ایران سومین کشور جهان در حرکت به سمت سالمندی/ نقش آلودگی زیست محیطی در روند افزایشی آلزایمر

در حال حاضر 8/46 میلیون نفر در جهان با این بیماری و اختلالات ناشی از این دست به گریبان هستند این آمار هر بیست سال دو برابر خواهد شد. بر اساس تحقیقات جهانی هم اکنون در هر 2/3 ثانیه یک نفر در جهان به بیماری الزایمر مبتلا می شود. متأسفانه در ایران در هر هفت دقیقه یک نفر مبتلا به آلزایمر می شود اما چرا؟ مشکلات اجتماعی – اقتصادی دهه های اخیر باعث افزایش افسردگی در بین افراد در سطح جهان و همچنین در کشور ما شده است.

افسردگی در زندگی ماشینی و جوامع پرجمعیت به خاطر مشکلات بیشتر گسترده تر است ، ترس و دلهره و تشویش، رخوت و سستی، بدخوابی و بی خوابی، عدم تمرکز، افکار بیهوده، گذشته و ترس از آینده، انزوا طلبی، تغییرات خلق و خو، بی حوصلگی، همگی از نشانه های افسردگی هستند که شیوع افسردگی روز به روز گسترده تر شده است. بنابر نظریه پزشکان و متخصصان افراد افسرده از سنین میانسالی گرفتار آلزایمر خواهند شد و با وجود آنکه سن اکثریت افرادی که به بیماری الزایم مبتلا می شوند در حالت طبیعی و نرمال بیشتر از 65 سال است و هر چه سن بیشتر باشد احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می یابد.

پزشکان تأکید می کنند، سکوت، بی تحرکی و دوری از فعالیت های اجتماعی و یا به عبارتی شیوه سبک اجتماعی در این  بیماری مؤثر است تحقیقات مشخص کرده است آلودگی های زیست محیطی نیز بر افزایش احتمال عارضه الزایمر تأثیرگذار است.

البته هر چه قلب و عروق انسان دچار مشکل شود و بیماری هایی که به مغز آسیب برساند مشکل آلزایمر بیشتر می شود نوع رژیم غذایی مثلا استفاده از فست فودها و نوشابه ها نیز می توانند در افزایش احتمال این عارضه مؤثر باشند. استرس های خانوادگی، افسردگی های درمان نشده و همچنین کم کاری تیروئید، بیماری های عفونی و بدخیم و کودکانی که در کودکی سرشان زیاد خورده و موتورسواران و دوچرخه سوارانی که در اثر حوادث دچار بیهوشی موقت شده اند بیشتر در معرض بیماری آلزایمر هستند.

پزشکان اظهار نموده اند که افرادی که یکی از والدین یا برادر یا خواهرشان بستگان نزدیک به این بیماری مبتلا بوده اند، احتمال بیشتری برای گرفتن این بیماری را دارند یعنی مستعد این عارضه هستند. ناگفته نماند در دهه های قبلی شیوع بیماری آلزایمر کمتر بود زیرا در آن زمان ها زندگی ها بصورت دسته جمعی بود، اما در دنیای مدرن و امروزی به دلیل کوچک شدن خانواده ها و زندگی در آپارتمان ها و مشکل تنهایی افراد سبب شده زمینه های افسردگی فراهم شده که همین موارد پیش زمینه های ابتلا به بیماری آلزایمر هستند.

متخصصان مغزو اعصاب در تعریف بیماری الزایمر اینگونه این عارضه را شرح داده اند: آلزایمر یک بیماری تحلیل برنده و پیش رونده سیستم عصبی مرکزی انسان است که باعث زوال قوای عقلانی می شود. منشأ این بیماری معلوم نیست و علاجی هم برای آن در حال حاضر در دسترس نمی باشد. تغییرات متعددی در مغز فرد مبتلا رخ می دهد که باعث کوچک شدن مغز و از بین رفتن سلول های مغزی می شود و به جای آن ها اشکال خاصی به نام پلاک های بیماری در مغز به وجود می آید. این بیماری بر تمام جنبه های زندگی فرد مانند فکر کردن، احساسات و اعمال تأثیر می گذارد که این اثرات در افراد متفاوت است.

بیماری آلزایمر تشخیص قطعی ندارد و همچنین درمان قطعی هم ندارد اما می توان معلولیت حاصل از این بیماری را به پنج سال به تأخیر انداخت داشتن تغذیه مناسب اصلاح روش سبک زندگی، ورزش کردن، داشتن فعالیت اجتماعی، ورزش هایی برای بکارگیری و فعالیت مغزی منجمله جدول حل کردن، آموختن زبان، مطالعه کردن و... از عواملی هستند که می توانند در پیشگیری از آلزایمر کمک کنند. البته فردی که در خانواده اش سابقه این بیماری وجود دارد هفت تا یازده درصد احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شود اما چنانچه بیش از این توضیح دادیم با رعایت یکسری از موارد می توان از این بیماری دوری کرد.

