حمایت اوباما از سبزها، یکی از موانع مذاکرات هستهای با ایران بود
گروه سیاسی "تیتریک"؛ جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه در نشستی در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان بار دیگر به حمایت «باراک اوباما»، رئیسجمهوری آمریکا از اغتشاشات سال 1388 اعتراف کرد.
خروج نیروهای نظامی ادعایی ایران از سوریه
«کری» در بیانات ادعامحور خود در آغاز این نشست گفت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیروهایش را از سوریه خارج کرده است.
وزیر خارجه آمریکا گفت: «سپاه در واقع نیروهایش را از سوریه عقب رانده است... حضور آنها در سوریه کم شده است.»
این ادعای آقای «کری» در حالی مطرح میشد که ایران بارها ادعاهای کشورهای غربی و متحدانش مبنی بر حضور نظامی در سوریه را تکذیب کرده است. جمهوری اسلامی ایران، علیرغم این، حضور مشتشاری در سوریه را تأیید کرده است.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه ادعاهای خود گفت: «این به معنای آن نیست که آنها در این کشور درگیر نیستند و در انتقال سلاح از سوریه به لبنان فعالیت نمیکنند. ما از این نگرانیم و این نگرانی ادامهدار است.»
همکاری با اسرائیل برای مهار تهدید ایران
«کری»، همانند اظهاراتی که چند روز پیش در جلسه استماع کمیته روابط خارجی مجلس سنا مطرح کرده بود بار دیگر بر حمایت کشورش از رژیم صهیونیستی در برابر «تهدیدهای ایران» تأکید کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا با بیان اینکه کشورش برای مهار «تهدیدهای ایران» همکاریهای بیسابقهای با اسرائیل در زمینههای نظامی، اطلاعاتی و امنیتی دارد تصریح کرد واشنگتن خود را به حفظ برتری نظامی اسرائیل در منطقه متعهد میداند.
«جان کری»، به عنوان نمونهای از این همکاریها با رژیم صهیونیستی کمکهای نظامی واشنگتن به تلآویو را یادآوری کرد و گفت که آمریکا از سال 2009 بیش از 23 میلیون دلار به تلآویو در این زمینه کمک کرده است.
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد واشنگتن همکاریها با رژیم اسرائیل برای وضع تحریم علیه گروههای حماس و حزبالله لبنان را ادامه میدهد.
اذعان به حمایت اوباما از اغتشاشات سال 1388
«استیو چابوت»، نماینده جمهوریخواه ایالت «اوهایو» در بخشی از این نشست استماع، از موضع دولت «باراک اوباما»، رئیسجمهوری آمریکا در قبال اغتشاشات پس از انتخابات ریاستجمهوری ایران در سال 1388 انتقاد کرد.
«چابوت» با خاطرنشان کردن اینکه «جان کری» هنگام وقوع حوادث پس از انتخابات ایران در سال 2009 وزیر خارجه آمریکا نبوده گفت که هدفش از طرح سوال در این مورد، به چالش کشیدن مستقیم شخص «کری» نیست.
این نماینده جمهوریخواه، در ادامه دلیل عدم حمایت دولت اوباما از «دانشجویان و اصلاحطلبان طرفدار دموکراسی در جنبش سبز» در جریان حوادث پس از انتخابات ایران را از «جان کری» جویا شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در پاسخ گفت: «تا آنجا که یادم میآید اوباما در حمایت از آنها صحبت کرد و انتقادات زیادی هم از طرف ایران به همین دلیل روانه ما شد و همین موضوع یکی از موانعی بود که ما در طول مذاکرات هستهای مجبور به عبور از آن بودیم.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: «آنها معتقد بودند ما نه تنها حامی (این حوادث) بلکه مقصر آن بودیم.»
برنامه موشکی ایران
یکی دیگر از قانونگذاران عضو کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان، رویکرد دولت اوباما در برابر آزمایشهای موشکی ایران پس از توافق هستهای را اهمالکارانه توصیف کرد و خواستار توضیحات «جان کری» در این باره شد.
وزیر خارجه آمریکا یادآوری کرد که مسائل مربوط به برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران، تعمداً از توافق هستهای کنار گذاشته شدهاند و مسائل مربوط به این حوزه و رویکرد دولت در قبال آنها، طبیعتاً روندی متفاوت را دنبال میکنند.
او همچنین خاطرنشان کرد واشنگتن اخیراً 3 موسسه و 8 فرد مرتبط با برنامه موشکی ایران را هدف تحریم قرار داده است.
تمدید قانون تحریمهای ایران
موضوع «قانون تحریمهای ایران» (Iran Sanctions Act, 1996) که در سال 1996 تصویب رسیده و طبق روال قانونی سال 2016 منقضی میشود، یکی دیگر از موضوعهای پرسش نمایندگان از آقای کری بود.
نمایندگان کنگره آمریکا در ماههای گذشته با توجه به نزدیک شدن به موعد انقضای این قانون، خواستار تمدید آن شدهاند. دولت اوباما با بیان اینکه درخواست قانونگذاران آمریکایی شتابزده و عجولانه است، هر طرحی در این باره را به وتو تهدید کرده است.
«کری» در پاسخ به سوال نمایندهای که پرسید اگر دولت اوباما سال 2016 (سال انقضای قانون یاد شده) را برای تمدید این قانون مناسب نمیداند چه زمانی را برای انجام آن ترجیح میدهد بار دیگر بر ضرورت اجتناب از شتابزدگی تأکید کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا در توضیح بیشتر گفت که موضع دولت اوباما این است که در فرایند تمدید این قانون از روند اجرای توافق هستهای با ایران یا «برجام» بازخورد گرفته شود.
