت مهدی(عج) در زیارتنامه حضرت معصومه(س)/نکته‌ای جالب در زیارتنامه خواهر امام رضا(ع)

*در زیارتنامه حضرت معصومه(س) چه مواردی مطرح شده است؟

-زیارتنامه کریمه اهل بیت(ع) در اصل یک دور تاریخ است، از حضرت آدم(ع) شروع می‌شود و تا ظهور امام عصر(عج) ادامه پیدا می‌کند، یعنی در زیارتنامه حضرت معصومه به سلسله تمام انبیاء از حضرت آدم  و انبیای اولوالعزم و تمامی ائمه معصومین سلام می‌دهید تا به نام مبارک امام عصر می‌رسید:

«اَلسَّلامُ عَلى آدَمَ صَفْوَةِ الله اَلسَّلامُ عَلى نوُح نَبِىِّ الله اَلسَّلامُ عَلى ابْراهیمَ خَلیل الله اَلسَّلامُ عَلى موُسى کَلیم الله اَلسَّلامُ عَلى عیسى روُح الله اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خَیْرَ خَلْقَ اللهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صَفِىَّ الله اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمّدَ بْن عَبْدالله خاتَمَ النَّبِیّینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَالْمُۆْمِنینَ عَلىَّ بْنَ اَبیطالِب وَصِىَّ رَسوُل اللّه اَلسَّلامُ عَلَیْک یا فاطِمَةُ سَیِّدَةَ نِساءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکُما یا سِبْطَىْ نَبِىِّ الرَّحْمَة وَ سَیِّدَىْ شَباب أَهْل الْجَنَّة اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَلِىَّ بْنَ الْحُسَیْن... اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حَسَنَ بْنَ عَلِىٍّ اَلسَّلامُ عَلَى الْوَصِىِّ مِنْ بَعْدِه اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى نُورِکَ وَ سِراجِکَ، وَ وَلِىِّ وَلِیِّکَ وَ وَصِیِ وَصَیِکَ وَ حُجَتِکَ عَلى خَلقِکَ»

این زیارتنامه، در واقع یک درس امام زمان‌شناسی داریم، سلام بر حضرت مهدی(عج) با تمام سلام‌های زیارتنامه متفاوت است، خیلی جالب است، در دعا درخواستمان فرج امام زمان(عج) است، یعنی هم سلام ما متفاوت است، هم دغدغه‌مان، دغدغه ظهور است:‌«أَسْئَلُ الله أَنْ یُریَنا فیکُمُ السُّروُرَ وَ الْفَرَجَ»؛ از خداوند مى‎خواهم که سرور و فرج شما را به ما بنمایاند، یعنی خوشحالی و شادابی اهل بیت(ع) فرج امام زمان(عج) است و ما هم درخواست می‌کنیم ظهور رخ دهد.

جای جای زیارتنامه حضرت معصومه(س) نگاه توحیدی نمایان است؛ یعنی در زیارتنامه هم شفاعت را می‌خواهیم و هم بهشت را طلب می‌کنیم، هم بودن با اهل بیت را در این دنیا و سرای باقی مسألت می‌کنیم، اما نکته جالب در زیارتنامه این است که می‌خوانیم «اَللّهُمَّ وَ رِضاکَ وَ الدّارَ الْآخِرَةِ»؛ یعنی بهشتی که همراه با رضای شما است را می‌خواهم، یعنی زیبایی زیارت بانو در این است که علاوه بر اینکه انسان عاقبت ‌بخیری، بودن در بهشت، همراهی با اهل بیت در جنت و رضای خدا را طلب می‌کند، شفاعت حضرت معصومه(س)  در بهشت را مسألت می‌کند،‌ برداشت از این عبارت این است که پیشرفت در بهشت و رشد در بهشت به دست حضرت فاطمه معصومه(س) است، در حالی که معمولاً انسان برای رفتن به بهشت طلب شفاعت می‌کند، این نشان می‌دهد در بهشت اگر کسی بخواهد بالا برود و پیشرفت کند، حضرت معصومه(س) چنین جایگاه بسیار عالی در بهشت را دارند.