طبق آمار جهانی، ایران سومین کشور در جهان است که به سمت سالمندی گام بر می دارد. اما این شتاب سرسام آور برای چیست؟ سازمان ملل جمعیت بالای 60 سال را سالمند می داند و طبق این تعریف، ایران وارد مرحله سالمندی جمعیت شده است چرا که 2/8 درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می دهند و این روند رو به افزایش است به طوری که طبق بررسی جمعیت شناسان تا سال 2050 ، 33 درصد جمعیت ایران سالمند خواهند بود که معادل 28 میلیون نفر جمعیت آن زمان است. این در حالی است که در سال 2050 کشورهای دنیا نرخ 21 درصدی جمعیت سالمند را خواهند داشت و این حاکی است که ایران با سرعتی بالاتر از میانگین جهانی به سمت پیری پیش می رود. برای رفع این مشکل دو پیشنهاد داده شده است:

الف) بهبود شرایط اقتصادی جامعه

ب) تغییر عادت های غلط اجتماعی – فرهنگی

که عموماً تناسبی با جامعه ایرانی ندارد و ازدواج و فرزندآوری را نفی نمی کنند، می توان با تأکید بر نکات مثبت زندگی خانوادگی که متأسفانه طی سال های اخیر به دلیل متعدد تا حدودی تضعیف شده، نگرشی مثبت در جوانان نسبت به تشکیل نهاد ازدواج و فرزندآوری ایجاد کرد.

با توجه به پیر شدن جمعیت و به علت کم شدن میزان موالید، در آینده ای نه چندان دور با کمبود مراقبت کننده از بیماران آلزامیری رو به رو هستیم. با توجه به اینکه 80 درصد افراد مراقبت کننده از این بیماران را زنان تشکیل می دهند و از آنجائیکه زنان استرس های روانی بیشتری را در زندگی تحمل می کنند و در خانواده ها نیز به عنوان مراقبت کننده اصلی شناخته می شوند این بیماری روی زنان تأثیر بیشتری دارد از اینرو ابتلای زنان 6 درصد بیشتر از مردان است.

هزینه سالانه یک فرد مبتلا به بیماری الزایمر یازده تا پنجاه میلیون تومان است و داروهای خارجی آن تحت پوشش بیمه نیستند و داروهای ساخته شده ایرانی نیز به آسانی در دسترس نبوده البته گفته شده است که به این دسته از افراد بیمار یارانه خاص تعلق خواهد گرفت و گوئیا در برنامه های دولت است که این بیماری را جزء بیماری های خارجی و صعب العلاج قرار دهد.

یک بیمار آلزایمری بین دوازه تا بیست سال بعد از ابتلا شدن به بیماری آلزایمر زنده می ماند اما از آنجائیکه این گونه افراد بار عاطفی سنگینی را متحمل می شوند و با معلولیت درگیر هستند لذا وابستگی زیادی به حمایت و مراقبت تمام وقت دارند.

البته سالمندان کشور ما به تنهایی سالمندان در کشورهای غربی نیستند و فرزندان، اقوام و گاهی هم آشنایان نزدیک مراقبت و سرزدن به آنها را فراموش نمی کنند ولی در سال های اخیر شاهد مهاجرت فرزندان به شهر و کشور های دیگر یا دغدغه و مشغله های شغلی و زندگی آنها هستیم که باعث شده فاصله بین والد و فرزند زیاد شود و از اینرو خانواده ها به فکر کمک از نهادها و سازمان هایی باشند که با ارسال پرستار یه یاری سالمند معلول آنان بشتابند.

اما متأسفانه متخصص و پرستار حرفه ای برای مراقبت از این بیماران الزایمری کم است و لازم است آموزش های لازمه در دروس دانشگاهی در رشته های مرتبطه گنجانده شود. با توجه به افزایش های لازمه در دروس دانشگاهی در رشته های مرتبط گنجانده شود. با توجه به افزایش بیماران آلزایمری که در حال حاضر بیش از 65 هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند و با توجه به هزینه های سنگین این بیماری و کمبود پرستار متخصص و روند افزایشی پیری جمعیت، لازم است که برنامه های پیشگیری از این بیماری در سر لوحه کارهای مسئولین دولتی قرار گیرد زیرا کشور در آینده با فاجعه بزرگی رو برو خواهد شد.

انتهای پیام/