«کری» با تصریح بر اینکه هنوز مدت زیادی از اجرایی شدن توافق هستهای با ایران نگذشته است بار دیگر از قانونگذاران آمریکایی خواست که عجولانه تصمیم نگیرند.
وی همچنین با یادآوری ساز و کار ساده بازگشت تحریمها در صورت تخلف ایران از «برجام» از اهمیت تلاشهای نمایندگان کنگره برای تمدید «قانون تحریمهای ایران» کاست.
«جان کری» گفت: «ما نیازی به قانون تحریمهای ایران نداریم، چون مکانیسم ماشه (snapback) را داریم.»
وی سپس افزود: «نیازی به عجله برای این کار هم (تمدید قانون تحریم ایران) نیست، چون ما میدانیم که میتوانیم آنچه به آن نیاز داریم را پیش ببریم.»
منظور از «مکانیسم ماشه» یا بازگشتپذیری خودکار تحریمها، ساز و کاری تعبیهشده در توافق هستهای است که به موجب آن اگر ایران تعهدات خود را نقض کرد، تحریمهای رفعشده این کشور پس از توافق، به سرعت قابل بازگشت هستند.
«جان کری» همچنین یک بار دیگر تأکید کرد فرایند اقدام در زمینه وضع تحریم علیه ایران باید به تبع بازخوردهای دریافتی از روند اجرای «برجام» انجام شود.
منابع مالی آزاد شده از برجام
«جان کری»، مطابق روال مورد انتظار، درباره آزادسازی منابع مالی برای ایران پس از اجرایی شدن توافق هستهای هم به سوالات نمایندگان پاسخ داد.
منتقدان دولت اوباما ادعا میکنند ایران میلیاردها دلار پول آزادشده پس از اجرای «برجام» را برای انجام آنچه به گفته آنها انجام «فعالیتهای مخرب در منطقه» است هزینه خواهد کرد.
یکی از قانونگذاران آمریکایی در نشست روز پنجشنبه، با همین استدلال خطاب به «کری» مدعی شد پس از توافق هستهان «حمایت ایران از تروریسم» در منطقه نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش یافته است.
وزیر خارجه آمریکا بخشی از ادعاهای این نماینده درباره نگرانیهای واشنگتن از «تروریسم ایران» را تأیید کرد اما در ادامه گفت گام اول برای مهار این نگرانی جلوگیری از دستیابی ایران به «سلاح هستهای» است، زیرا تروریسم مجهز به سلاح هستهای خطرناکتر از تروریسم بدون چنین سلاحهایی است.
او همچنین خطاب به نمایندهای که این سوال را طرح کرده بود گفت اقداماتی که ایران انجام میدهد نیازمند پول نیست و این کشور اقداماتی مانند حمایت از گروه حزبالله در لبنان یا حوثیها در یمن را در هر صورت، حتی بدون داشتن پول انجام خواهد داد.
نامه به ظریف درباره قانون ویزا
از جمله دیگر محورهای اختلاف دولت آمریکا با کنگره این کشور درباره سیاستهای اوباما درباره ایران، نحوه اجرای قانون اعمال محدودیتهای تردد برای سفرکنندگان به ایران است.
کنگره آمریکا چند ماه پیش، پس از رایزنیهای مخفیانه با مقامات کاخ سفید طرحی را به بهانه مقابله با تروریسم به تصویب رساند که سفرکنندگان 38 کشور سابقاً برخوردار از امتیاز سفر بدون ویزا به آمریکا را ملزم میکند در صورت سفر به کشورهای ایران، عراق، سوریه و سودان در 5 ساله گذشته برای اخذ ویزا اقدام کنند. اوباما، دیماه سال جاری این طرح را امضا و آن را به قانون تبدیل کرد.
این قانون، اعتراض ایران را به همراه داشت که قانون یاد شده را نقض دستکم یکی از بندهای توافق هستهای (بند 29) میداند. پس از این اعتراضات بود که «جان کری» در نامهای به همتای ایرانیاش محمد جواد ظریف مدعی شد دولت آمریکا این قانون را به گونهای اجرا خواهد کرد که مخل «برجام» نباشد.
از سوی دیگر، قانونگذاران آمریکایی نامه «کری» به ظریف و وعده برای اجرای نسخهای متفاوت از این قانون را در تناقض با مذاکرات مخفیانه کاخ سفید با سران کنگره میدانند. آنها میگویند موضوع استثنا کردن سفرهای تجاری به ایران - که کری آن را برای پایبندی به برجام به ظریف وعده داده - در جریان مذاکرات کاخ سفید و کنگره مطرح شده اما سران قوه مقننه آن را نپذیرفتهاند.
این نمایندگان بر همین اساس نامه «کری» به «ظریف» را نوعی عذرخواهی از ایران میدانند و وعده وزیر خارجه آمریکا برای پایبندی به «برجام» را مصداقی از مماشات دولت آمریکا با ایران پس از این توافق میدانند.
یکی از نمایندگان جمهوریخواه در نشست روز پنجشنبه این ادعاها را مطرح کرد و خواستار توضیح «کری» درباره آنها شد.
«کری» با بیان اینکه این نامه را برای معذرتخواهی از هیچ چیز به ظریف ننوشته، تصریح کرد که ایران وضع قانون جدید ویزا را نقض برجام میدانسته و او به ظریف نوشته که چنین نبوده است.
وزیر خارجه آمریکا در توضیح درباره استثنا کردن سفرهای تجاری به ایران گفت که متن قانون مذکور به وزیر امنیت داخلی آمریکا اجازه میدهد برخی از افراد را پس از بررسیهای مورد به مورد از این قانون معاف کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا همچنین حمایت مالی ایران از شهدای انتفاضه را «تحریک» به تروریسم قلمداد کرد.