شرایط دستیابی جلب رضایت حضرت فاطمه معصومه(س)

*آیا شرایط خاصی برای دستیابی به این توفیق بیان شده است؟

- اگر انسان بخواهد به این بهره‌وری برسد، در خود زیارتنامه اشاره شده است، من اگر بخواهم قرب الی الله بجویم، قرب الی الله با دوست داشتن شما میسر می‌شود، با برائت از دشمنان شما ایجاد می‌شود، اگر بخواهیم واقعاً بهره‌مند بشویم، این است که عاشق باشیم و برائت از دشمنان داشته و تسلیم محض حضرت حق باشیم، هر چه تسلیم ما بیشتر بود، بهره‌وری ما بیشتر است.

جالب اینجا است که کل عمر حضرت معصومه 28 سال بوده است- در سال 173 به دنیا آمدند و در سال 201 از دنیا رفتند- در این 28 سال از حیث عبادت، علم و معرفت جایگاه ویژه‌ای داشتند؛ یعنی همه این جایگاه‌ها برای یک فردی کمتر از 30 سال بوده است.

*چه شباهتی میان حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت فاطمه معصومه(س) است؟

-انصافاً با فاطمه زهرا(س) بسیار شبیه بودند، به تعبیر اهل معرفت آنچه در قبر فاطمه زهرا(س) قرار داده شده، در قبر فاطمه معصومه هم قرار داده شده است، در جریان پدر آیت‌الله مرعشی که داستان مشهوری است، بیان شده که:

مرحوم سیدمحمود مرعشی نجفی متوفای 1328 هجری قمری بسیار علاقه‌مند بود که به هر طریقی شده، محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهر(س) را به دست آورد، برای این مقصود، ختم مجربی انتخاب کرده، چهل شب به آن مداومت کرد تا شاید خداوند به طریقی او را از محل قبر شریف حضرت زهرا(س) آگاه فرماید، شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان استراحت کرده، در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت باقر(ع) یا حضرت صادق(ع) مشرف شد، امام(ع) به ایشان فرمود: «علیک بکریمة اهل البیت»؛ به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن، ایشان به تصور اینکه منظور امام(ع) از «کریمه اهل بیت» حضرت زهرا(س) است، عرضه داشت: بلی قربانت گردم، من نیز این ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را به صورت دقیق‌تر بدانم و به زیارتش مشرف شوم، امام(ع) فرمودند: منظور من قبر شریف حضرت معصومه در قم است، مرحوم آیت‌الله سیدمحمود مرعشی نجفی هنگامی که از خواب برخاست تصمیم گرفت که رخت سفر ببندد و به قصد زیارت حضرت معصومه(س) رهسپار ایران شود.

مهم است که این است که «قم» حرم اهل بیت می‌شود، اینکه قم این جایگاه را پیدا می‌کند، اینکه قم بسترساز ظهور می‌شود، اتفاقاتی که در قم می‌افتد، همه برکاتی که در قم، عالم اسلام و جهان رخ می‌دهد، همگی به برکت وجود نورانی حضرت فاطمه معصومه(س) است، یعنی قم اگر بسترساز انقلاب بود، اگر قم پرورش دهنده معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) بود، همه اتفاقات عالم به برکت وجود منور حضرت معصومه(س) است، بی‌جهت نیست که از زیارتنامه‌شان از حضرت آدم(س) شروع شده و تا امام عصر(عج) ادامه پیدا کرده است.

سیره بزرگان دین در زیارت مزار کریمه اهل بیت

*اشاره‌ای اجمالی به سیره بزرگان در مقید بودن به زیارت کریمه اهل بیت(ع) می‌فرمائید؟

- بزرگانی مانند حضرت امام(ره) تا قم بودند، هر روز مقید به زیارت بودند، بزرگانی مانند علامه طباطبایی افطارشان در ماه رمضان با بوسه بر حرم حضرت معصومه باز می‌کردند، بزرگانی مانند ملاصدرا که صاحب حکمت متعالیه و سفار است، از کهک تا قم پیاده می‌آمد تا مشکلات علمی‌شان را مطرح می‌کردند، پس اگر بزرگان ما مقید به دعا و زیارت در قم بودند، به خاطر نورانیت وجودی حضرت فاطمه معصومه(س) است.